Laureat Nagrody Nobla Tomas Lindahl zapoczątkował badania nad niestabilnością DNA w komórkach. Jest 29. noblistą urodzonym w Szwecji oraz pierwszym od 1948 r. członkiem Królewskiej Szwedzkiej Akademii Nauk, który otrzymał Nobla w dziedzinie chemii.
Tomas Lindahl otrzymał nagrodę wraz z Paulem Modrichem i Azizem Sancarem za badania dotyczące naprawy DNA - ogłosił w środę Komitet Noblowski.
Laureat, który jest emerytowanym profesorem Francis Crick Institute oraz emerytowanym dyrektorem Cancer Research UK, po ogłoszeniu nazwisk laureatów podkreślał, że jest zaskoczony przyznaniem mu tego najbardziej prestiżowego w nauce wyróżnienia. Dodał, że ma nadzieję, że przyznanie mu Nobla zachęci do tego, żeby więcej badań było prowadzanych w Szwecji.
Urodził się 28 stycznia 1938 r. w Sztokholmie, gdzie również studiował. W 1967 r. w Instytucie Karolinska uzyskał tytuł doktora, pracował również na uniwersytecie w Gothenburgu. Wyjechał do Stanów Zjednoczonych, gdzie kontynuował karierę naukową na Princeton University, a następnie na Rockefeller University. Potem przeniósł się do ośrodka Imperial Cancer Research Fund (obecnie Cancer Research UK) w Wielkiej Brytanii.
Badaniami nad DNA zainteresował się już pod koniec lat 60. XX w.; analizował, jak bardzo jest to stabilny związek organiczny. Przeważało wtedy przekonanie, że kwas deoksyrybonukleinowy musi być wyjątkowo trwały, skoro umożliwił powstanie życia. Sądzono, że mogą tworzyć się w nim mutacje, ale w ograniczonym zakresie, ponieważ inaczej nie byłaby możliwa stabilność organizmów wielokomórkowych.
Podczas pobytu w Princeton University Lindahl badał kwas rybonukleinowy (RNA). Zdziwił się, że kiedy go podgrzewał, ulega on natychmiastowej degradacji. Badacze wiedzieli wtedy, że RNA jest mniej trwały niż DNA, ale szwedzki uczony zaczął się zastanawiać, czy w takim razie kwas deoksyrybonukleinowy również nie ulega degradacji.
Wrócił wtedy do Instytutu Karolinska w Sztokholmie, gdzie kontynuował badania nad stabilnością DNA. Jego eksperymenty wykazały wtedy, że choć znajduje się on w otoczeniu komórki, to również dość łatwo ulega degradacji. Zupełnie zmieniło to postrzeganie DNA i otworzyło nowy rozdział w nauce, który doprowadził m.in. do rozwoju badań nad mutacjami genetycznymi.
Lindahl prowadząc eksperymenty na bakteriach zauważył, że w komórce wykorzystywane są mechanizmy naprawy DNA. Tak zaczął badać enzymy naprawcze. Wyniki tych badań opublikował w 1974 r.
W 1981 r. przeniósł się do ówczesnego Imperial Cancer Research Fund w Wielkiej Brytanii. W 1986 r. został dyrektorem Clare Hall Laboratory. W 1996 r. odtworzył badane przez siebie mechanizmy naprawcze DNA w warunkach laboratoryjnych (in vitro). W 2009 r. został członkiem tzw. emerytowanej grypy liderów Francis Crick Institute.
Komisje Królewskiej Szwedzkiej Akademii Nauk (Kungliga Vetenskapsakademien), założonej w 1739 r. przez króla szwedzkiego Fryderyka I, kwalifikują laureatów Nagrody Nobla z chemii i fizyki oraz Nagrody Banku Szwecji.
Członek Akademii Goran Hansson zapewnił jednak w środę w Sztokholmie, że Lindahl nie uczestniczył w żadnych posiedzeniach, w których decydowano o przyznaniu tegorocznych Nagród Nobla. (PAP)
zbw/ mrt/ malk/
Fundacja PAP zezwala na bezpłatny przedruk artykułów z Serwisu Nauka w Polsce pod warunkiem mailowego poinformowania nas raz w miesiącu o fakcie korzystania z serwisu oraz podania źródła artykułu. W portalach i serwisach internetowych prosimy o zamieszczenie podlinkowanego adresu: Źródło: naukawpolsce.pl, a w czasopismach adnotacji: Źródło: Serwis Nauka w Polsce - naukawpolsce.pl. Powyższe zezwolenie nie dotyczy: informacji z kategorii "Świat" oraz wszelkich fotografii i materiałów wideo.
