Uczelnia poszukuje komercyjnych partnerów do tego przedsięwzięcia, a naukowcy wymieniają międzynarodowe doświadczenia. M.in. taki cel miało sympozjum "Poznaj swój genom", które w piątek odbyło się w Białymstoku z udziałem gości - naukowców m.in. z USA, Szkocji, Belgii i firm biotechnologicznych, np. globalnej firmy Illumina, światowego lidera w diagnostyce genomu.

Prorektor ds. nauki Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku prof. Adam Krętowski powiedział na konferencji prasowej, że połowa środków na laboratorium jest zagwarantowana zapisami w Kontrakcie terytorialnym woj. podlaskiego z rządem lata 2015-2023; projekt jest też wśród priorytetów zgłoszonych do dofinansowania z UE, z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podlaskiego na lata 2014-2020. Z obu tych źródeł może pochodzić ok. 50-70 mln zł, ale do powstania laboratorium potrzeba drugie tyle.

"Takie są plany. Żeby to się udało, to jest potrzeba współpracy z naszymi partnerami biznesowymi" - powiedział prorektor Krętowski i zaznaczył, że udział biznesu jest konieczny, w przyszłości bowiem laboratorium ma być wykorzystywane do badań komercyjnych, populacyjnych na dużą skalę, także na potrzeby krajów Europy Środkowo-Wschodniej. Prof. Krętowski zadeklarował, że jeśli pieniądze się znajdą, laboratorium powstanie w ciągu półtora roku.

"Wykorzystanie sekwencjonowania genomu ludzkiego do diagnostyki medycznej to jest coś, co jest najbardziej innowacyjne w medycynie (...) To jest przełom w medycynie (...) Znając profil genetyczny, genomiczny guza (nowotworowego-PAP) możemy dobrać właściwe leczenie. Mówimy wtedy o medycynie precyzyjnej, medycynie spersonalizowanej, która daje nam szanse właściwego doboru leczenia (...)" - mówił Krętowski.

Dodał, że badanie to też szansa na poznanie predyspozycji do różnych chorób. "Wiedząc o tym, możemy zastosować pewne działania profilaktyczne, możemy zwrócić uwagę na dodatkowe badania, wykonać je" - powiedział rektor. Podkreślił, że badania dają też wiedzę z zakresu farmakogenomiki, czyli o tym, jakie leki są u danego pacjenta skuteczne, a jakie nie. "Wiemy, że jeden lek nie pomaga wszystkim. Są osoby, u których leczenie jest bardzo skuteczne i są osoby, u których to samo leczenie jest słabo albo w ogóle nieskuteczne. Otwiera to naprawdę olbrzymią przestrzeń do lepszego leczenia w przyszłości, odnalezienia terapii, zmian stylu życia, które wydłużą nasze życie" - dodał.

Krętowski przypomniał, że genom zsekwencjonowano po raz pierwszy 15 lat temu, badania były bardzo kosztowne. "To był olbrzymi przełom w medycynie. Dzisiaj możemy to zrobić znacznie taniej, to koszt kilku tysięcy dolarów. Chcemy, żeby ten koszt to był koszt tysiąca dolarów" - dodał Krętowski. Szansą na niższe koszty ma być właśnie laboratorium, które będzie prowadzić takie badania na szeroką skalę.

W Białymstoku badania genomu są już robione na dostępnym sprzęcie, ale ich koszty są wysokie. W ramach pilotażu przebadano genom ok. 30 znanych w regionie osób, m.in. aktorów, sportowców, młodych naukowców, profesorów. Korzystają z nich też pacjenci - w ramach badań nad rakiem płuc, na które uczelnia ma pieniądze z grantu.

Krętowski powiedział, że założenia są takie, by w ciągu kilku najbliższych tygodni zacząć badania na grupie kilkuset kolejnych osób, docelowo była mowa o przebadaniu ok. 10 tys. mieszkańców województwa, którzy będą wybierani według ustalanych jeszcze kryteriów.

Uniwersytet Medyczny w Białymstoku należy do czołowych uczelni medycznych w Polsce, ma status Krajowego Naukowego Ośrodka Wiodącego (KNOW).(PAP)

kow/ gma/