Mowa o projekcie noweli – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce oraz niektórych innych ustaw, który przygotował resort edukacji i nauki.

Projekt ten ma na celu wprowadzenie kilkudziesięciu rozmaitych zmian dotyczących zarówno nadania tytułu profesora, habilitacji, studentów zagranicznych, dyplomów czy funkcjonowania organów uczelni.

Jak podano w ocenie skutków regulacji, proponowane przepisy mają na celu rozwiązanie istotnych problemów wynikających z dotychczasowego stosowania niektórych jej przepisów, a większość z nich dotyczy postępowań awansowych – o nadanie stopni naukowych i stopni w zakresie sztuki oraz tytułu profesora.

Zaproponowano na przykład odstąpienie od konieczności spełniania wymagań dotyczących posiadania tytułu profesora, stopni naukowych albo stopni w zakresie sztuki lub tytułu zawodowego przy zatrudnianiu w polskich uczelniach na stanowiskach nauczycieli akademickich osób, które uzyskały takie stopnie lub tytuł zawodowy za granicą.

Uregulowania dotyczą też m.in. uwierzytelniania dyplomów ukończenia studiów oraz dyplomów doktorskich i habilitacyjnych wydawanych przez uczelnie kościelne.

Projekt wprowadza zmiany związane z organami uczelni i dotyczy uczestniczenia z głosem doradczym w posiedzeniach rady uczelni przedstawiciela każdego związku zawodowego działającego w uczelni.

Część przepisów odnosi się też bezpośrednio do studentów. Na przykład zaproponowano zaliczanie przez uczelnię studentowi czynności wykonywanych przez niego w ramach zatrudnienia, stażu lub wolontariatu na poczet praktyk zawodowych. Regulacja dotyczy też wydawania legitymacji studenckich studentom zagranicznych uczelni odbywającym część studiów w polskich uczelniach. W zakresie stypendiów socjalnych projekt ustawy stanowi, że wysokość miesięcznego dochodu na osobę w rodzinie studenta uprawniającą do ubiegania się o stypendium socjalne ustala rektor w porozumieniu z samorządem studenckim.

W projekcie znalazły się też zapisy na temat habilitacji - na przykład przewidziano obligatoryjnie publiczny charakter kolokwium habilitacyjnego, co ma wpłynąć pozytywnie na transparentność procedury. "Wprowadzenie (...) obligatoryjności publicznego charakteru kolokwium habilitacyjnego stanowi rozwiązanie o charakterze projakościowym, a przede wszystkim ma na celu zwiększenie transparentności postępowania w sprawie nadania stopnia doktora habilitowanego" - czytamy w OSR.

W projekcie jest też szereg zapisów dotyczących doktorantów. Dotyczą m.in. procedury odwoławczej w przypadku odmowy wszczęcia przez podmiot doktoryzujący postępowania w sprawie nadania stopnia doktora. Przewidziano też usprawnienia związane z wydawaniem dyplomów doktorskich w postępowaniach prowadzonych wspólnie z podmiotami zagranicznymi. Proponowana zmiana polega na umożliwieniu wydania więcej, niż jednego dyplomu doktorskiego w przypadku, gdy proces nadawania stopnia doktora odbywa się z udziałem podmiotu zagranicznego. Przewidziano również obligatoryjność publicznej obrony rozprawy doktorskiej.

Projekt noweli wprowadza zmiany w trzech ustawach: Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, o Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej oraz ustawie Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce.

Większość przepisów ustawy ma wejść w życie po upływie 14 dni od dnia jej ogłoszenia, pozostałe - 1 października 2023 r.(PAP)

Autor: Szymon Zdziebłowski

szz/ mir/