Specjaliści chorób zakaźnych mówili tym podczas konferencji dla dziennikarzy „Czy 2025 będzie Rokiem Profilaktyki dla Seniorów?” Zwrócili uwagę, że choroby zakaźne kojarzone są wyłącznie z patogenami, głównie z wirusami i bakteriami. Mniej osób zdaje sobie sprawę, że na skutek powikłań mogą się one przyczynić do rozwoju innych groźnych schorzeń, takich jak zawały serca czy udary mózgu.

Konsultant krajowa w dziedzinie epidemiologii prof. Iwona Paradowska-Stankiewicz powiedziała, że szczepienia przeciwko chorobom zakaźnym powinny być realizowane przez całe życie człowieka. „Nie dotyczą one tylko dzieci i młodzieży, ale również dorosłych, w tym szczególnie osób starszych, bardziej narażonych na infekcje" - wskazała.

„Osoby starsze cztery razy bardziej narażone są na zgony z powodu chorób zakaźnych, którym można zapobiegać dzięki szczepieniom” - podkreśliła. Dodała, że chodzi o grypę i wirus RS powodującego zakażenia układu oddechowego, jak również o Covid-19 i pneumokoki - bakterie będące u dzieci częstą przyczyną zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych, a u osób starszych lub z osłabioną odpornością powodujące zapalenie płuc.

Według prof. Anety Nitsch-Osuch, kierownika Zakładu Medycyny Społecznej i Zdrowia Publicznego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, odsetek powikłań na skutek zakażeń wirusem RS jest u osób starszych porównywalny lub wyższy niż w przypadku grypy. „Osoby starsze są szczególnie podatne na ciężki przebieg chorób związanych z zakażeniem RSV ze względu na wynikające z wieku osłabienie odporności, starzenie się płuc oraz dużą liczbę chorób współistniejących” - ostrzegała.

Jak wyjaśniła kierownik Kliniki Pulmonologii Ogólnej i Onkologicznej UM w Łodzi prof. Adam Antczak, szczepienia nie tylko chronią je przed chorobami zakaźnymi, ale też przed ich powikłaniami, przed zaostrzeniem chorób przewlekłych, jak również przed przerwaniem leczenia w przypadku chorób onkologicznych. Szczepienia mogą też chronić przed utratą samodzielności. „Ponad 20 proc. osób starszych, które przechodzą ciężką grypę, traci samodzielność, nie jest w stanie sama funkcjonować. Podobnie jest w przypadku innych ciężkich infekcji” – przekonywał.

Eksperci tłumaczyli, że po przekroczeniu pięćdziesiątki układ immunologiczny się starzeje i jest mniej sprawny, a wraz z tym spada nasza odporność. „Jesteśmy wtedy bardziej narażeni zarówno na zakażenia, jak też na ich ciężki przebieg” - zaznaczył prof. Tomasz Targowski, kierownik Kliniki Geriatrii Narodowego Instytutu Geriatrii, Reumatologii i Rehabilitacji w Warszawie.

Do tego dochodzi jeszcze nasilająca się z wiekiem wielochorobowość. „Polskie społeczeństwo charakteryzuje się wysoką chorobowością, w porównaniu z innymi krajami Europy. Polacy chorują przede wszystkim na choroby układu krążenia, schorzenia układu oddechowego, cukrzycę, zaburzenia lipidowe, choroby nerek, chorobę zwyrodnieniową stawów i wiele innych” - wyliczał prof. Targowski.

Z danych badania PolSenior2 wynika, że wielochorobowość dotyka prawie 70 proc. osób w wieku 60–65 lat oraz 90 proc. w wieku 80–90 lat. Osoby powyżej 75. roku życia mają pięć i więcej chorób przewlekłych. Tymczasem polskie społeczeństwo szybko się starzeje. Z danych Eurostatu wynika, że pomiędzy 2013 a 2023 r. Polska była na drugim miejscu w Europie, jeśli chodzi o tempo przyrostu liczby osób po 65. roku życia.

Z sondażu Fundacji My Pacjenci i Fundacji SeniorApp wynika, że zdecydowana większość osób powyżej 65. roku życia ma pozytywny stosunek do szczepień. Ankietowani wskazują jednak na bariery, które należałoby zlikwidować, by zwiększyć dostępność szczepień. Chodzi przede wszystkim o trudności logistyczne, takie jak konieczność wizyty u lekarza, otrzymania recepty, zakupienia szczepionki i powtórnej wizyty u lekarza. Dla wielu seniorów szczepionki są też zbyt kosztowne.

Możliwość bezpłatnego zaszczepienia się seniorów przeciw COVID-19, grypie i pneumokokom, jak również 50-proc. refundacja szczepionki przeciw półpaścowi u osób ze schorzeniami współistniejącymi, to zdaniem ekspertów, krok w dobrym kierunku. Dla wielu seniorów 50 proc. koszt szczepienia przeciwko półpaścowi nadal jednak jest zbyt wysoki. Stąd kolejne postulaty o umieszczenie tej szczepionki w wykazie bezpłatnych leków dla seniorów. Taki sam postulat zgłaszany jest odnośnie szczepionki przeciwko wirusowi RS.

Główny Inspektor Sanitarny dr Paweł Grzesiowski przekonywał, że szczepienia są nadzwyczaj opłacalne, dzięki nim jest mniej hospitalizacji oraz zgonów. Jego zdaniem szczepienia przeciwko półpaścowi jak wirusowi RS powinny być dla seniorów bezpłatne.(PAP)

Zbigniew Wojtasiński

zbw/ agt/