12.09.2025 PAP/Piotr Polak

Powstała baza żółwi żyjących na terenach Polski i Czech od triasu po dziś

Informacje na temat blisko 300 okazów żółwi żyjących na terenach Polski i Czech od ok. 215 mln lat temu po dziś – objęła baza danych stworzona przez naukowców z Instytutu Paleobiologii PAN. W otwartym dostępie można znaleźć informacje o okazach, ich zdjęcia i modele 3D.

  • Rekonstrukcja wyglądu jurajskiego żółwia z Krzyżanowic autorstwa Bogusława Waksmundzkiego.
    Życie

    Ślady na pancerzach jurajskich żółwi – zapisem złożonych relacji tych zwierząt z innymi organizmami

    Naukowców z Uniwersytetu Warszawskiego zainteresowały licznie występujące i niejednorodne dołki na pancerzach „polskich” żółwi żyjących 150 mln lat temu. Ich analizy wykazały, że te ślady m.in. pasożytnictwa czy ataku drapieżnika, w szerszej perspektywie są zapisem relacji żółwi z innymi organizmami.

  • Toń morska w jurze i w kredzie. Arch. Macieja Pindakiewicza
    Życie

    Ryby zdetronizowały głowonogi i zdominowały oceany na przełomie kredy i jury

    Morza w okresie jurajskim nie przypominały tych dzisiejszych, ponieważ wtedy dominowały głowonogi, których najbliżsi dzisiejsi krewniacy to kałamarnice i mątwy. Zmiana nastąpiła na przełomie jury i kredy, kiedy to ryby zaczęły przejmować oceany – wykazały badania paleontologów m.in. z PAN.

  • Źródło: mat. prasowe
    Świat

    Brazylia/ Naukowcy odtworzyli wygląd zwierzęcia na podstawie skamieliny jego szczęki sprzed 260 mln lat

    Zespołowi brazylijskich i amerykańskich naukowców udało się odtworzyć wygląd zwierzęcia, dicynodonta, na podstawie skamieliny szczęki pochodzącej sprzed 260 mln lat, którą znaleziono w Brazylii.

  • Fot. Piotr Janecki
    Życie

    Późnotriasowe płazy z Krasiejowa cierpiały na różne choroby kręgosłupa

    Naukowcy z Uniwersytetu Opolskiego wykazali, że płazy z rodzaju Metoposaurus – odlegli kuzyni dzisiejszych żab i salamander – które 225 mln lat temu żyły na terenie Krasiejowa, cierpiały na różne choroby kręgosłupa. Ta dotycząca kręgów szyjnych jest najstarszym takim przypadkiem w zapisie kopalnym.

  • Rekonstrukcja wybrzeża morskiego sprzed 400 milionów lat (rys. J. Zalewski)
    Życie

    Polacy odkryli najstarsze ślady poruszania się kręgowców po lądzie, pozostawiły je ryby dwudyszne

    Najstarsze ślady poruszania się kręgowców na lądzie zidentyfikowali Polacy w Górach Świętokrzyskich. Liczące ponad 400 mln lat skamieniałości dowodzą, że pierwsze próby wyjścia z wody na ląd podjęły ryby dwudyszne. Było to o 10 mln lat przed tetrapodami, najstarszymi w pełni lądowymi czworonogami.

  • Ilustracja Plesionectes longicollum; autor Peter Nickolaus
    Życie

    Nowy gatunek pradawnego morskiego gada zidentyfikowano w Niemczech

    Nowy gatunek pradawnego morskiego gada zidentyfikowano na słynnym stanowisku paleontologicznym w niemieckim Holzmaden. Okaz należy do plezjozaurów - długoszyich, morskich gadów. Znalezisko poszerza wiedzę na temat prehistorycznych ekosystemów oceanicznych sprzed prawie 183 milionów lat.

  • Źródło: archiwum Georgiosa Georgalisa
    Życie

    Nowy gatunek węża sprzed 50 mln lat potwierdza jego migracje między Ameryką Płn. i Europą

    Nowy gatunek węża sprzed 50 mln lat, którego szczątki znaleziono niedaleko Paryża opisali paleontolodzy z Polski i Szwajcarii. Jak wskazali, dotąd był on znany tylko z Ameryki Północnej, a więc jest to też dowód na migracje tych gadów do Europy.

  • Rekonstrukcja ławicy ryb z grupy pyknodontów autorstwa Dmitry Bogdanov. Fot. materiały prasowe
    Życie

    Paleontolodzy opisali pierwszą z Polski "kuzynkę" papugoryb z ery dinozaurów

    Pierwszą z terenu Polski jurajską "kuzynkę" współczesnych papugoryb – rybę z grupy pyknodontów sprzed 148 mln lat, czyli z ery dinozaurów – opisali paleontolodzy z Uniwersytetu Warszawskiego i Państwowego Instytutu Geologicznego – PIB. Szczękę tej ryby odkryto w Górach Świętokrzyskich.

  • Fot. Adobe Stock
    Świat

    Portugalia/ Odkryto gatunek gryzonia sprzed 100 mln lat

    Nieznany dotychczas gatunek gryzonia sprzed 100 mln lat odkryto na Półwyspie Iberyjskim, na środkowym zachodzie dzisiejszej Portugalii.

Najpopularniejsze

  • Fot. Adobe Stock

    Ekspert: niedofinansowane szkolnictwo wyższe będzie dryfować

  • PAN ogłosiła Nagrodę Polskiej Akademii Nauk – od 2026 r., dla zwycięzcy 400 tys. zł

  • Ekspert: o grzybicach mało się mówi, a choruje na nie ponad 100 tysięcy Polaków rocznie

  • Rurka nerwowa z drukarki 3D pomoże odzyskać sprawność po urazie

  • Białowieża/ Naukowcy o wykorzystaniu przyrody dla bezpieczeństwa Polski i NATO

  • Fot. Adobe Stock

    Weganie emitują prawie o połowę mniej CO2

  • Wielu Norwegów boi się pracy

  • Mózg fanów piłki wpada w ekstremalną aktywność

  • Praca biurowa bez bólu

  • Sen chroni biegaczy przed kontuzjami

17.11.2025. Działania służb przy zniszczonym fragmencie torowiska na trasie Dęblin-Warszawa przy stacji kolejowej Mika, 17 bm. Premier Donald Tusk ogłosił, że doszło do aktu dywersji; eksplozja ładunku wybuchowego zniszczyła tor kolejowy. PAP/Wojtek Jargiło

Ekspertka o wojnie hybrydowej: my jesteśmy częścią systemu obronnego państwa

Wojna hybrydowa, podobnie jak terroryzm, polega na destabilizacji, wykorzystaniu strachu. To my, obywatele, poprzez naszą odporność na manipulację i strach, stanowimy najlepsze wsparcie dla bezpieczeństwa Polski i Europy - powiedziała PAP dr Paulina Piasecka z Collegium Civitas.

newsletter

Zapraszamy do zapisania się do naszego newslettera