Głównymi organizatorami zjazdu są Polskie Towarzystwo Historyczne oraz Uniwersytet w Białymstoku. Partnerami w tym przedsięwzięciu są samorząd województwa podlaskiego oraz Białystok.

"Będzie to wspaniałe święto historyków, naukowców, Uniwersytetu w Białymstoku" - podkreślił w czwartek na konferencji prasowej rektor Uniwersytetu w Białymstoku prof. Mariusz Popławski. Dodał, że to także święto dla miasta i regionu, bo na obrady przyjedzie kilkuset przedstawicieli nauki.

Wyjątkowość tego wydarzenia podkreślał także przewodniczący komitetu organizacyjnego XXI Powszechnego Zjazdu Historyków Polskich w Białymstoku prof. Cezary Kuklo z Uniwersytetu w Białymstoku. Zwrócił uwagę, że w ponad 140-letniej działalności wcześniej Towarzystwa Historycznego, a następnie Polskiego Towarzystwa Historycznego, "nigdy nie było takiego wydarzenia w Polsce północno-wschodniej". Najbliższy geograficznie - jak mówił - odbył się w 1935 roku w Wilnie.

Hasłem zjazdu w Białymstoku jest "Człowiek twórcą historii". "Chcemy pokazać dynamizm, potężne zaangażowanie człowieka w budowaniu historii, ale jednocześnie to hasło odkrywa, że człowiek, czyli historyk interpretuje historię i udostępnia szerokiej publiczności" - mówił prof. Kuklo.

Zjazd odbywa się w 100. rocznicę powołania Polskiego Towarzystwa Historycznego i 50. rocznicę Olimpiady Historycznej - poinformowano na konferencji. Uroczyście zainaugurowany zostanie 17 września, czyli w 85. rocznicę agresji sowieckiej na Polskę z 1939 r, w obchodzony tego dnia Dzień Sybiraka. Na tę datę zwrócił uwagę obecny na konferencji wojewoda podlaski Jacek Brzozowski, który mówił, że to w Białymstoku w sposób szczególny obchodzony jest Dzień Sybiraka, tu też działa mówiące o historii deportacji Polaków na Wschód Muzeum Pamięci Sybiru.

Obrady będą obywać się na kampusie Uniwersytetu w Białymstoku. W ramach zjazdu zaplanowano ponad 30 paneli tematycznych, sześć głównych, zaproponowanych przez PTH, a także panele zgłoszone przez uniwersytety, ale też m.in. IPN,. Archiwum Państwowe, Muzeum Historii Żydów Polskich Polin. Przygotowano ponad 165 referatów, a będę je wygłaszać historycy z Polski, Litwy, Ukrainy, Niemiec, Białorusi, Holandii i USA. Jak poinformował Kuklo, dotąd zarejestrowało się ok. 800 uczestników.

W przeddzień zjazdu, 16 września, tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu w Białymstoku odbierze wybitny brytyjski historyk prof. Robert Frost, który naukowo zajmuje się historią wschodniej i północnej Europy od XIV do XIX wieku, ze szczególnym uwzględnieniem historii Polski i Litwy. Jest autorem m.in. "Oksfordzkiej historii unii polsko-litewskiej".

Jak podkreślał jeden z organizatorów zjazdu, historyk dr Wojciech Walczak z UwB, organizatorom zależało, aby zjazd był nie tylko dla badaczy, ale też mogli korzystać z niego mieszkańcy, nauczyciele, uczniowie.

Dlatego w programie znalazły się liczne wydarzenia skierowane do wszystkich. Od poniedziałku do piątku na Pałacu Branickich będzie można oglądać specjalnie przygotowany mapping "Ourstory - nasze dziedzictwo", na Rynku Kościuszki dostępna jest wystawa o powstaniu styczniowym. Przez cały zjazd będą odbywać się targi książki historycznej, a także przegląd filmów historycznych. Przygotowano też liczne warsztaty dla nauczycieli. Najmłodsi natomiast będą mogli przyjść do osady odtwórców rzemieślniczych i oglądać pokazy grup rekonstrukcyjnych.

Na zakończenie zjazdu, w piątek ma zostać ogłoszone miejsce XXII Powszechnego Zjazdu Historyków Polskich, który odbędzie się we wrześniu 2029 roku.

Organizacja zjazdu została wsparta z budżetu województwa podlaskiego i Białegostoku. Obecni na konferencji przedstawiciele władz samorządowych - marszałek województwa podlaskiego Łukasz Prokorym i zastępca prezydenta Białegostoku Marek Masalski - życzyli owocnych obrad. Dzięki tym partnerstwom uczestnicy zjazdu będą mogli m.in. korzystać bezpłatnie z komunikacji miejskiej czy zwiedzać niektóre instytucje kultury.(PAP)

swi/ dki/