"Tegoroczna nagroda Nobla w dziedzinie chemii trafia do rąk naukowców, którzy dokonali przełomowych odkryć w dziedzinie badania cząsteczki kwasu deoksyrybonukleinowego. To jest cząsteczka, którą określamy jako biomolekuła o podstawowym znaczeniu dla istnienia organizmów żywych. Chociaż odkryto ją już pod koniec XIX wieku, to jak się okazuje po 120 latach badań ciągle jest jeszcze strukturą tajemniczą, która inspiruje do podejmowania badań" - powiedział PAP prof. Mlostoń.

Jak dodał, znalezienie mechanizmów doskonałego powielania cząsteczki DNA ma olbrzymie znaczenie dla zrozumienia genezy wielu schorzeń, które są w tej chwili plagą ludzkości. "Ci trzej naukowcy dokonali odkryć w trzech obszarach poznawania cząsteczki DNA. Chodzi zarówno o stwierdzenie tego, że jest ona strukturą bardzo nietrwałą i nawet w warunkach fizjologicznych ulega degradacji. Stąd też, chociaż ma sama doskonale wykształcony mechanizm naprawy uszkodzeń, to jednak w interesie całej ludzkości jest poznanie mechanizmów uszkodzeń, ich powstawania i znalezienie sposobów ich naprawy" - dodał ekspert.

Jak tłumaczył, tegoroczni laureaci nagrody Nobla ustalili, że naprawy uszkodzonej cząsteczki DNA można dokonywać zarówno metodami biochemicznymi, jak i fotochemicznymi, przy użyciu światła. "Jest to olbrzymie osiągnięcie, które bardzo daleko posuwa do przodu naukę w dziedzinie terapii, poszukiwania metod zwalczania wielu powszechnych chorób mających swoje podłoże w uszkodzeniu struktury cząsteczki DNA" - podkreślił.

Tegorocznymi laureatami Nagrody Nobla w dziedzinie chemii zostali Tomas Lindahl, Paul Modrich i Aziz Sancar - ogłosił w środę w Sztokholmie Komitet Noblowski. Nagrodzeni uczeni poznali mechanizmy naprawiania uszkodzeń DNA przez komórki.

Komórki stale się dzielą, ponieważ muszą być wymieniane, a podczas tych podziałów powstają błędy w DNA. Komórki narażone są również na uszkodzenia materiału genetycznego pod wpływem czynników środowiskowych. W każdej z nich codziennie powstaje wiele tysięcy takich zaburzeń. Dlatego stosowane są w nich skomplikowane mechanizmu naprawcze, inaczej w organizmie powstawałyby błędy uniemożliwiające jego sprawne funkcjonowanie.

Badania nad mechanizmami naprawczymi nie tylko dostarczyły fundamentalnej wiedzy na temat funkcjonowania komórek i wyjaśniły podłoże rzadkich chorób genetycznych, ale mogą też posłużyć do udoskonalenia terapii przeciwnowotworowych. Obecnie wykorzystywane radioterapia i chemioterapia unieczynniają mechanizmy naprawy DNA w szybko dzielących się komórkach nowotworu, co prowadzi do ich zniszczenia.

Nasze DNA jest codziennie narażone na uszkodzenia spowodowane przez promieniowanie UV, wolne rodniki i inne czynniki rakotwórcze. Jednak nawet bez tych zewnętrznych czynników cząsteczka DNA jest niestabilna. Codziennie w genomie komórki zachodzą tysiące spontanicznych zmian w genomie komórki. Defekty mogą się również pojawić podczas podziału komórki, kiedy to DNA jest kopiowane. A w ludzkim organizmie codziennie dzielą się miliony komórek.

PAP - Nauka w Polsce

laz/ hgt/