Jak zadbać o psa, który dba o człowieka. Znakomity poradnik napisany przez praktyka i naukowca

Mało o nich wiemy, a to prawdziwi superbohaterowie. Na co dzień pracują w GOPR, policji, wojsku, ratownictwie wodnym, straży ochrony kolei czy służbie więziennej. Szukają przestępców, narkotyków i przemycanych towarów, materiałów wybuchowych; wspomagają funkcjonariuszy i pomagają w poszukiwaniach ludzi zaginionych. Chodzi o psy, które - dzięki psim supermocom - bardzo skutecznie wspierają ludzi w pilnowaniu porządku i pomaganiu potrzebującym. 

Jak to bywa na służbie i przy każdej ciężkiej pracy, także pracujące psy znajdują się w ryzykownych sytuacjach i bywają narażone na działanie niebezpiecznych czynników. Zdarzają się im urazy, choroby, kontuzje, potrącenia przez samochód czy zderzenia z drzewem, urazy podczas zabaw i ćwiczeń, wypadki związane z wodą. Podczas szkolenia kilku zwierząt może dojść do pogryzienia. W terenie dochodzi do przegrzania, poparzenia czy odmrożeń. Zatrucie narkotykami? Rana postrzałowa? To również doświadczenie psów na służbie.

Zanim właściciel dostarczy psa do weterynarza, mogą minąć godziny - podczas gdy w pierwszej pomocy o szansie na skuteczną pomoc mogą zaważyć sekundy. Jak więc zadbać o psa - i przy okazji mu nie zaszkodzić? W praktyczny sposób ujmują ten temat autorki książki "Pierwsza pomoc dla psów. Poradnik dla opiekunów i przewodników psów pracujących, służbowych i aktywnych".

Właściwie cała książka to wielki poradnik, zawierający informacje o najczęściej występujących wypadkach, jakie mogą zdarzyć się psom - i instrukcje dotyczące pierwszej pomocy.

Właściciele psów dowiedzą się z lektury, jak powinna wyglądać apteczka pierwszej pomocy dla psa. Jakie leki "ludzkie" (przeciwbólowe, przeciwbiegunkowe, przeczyszczające, osłaniające przewód pokarmowy, przeciwalergiczne i odkażające) można psom podać i w jakich dawkach. Są też leki, których podanie może się skończyć gorzej - niż konsekwencje problemu, który chcemy wyleczyć. Autorki opisują, kiedy i jak przeprowadzić resuscytację krążeniowo-oddechową. Jak zakładać opatrunki. Jak opatrywać złamania kości, zwichnięcia stawów i co zrobić, gdy dojdzie do złamania, zwichnięcia czy nadwichnięcia zęba. Jak rozpoznać, że młody pies zadławił się karmą albo zabawką? I jak mu wtedy skutecznie pomóc.

Nie ma chyba niebezpiecznej lub nieprzyjemnej sytuacji dotyczącej pracujących psów, której nie poruszyłyby autorki poradnika. Jak np. narażenie dotyczące psów myśliwskich i tropiących, którym podczas intensywnego węszenia do pyska lub nozdrzy dostają się kłosy traw. Mogą one wędrować przez drogi oddechowe, a nawet przenikać przez tkanki. To pozornie błahe zdarzenie może doprowadzić nawet do zatoru i śmierci psa. Aby skutecznie reagować - trzeba wiedzieć, jakie są objawy tego problemu. A ciało obce w oku? Również w tym wypadku można pomóc, co oczywiście - w czterech punktach - przedstawiono w książce.

Autorki tłumaczą też, jak rozpoznać zatrucie psa narkotykami i jakie są dawki śmiertelne poszczególnych substancji dla zwierząt o różnej masie. Jak reagować w przypadku amfetaminy, marihuany czy glikolu etylenowego, który wchodzi w skład m.in. płynów odmrażających i rozpuszczalników - i z racji na słodki smak bywa przez psy zlizywany. Kakao i czekolada kojarzą się niewinnie, ale w przypadku psów mogą zadziałać toksycznie. Toksyczna dawka teobrominy w nich zawartej wynosi 100 mg na każdy kilogram masy ciała, dawka śmiertelna to 250-500 mg na kilogram. Zagrożeniem dla psiego zdrowia jest też kofeina (obecna w kawie czy coli), alkohol, odpadki spożywcze, trutka na gryzonie, kwasy i zasady. I znów: w każdym przypadku autorki rzeczowo przekazują wiedzę, jak dane zagrożenie rozpoznać - i jak postępować, aby zwiększyć szanse czworonoga, nim do akcji wkroczy weterynarz.

Właściciele psów dowiedzą się też, co robić w razie ukąszenia przez żmiję, użądlenia osy czy jak stosować profilaktykę przeciwpasożytniczą. Tłumaczą też odruchy i zachowania - jak zjadanie trawy czy odchodów, które mogą sygnalizować różne potrzeby zwierzęcia lub jego problemy. 

Oprócz instrukcji pomocy w rozmaitych sytuacjach czytelnik znajdzie serie pomocnych zdjęć. 

Wiele osób ma pojęcie o pierwszej pomocy choćby dzięki obowiązkowym szkoleniom BHP, przechodzonym w miejscu zatrudnienia. Wiedzę można intuicyjnie wykorzystywać w postępowaniu ze zwierzęciem. Autorzy książki podkreślają jednak duże różnice, które mogą zadecydować o powodzeniu lub niepowodzeniu akcji udzielenia pierwszej pomocy. Uczulają czytelników na instynktowne reakcje zwierzęcia i każą je brać pod uwagę w działaniach związanych z pomocą. 

Książkę napisał duet znający teorię i praktykę od podszewki. Lekarka weterynarii Katarzyna Dołębska specjalizuje się w chorobach psów i kotów. Jest kynopsychologiem i instruktorką noseworku, należy do Polskiego Związku Instruktorów i Przewodników Psów Służbowych. Z kolei Joanna Stojer-Polańska jest kryminalistykiem, wykładowczynią akademicką i popularyzatorką nauki (zwyciężyła w konkursie Popularyzator Nauki za rok 2020). Jest też autorką książek o zwierzętach na służbie i o śladach kryminalistycznych.

Książkę wydało Silva Rerum.

Anna Ślązak  

Nauka w Polsce - PAP

zan/ ekr/