Mikrobiom może sprzyjać powstawaniu kamieni nerkowych

Ludzki mikrobiom (inaczej mikrobiota) składa się z miliardów mikroorganizmów - bakterii, archeonów, grzybów czy pierwotniaków, zasiedlających organizm człowieka. Ze względu na ogromne znaczenie dla zdrowia i życia, w ostatnich latach mikrobiota jest przedmiotem licznych badań.

Na przykład naukowcy z kanadyjskiego Lawson Health Research Institute i Western University wykazali, że zmiany w wielu miejscach organizmu dotyczące mikrobiomu są powiązane z powstawaniem kamieni nerkowych.

Autorzy zbadali mikrobiomy jelitowy, układu moczowego i jamy ustnej u 83 pacjentów z kamieniami nerkowymi, po czym porównali je z mikrobiomami 30 zdrowych osób z grupy kontrolnej. Wykazali, że zmiany we wszystkich trzech mikrobiomach są powiązane z powstawaniem kamieni nerkowych.

„W ostatnich latach częstość występowania kamicy nerkowej wzrasta, dotykając około 10 proc. populacji – wskazał dr Jeremy Burton z Lawson, który kieruje badaniami dotyczącymi ludzkiego mikrobiomu i probiotyków w St. Joseph’s Health Care. - Chociaż poprzednie badania wykazały związek między mikrobiomem jelitowym a kamieniami nerkowymi u osób, które przyjmowały antybiotyki, chcieliśmy również zbadać powiązanie z innymi mikrobiomami - w nadziei, że uda nam się pogłębić wiedzę i potencjalne metody leczenia”.

Uczestnikami badania były osoby, u których utworzyły się kamienie nerkowe, które nie były narażone na działanie antybiotyków w ciągu ostatnich 90 dni i które poddawały się chirurgicznemu usuwaniu kamieni w szpitalu St. Joseph’s.

„Nasze badania – zwane sekwencjonowaniem metagenomicznym typu shotgun – pozwoliły nam odkryć, które bakterie były obecne w jelitach, a także ujawniły możliwości genetyczne tych bakterii lub sposób ich funkcjonowania. Przeprowadziliśmy także prostsze sekwencjonowanie próbek z jamy ustnej i moczu” – wyjaśniła dr Kait Al, główna autorka badania i pracownik naukowy w Western’s Schulich School of Medicine & Dentistry.

Kamienie nerkowe powstają najczęściej ze szczawianu wapnia, który jest produktem odpadowym wytwarzanym przez organizm. Historycznie rzecz biorąc, uważano, że u osób ze specyficznymi drobnoustrojami jelitowymi, takimi jak bakteria o nazwie Oxalobacter formigenes, która rozkłada szczawiany, rzadziej tworzą się kamienie nerkowe. Omawiane badanie sugeruje, że istnieją inne czynniki.

„To bardziej złożona historia. Drobnoustroje tworzą rodzaj sieci, która jest stabilna i pożyteczna u zdrowych ludzi, ale u osób z kamicą nerkową sieć ta jest uszkodzona. Nie wytwarzają tych samych witamin i przydatnych metabolitów, nie tylko w jelitach, ale także w drogach moczowych i jamie ustnej” – wyjaśniła dr Al.

Istnieją również dowody na to, że osoby z kamieniami nerkowymi były narażone na większą liczbę środków przeciwdrobnoustrojowych, ponieważ ich bakterie miały więcej genów oporności na antybiotyki.

„Odkryliśmy, że nie tylko osoby, u których wystąpiła kamica nerkowa, miały niezdrowy mikrobiom, w tym mikrobiom jelitowy, który częściej wydala toksyny do nerek, ale także, że był on oporny na antybiotyki” – wyjaśnił dr Burton, także ze Schulich Medicine & Dentistry.

Zdaniem autorów, chociaż potrzebne są dalsze badania, wstępne ustalenia rzucają światło na ogólne znaczenie mikrobiomu danej osoby i utrzymywania go w jak najlepszym zdrowiu, przy pomocy diety przyjaznej mikrobiomom oraz minimalnego stosowania antybiotyków, które potencjalnie stanowi część rozwiązania.(PAP)

Paweł Wernicki

pmw/ bar/