Od 2017 roku, kiedy Wspólne Centrum Badawcze (JRC) udostępniło swoje obiekty po raz pierwszy, naukowcy z 21 państw członkowskich UE i trzech państw sąsiadujących z Unią prowadzą prace badawcze w 12 laboratoriach JRC w Geel w Belgii, Isprze we Włoszech i niemieckim Karlsruhe.

Jak podała w poniedziałek Komisja Europejska, inicjatywa ta zostaje teraz rozszerzona o Petten w Holandii, gdzie znajdują się laboratoria badawcze JRC w dziedzinie energii i transportu. Naukowcy z państw członkowskich UE i państw stowarzyszonych programu badawczego "Horyzont 2020" mogą składać wnioski o korzystanie z tych ośrodków do 30 września.

W ramach pierwszego etapu inicjatywy otwartego dostępu złożono blisko 100 wniosków w imieniu 92 instytucji badawczych. Dwa lata dzielenia się infrastrukturą zaowocowały 12 zakończonymi i ponad 30 trwającymi projektami badawczymi.

KE przytacza przykład naukowców z Holandii, którzy przeprowadzili serię doświadczeń z użyciem największego na świecie przyrządu naukowego o nazwie pręt Hopkinsona w Europejskim Laboratorium Badań Strukturalnych w Isprze. Potrzebowali go, aby badać odporność na wybuchy cegieł suszonych na słońcu. Budowle z takich cegieł można znaleźć na całym świecie, także w miejscach, gdzie toczą się konflikty zbrojne, czy w miejscach podatnych na zagrożenia naturalne.

Z kolei rumuńscy naukowcy zajmujący się badaniami jądrowymi przeprowadzili doświadczenia w ośrodku GELINA w Geel, który umożliwia pomiary zachowania neutronów z bardzo dużą dokładnością. Neutrony są zasadniczym elementem reakcji jądrowych, dokładne dane na ich temat są więc niezbędne do skutecznego opracowywania zaawansowanych technologii jądrowych, od metod leczenia chorób nowotworowych po bezpieczną produkcję energii przy wytwarzaniu minimalnej ilości odpadów.

W holenderskim Petten w ramach inicjatywy JCR otwarte zostają teraz dwa ośrodki służące do rozwoju technologii paliw wodorowych: obiekt do badań wysokociśnieniowych zbiorników paliwa oraz obiekt do badań nad ogniwami paliwowymi i elektrolizerami.

"Wodór jest jednym z najbardziej obiecujących paliw alternatywnych, ponieważ nie emituje dwutlenku węgla. Technologia ta jest jednak dopiero w zarodku i trzeba ją rozwinąć, zanim będzie można ją stosować zamiast konwencjonalnych paliw kopalnych. W Petten naukowcy przeprowadzać będą doświadczenia z użyciem ogniw paliwowych i zbiorników paliwa w różnych warunkach środowiskowych" - podkreśliła w komunikacie KE.

JRC otwiera również dwa laboratoria w Karlsruhe, służące do badań materiałów zawierających aktynowce. Aktynowce są podstawą technologii jądrowych o tak różnym zastosowaniu jak produkcja energii, badania przestrzeni kosmicznej czy metody leczenia. Naukowcy będą mogli prowadzić badania służące opracowywaniu nowego sprzętu i materiałów jądrowych.

We wrześniu JRC udostępni również w Geel kilka swoich obiektów do pomiaru reakcji jądrowych i danych na temat rozpadu. Takie pomiary pomagają zwiększyć bezpieczeństwo reaktorów jądrowych i postępowania z odpadami jądrowymi oraz ochronę radiologiczną mieszkańców i środowiska.

Informacje na temat warunków i kryteriów dostępu oraz procesu składania wniosków można znaleźć na stronie https://ec.europa.eu/jrc/en/research-facility/open-access.

PAP - Nauka w Polsce, Krzysztof Strzępka z Brukseli

stk/ akl/ ap/