Ekspansji miast będzie towarzyszyć budowa nowych dróg i budynków, a także infrastruktury wodnej i kanalizacyjnej, jak również związanej z energią i transportem. Doprowadzą one do przekształcania powierzchni lądów (a zwłaszcza miast) w skali całego świata - zauważają naukowcy z amerykańskich uczelni: Yale, Texas A&M University oraz Boston University na łamach "Proceedings of the National Academy of Sciences".

Nowe oszacowania pozwalają sądzić, że wydatki na infrastrukturę na świecie do roku 2030 wyniosą od 25 do 30 bilionów dol., z czego 100 mld rocznie wydadzą na to same Chiny.

Główna autorka badania, ekspert w dziedzinie środowisk miejskich z Yale School of Forestry and Environmental Studies, Karen Seto podkreśla, że skutki zmian utrzymają się długo, a inwestycje w infrastrukturę będą praktycznie nieodwracalne. "W kilku kolejnych dekadach świat doświadczy niespotykanej dotychczas ery ekspansji miast. Związane z tym wyzwania dla środowiska i społeczeństw będą przeogromne" - dodaje Seto.

Z bardzo dużym prawdopodobieństwem (szacowanym na ponad 75 proc.) niemal połowa tego rozwoju miast będzie zachodzić w Azji, z czego 55 proc. przypadnie na Chiny i Indie. W Chinach ekspansja miast doprowadzi do stworzenia przybrzeżnego miasta-korytarza, ciągnącego się na długości 1 770 km - od obecnego Hangzhou aż do Shenyang. W Indiach ekspansja skoncentruje się wokół siedmiu stolic stanów. Nieliczne rejony, np. Himalaje, praktycznie się nie zmienią. Tak jak dziś, tak i za 20 lat miejscowi będą żyli w wioskach i małych miasteczkach.

Najszybszy rozwój miast nastąpi w Afryce, gdzie zajmą one 590 proc. swojej powierzchni z roku 2000 (wynoszącej wówczas ponad 41 tys. km kw.). Ekspansja miast nastąpi przede wszystkim w pięciu regionach Afryki - tam, gdzie już dziś istnieją ośrodki miejskie i przemysłowe. Miasta wyrosną wokół Nilu w Egipcie, na wybrzeżu Afryki Zachodniej wokół Zatoki Gwinejskiej, na północnych wybrzeżach Jeziora Wiktoria w Kenii i Ugandzie (przenikając w stronę Rwandy i Burundi), w regionie Kano na północy Nigerii i wokół etiopskiej Addis Abeby.

W Ameryce Północnej, gdzie już obecnie 78 proc. populacji żyje w miastach i ich okolicach, powierzchnia lądu zajętego przez miasta niemal się podwoi. Do 2030 r. zajmą już 248 639 km kw.

Jednocześnie, przewidują badacze, można się spodziewać, że 48 spośród 221 państw wymienionych w badaniu doświadczy tylko nieznacznej ekspansji miast.

Autorzy publikacji doszli do swoich wniosków po analizach historycznych danych na temat rozrostu i ekspansji populacji miast. Wykorzystali też prognozy Międzyrządowego Zespołu ds. Zmian Klimatu (IPCC), dane na temat PKB poszczególnych krajów i prognozy ONZ dotyczące rozrostu populacji miast.

Naukowcy jednocześnie ostrzegają, że ekspansja miast nie pozostanie obojętna dla tych części Ziemi, które stanowią ostoje bioróżnorodności. Puchnące aglomeracje przesuną granice ku siedliskom 139 gatunków płazów, 41 gatunków ssaków i 25 gatunków ptaków (niewykluczone, że wręcz je zniszczą). Chodzi o gatunki mające status zagrożonych lub krytycznie zagrożonych, przyznany przez Międzynarodową Unię Ochrony Przyrody i jej Zasobów (IUCN).

"Trzeba przemyśleć politykę związaną z ochroną. Zastanowić się, co to znaczy, że miasto jest zrównoważone - podkreśla jeden z autorów badania, Burak Guneralp z Texas A&M University. - Nie chodzi tylko o ślad węglowy, którym dziś najczęściej przejmują się władze miast i planiści. Musimy się zastanowić, jak ekspansja miast wpłynie na gatunki inne niż nasz, i rozważyć wartość tych gatunków dla pokoleń obecnych i przyszłych". (PAP)

zan/ agt/