Konsultantka krajowa w dziedzinie psychologii klinicznej, specjalistka psychologii klinicznej oraz psychoterapii dzieci i młodzieży, psychoterapeutka i superwizorka psychoterapii zwróciła uwagę, że z danych epidemiologicznych wynika, iż na całym świecie słabnie kondycja psychiczna ludzi.

Żyjemy w czasach, które nazwano w nauce polikryzysem, ponieważ doświadczamy wielu kryzysów naraz, takich jak wojna, pandemia, kryzys ekonomiczny, czy kryzysy wykluczenia. Powoduje to, że wielu ludzi doświadcza stresu skumulowanego. Naukowcy w ramach Laboratorium Behaviour in Crisis Lab Uniwersytetu Jagiellońskiego (UJ) w Krakowie badają, jaki wpływ ma stres skumulowany w czasach polikryzysu na młode osoby.

Prof. Izydorczyk podkreśliła w rozmowie z serwisem Nauka w Polsce, że sytuacja polikryzysu, kiedy działają na nas równocześnie różne kryzysy, jest i będzie trwała dalej z różną intensywnością działania stresorów. "Nie jesteśmy w stanie uniknąć współwystępowania wielu stresorów jednocześnie" - powiedziała.

Jej zdaniem zamiast (nieskutecznie) unikać stresorów, powinniśmy raczej starać się wspierać i pomagać budować emocjonalne i osobowościowe zasoby, które pomogą nam radzić sobie w sytuacjach stresowych.

"Każdy z nas przeżywa całą gamę różnorodnych emocji w codziennych sytuacjach życiowych, z którymi możemy sobie nie radzić, ale nie dlatego, że jesteśmy nienormalni, tylko właśnie dlatego, że jesteśmy normalni i mamy emocje" - zaznaczyła. Okazuje się jednak, że ludzie tego nie wiedzą i boją się przeżywania różnorodnych emocji. Zauważyła, że przy odpowiednim wsparciu społecznym, rodzinnym i budowaniu zasobów oraz edukacji o emocjach człowiek jest w stanie sobie w stresie radzić i adoptować się do różnorodnych sytuacji.

Natomiast jeśli nie poradzimy sobie z własnymi emocjami, stłumimy je, nie wykorzystamy konstruktywnych strategii radzenia sobie – to często przechodzimy w kryzys przewlekły. W efekcie może się pojawić się np. lęk czy depresja, albo zachowania impulsywne, także samobójcze - wskazała specjalistka.

Podkreśliła, że wiele jest obecnie zaburzeń życia emocjonalnego, depresji, samobójstw, samookaleczeń. A wynikają one właśnie ze stłumionych, różnorodnych (często uważanych za negatywne) emocji, z którymi ludzie nie umieją sobie radzić. "Powinniśmy dbać o emocje, żeby to było obecne w naszej kulturze na co dzień, żeby ludzie potrafili rozpoznawać swoje emocje, żeby się nie bali nazywania i wyrażania emocji, wiedzieli, rozmawiali bez lęku, wstydu o emocjach" - zaznaczyła ekspertka.

Dlatego – jej zdaniem - potrzeba jest więcej psychoedukacji o emocjach, np. w szkołach, aby rozwijać i uczyć o inteligencji emocjonalnej. „Trzeba pokazać wartość świata emocji w relacjach społecznych, w komunikacji. Pokazywać, że ludzie mają z tego " zysk", że to jest coś bardzo istotnego” - powiedziała psycholog. I dodała, że dla rozwoju psychospołecznego młodego człowieka niedobre jest "uciekanie tylko w świat cyberprzestrzeni".

Człowiek jest istotą społeczną i potrzebuje - obok niezaprzeczalnej wartości Internetu - przede wszystkim bezpośredniego kontaktu i emocjonalnej relacji z drugim człowiekiem, aby rozwój i wchodzenie w dorosłość i jakość życia była zadawalająca - podsumowała.

Nauka w Polsce, Anna Mikołajczyk-Kłębek

amk/ agt/

amk/ agt/