Siatkówczak to wewnątrzgałkowy nowotwór złośliwy, który występuje głównie wśród dzieci poniżej 5. roku życia. We wczesnym stadium objawia się poprzez biały refleks źrenicy (leukokorię) i zez. Jego rozwój stymulowany jest przez mutacje dezaktywujące gen kodujący białko Rb (retinoblastoma), które mają również związek z powstawaniem innych rodzajów nowotworów, m.in. płuca, mózgu, piersi i kości.

Naukowcy wzięli pod lupę zespół genów kodujących mikroRNA o nazwie miR-17~92. Ostatnie prace wykazały, że mutacje te biorą udział w procesie zapobiegania umieraniu komórek przednowotworowych, co sprzyja proliferacji guzów. Redukując poziom białka PTEN, które reguluje cykl komórkowy, miR-17~92 może ułatwiać przetrwanie komórkom białaczki i chłoniaka.

Z najnowszych obserwacji wynika, że ten sam zespół genów może brać udział w rozwoju siatkówczaka, choć mechanizm jest inny. W tym przypadku miR-17~92 nie wpływa na białko PTEN, lecz ułatwia proliferację komórkom nie posiadającym białka Rb, kodowanego przez gen supresorowy.

Naukowcy ustalili, że nadekspresja miR-17~92 dotyczyła wszystkich analizowanych siatkówczaków u ludzi i niektórych u myszy laboratoryjnych. Następnie gryzonie zmodyfikowano tak, by w ich siatkówkach wystąpiła wysoka ekspresja tego onkogenu, co przy dezaktywacji białka Rb doprowadziło do szybkiego rozwoju siatkówczaka z częstymi przerzutami do mózgu. Kolejne analizy wykazały, że nadmiar miR-17~92 tłumił białko p21Cip1 (inhibitor kinaz zależnych od cyklin), które powinno kompensować utratę białka Rb i zapobiegać proliferacji komórek nowotworowych.

"Z badań wynika, że miR-17~92 udaremnia komórce próby zrekompensowania braku białka Rb. Podobnie może dziać się w przypadku innych nowotworów" - podsumowuje współautor pracy David MacPherson z Carnegie Institution for Science. "Ten klaster mikroRNA może stanowić nowy cel w leczeniu guzów spowodowanych deficytem Rb".

PAP - Nauka w Polsce

koc/ krf/bsz