Gwiazdy widzimy na niebie jako punkty, nawet przy użyciu teleskopów. Dzięki technice interferometrii udało się do tej pory uzyskać obrazy powierzchni dwudziestu kilku względnie bliskich gwiazd z Drogi Mlecznej, na przykład Betelgezy. Teraz tę technikę przesunięto o poziom wyżej, uzyskując taki obraz dla gwiazdy znajdującej się w innej galaktyce.

Zbadany obiekt to gwiazda o nazwie WOH G64, znajdująca się 160 tysięcy lat świetlnych od nas w Wielkim Obłoku Magellana, który jest niewielką galaktyką satelitarną Drogi Mlecznej. Gwiazda była badana w latach 70. przez astronomów Westerlunda, Olandera i Hedin, stąd litery WOH w jej oznaczeniu (pierwsze litery nazwisk). Bywa czasem określana „gwiezdnym Behemotem”.

WOH G64 to czerwony nadolbrzym o rozmiarze prawie 2000 razy większym od Słońca. Jest to jedna z największych znanych gwiazd. Jej szacowana masa początkowa to około 25 mas Słońca.

W Obserwatorium Paranal, które należy do Europejskiego Obserwatorium Południowego, działają cztery ośmiometrowe teleskopy VLT (Very Large Telescope, Bardzo Duży Teleskop). Mogą one pracować wspólnie, łącząc światło w technice interferometrii, wtedy nazywane są VLTI (Interferometr Bardzo Dużego Teleskopu). W najnowszych obserwacjach wykorzystano pracujący z nimi instrument o nazwie GRAVITY, który służy do obserwacji interferometrycznych.

Grupą badawczą kierował Keiichi Ohnaka, astrofizyk z Universidad Andrés Bello w Chile. Astronomowie odkryli, że blisko wokół gwiazdy znajduje się kokon gazu i pyłu o kształcie wydłużonym kształcie. Kształt ten zaskoczył badawczy i jedna z hipotez mówi, że może być wywołany przez nieznaną gwiazdową towarzyszkę WOH G64. Istnienie kokonu materii może mieć związek z wyrzutem materii z umierającej gwiazdy WOH G64 w stadiach przed wybuchem supernowej. Materia ta może być też powodem dziwnego zachowania gwiazdy w ostatnich latach – w ciągu ostatniej dekady jej blask znacznie się zmniejszył. Być może obserwujemy ją w trakcie końcowej fazy życia i w ciągu kilku tysięcy lat wybuchnie jako supernowa.

Gwiazda była badana przy użyciu VLTI od jakiegoś czasu. Zespół Ohnaki interesował się nią już dwadzieścia lat temu, prowadząc obserwacje w latach 2005 i 2007. Wtedy dostępny był instrument pierwszej generacji – MIDI. Potrafił on łączyć światło jedynie dwóch teleskopów VLT. Jego następca GRAVITY łączy światło z czterech i dlatego dopiero teraz możliwe było uzyskanie takiego obrazu dla gwiazdy WOH G64 (obserwacje wykonano w 2020 roku). Planowana jest obecnie modernizacja GRAVITY do GRAVITY+, dzięki której będzie można obserwować jeszcze słabsze i odleglejsze obiekty.

Wyniki badań przedstawiono w artykule, który ukazał się w „Astronomy and Astrophysics”.(PAP)

cza/