Korzystający z Teleskopu Webba naukowcy zbadali kilka obiektów planetarnych poruszających się swobodnie w kosmosie bez gwiazd. Analizy sugerują, że wokół takich obiektów mogą powstawać miniaturowe wersje układów planetarnych – informuje University of St Andrews w Wielkiej Brytanii.
Planety swobodne to określenie obiektów o masach planetarnych, które mkną przez przestrzeń kosmiczną bez towarzystwa swojej gwiazdy. Mogą to być planety wyrzucone z systemów planetarnych swoich gwiazd na skutek oddziaływań grawitacyjnych, albo obiekty, które uformowały się samodzielnie. Badania sugerują, że w tym drugim wariancie są to najmniej masywne obiekty formujące się w sposób podobny, jak gwiazdy, poprzez zapadanie się wielkich obłoków gazu.
Naukowcy z Wielkiej Brytanii, Stanów Zjednoczonych, Włoch, Irlandii i Portugalii, kierowani przez badaczy ze School of Physics and Astronomy na University of St Andrew, zaobserwowali przy pomocy Kosmicznego Teleskopu Jamesa Webba (JWST) osiem planet swobodnych od masach od 5 do 10 mas Jowisza.
Przeanalizowano szczegółowe obserwacje spektroskopowe. Wszystkie zbadane planety są bardzo młode, z wiekiem od jednego do pięciu milionów lat. Ich efektywne temperatury mieszczą się w przedziale od 1600 do 1900 K, a typy widmowe od M9.5 do L4.
W przypadku sześciu obiektów wykryto nadwyżkę emisji promieniowania podczerwonego, co sugeruje obecność pyłu w bezpośredniej bliskości. A to z kolei sugestia, że wokół tych planet mogą istnieć dyski.
Co więcej, znaleziono emisję od ziaren krzemianowych w dyskach – wyraźną oznakę wzrostu ziaren i krystalizacji, czyli typowych pierwszych etapów powstawania skalistych planet. Emisje tego typu znajdowano wcześniej w pobliżu gwiazd i brązowych karłów, natomiast niniejsze badania są pierwszą detekcją w przypadku obiektów o masach planetarnych.
We wcześniejszych badaniach, opublikowanych kilka miesięcy temu w „Monthly Notices of the Royal Astronomical Society” przez inny zespół naukowców, wykazano, że dyski wokół planet swobodnych są w stanie przetrwać kilka milionów lat, a to wystarczająco dużo czasu na powstanie planety (chociaż w tym przypadku trzeba by raczej mówić o księżycach).
Aleks Scholz z University of St Andrews, który kierował nowymi badaniami, wskazał że „systemy planetarne” wokół planet swobodnych mogą być jak miniaturowe układy słoneczne, przeskalowane w dół co najmniej sto razy w masie i rozmiarze.
Hipoteza czy takie systemy planetarne (księżycowe) faktycznie istnieją, wymaga dalszych badań.
Wyniki badań dostępne są w serwisie arXiv, a publikacja została zaakceptowana do druku w czasopiśmie „Astronomical Journal”. Pierwszą autorką pracy jest Belinda Damian z University of St Andrews w Wielkiej Brytanii. (PAP)
cza/ zan/
Fundacja PAP zezwala na bezpłatny przedruk artykułów z Serwisu Nauka w Polsce pod warunkiem mailowego poinformowania nas raz w miesiącu o fakcie korzystania z serwisu oraz podania źródła artykułu. W portalach i serwisach internetowych prosimy o zamieszczenie podlinkowanego adresu: Źródło: naukawpolsce.pl, a w czasopismach adnotacji: Źródło: Serwis Nauka w Polsce - naukawpolsce.pl. Powyższe zezwolenie nie dotyczy: informacji z kategorii "Świat" oraz wszelkich fotografii i materiałów wideo.
