Co więcej, nawet lekkie ćwiczenia polegające np. na chodzeniu, mogą pomóc obniżyć to ryzyko, przekonują autorzy pracy – naukowcy z University College w Londynie.

Przeanalizowali oni dane zebrane w grupie 4 257 nastolatków od 12. do 18. roku życia. W wieku 12, 14 i 16 lat wszyscy przez tydzień nosili przyspieszeniomierze (akcelerometry), które pozwalają ocenić intensywność, czas trwania i częstość wysiłku fizycznego. W wieku 18 lat poproszono ich również o wypełnienie ankiet zaprojektowanych w celu wykrywania jakichkolwiek objawów depresji lub innych zaburzeń psychicznych.

Okazało się, że między 12. a 16. rokiem życia poziom aktywności fizycznej spadał. Młodzi ludzi spędzali coraz więcej czasu siedząc – nastąpił wzrost z siedmiu godzin dziennie do niemal dziewięciu. Jednocześnie przeznaczali coraz mniej czasu nawet na lekką aktywność fizyczną (jak chodzenie, czy wykonywanie obowiązków domowych) – spadek z pięciu do dwóch godzin dziennie.

Co więcej ci, którzy byli najmniej aktywni w okresie od 12. do 16. roku życia, częściej mieli objawy depresji w wieku 18 lat. Natomiast młodzież, która utrzymywała stały poziom aktywności fizycznej lub zwiększyła go, była w najmniejszym stopniu narażona na rozwój depresji. Dotyczyło to nawet umiarkowanej aktywności fizycznej.

Każda dodatkowa godzina spędzona na siedząco w wieku 12 lub 14 lat wiązała się ze wzrostem ryzyka objawów depresji około 18. roku życia - odpowiednio o 8 proc. i 11 proc. Z kolei każde dodatkowe 60 minut umiarkowanej aktywności fizycznej zmniejszało to ryzyko - odpowiednio o 8 proc. i 11 proc.

“Nasze wyniki wskazują, że młodzi ludzie powinni starać się ograniczać czas spędzany na siedząco, a wydłużać czas poświęcony na umiarkowaną aktywność fizyczną” – skomentował główny autor pracy Aaron Kandola z londyńskiego University College. Dodał, że to pomogłoby zredukować ryzyko wystąpienia u nastolatków depresji w przyszłości. “Większość dzieci nie powinna mieć problemu z poświęceniem 60 minut dziennie na aktywność fizyczną, niezależnie od jej rodzaju” – ocenił badacz.

Jego zdaniem rozkład dnia szkolnego jest głównym źródłem braku aktywności fizycznej i siedzącego trybu życia wśród młodzieży. “Można podejmować proste kroki, by to zmienić, jak aktywne/interaktywne lekcje, zadawanie prac domowych wymagających ruchu, wprowadzenie przerw na aktywność ruchową w połowie lekcji, zwiększanie dystansu do przebycia między klasami, wprowadzenie na niektóre lekcje biurek, za którymi się stoi” – wymienił Kandola.

Według autorów badania uzyskane przez nich wyniki pozostają w zgodzie z dotychczasowymi obserwacjami na ten temat wśród osób dorosłych.

Prawdopodobnie wynika to z faktu, że regularna aktywność fizyczna poprawia samoocenę, redukuje stany zapalne i pobudza wzrost nowych neuronów w mózgu. „Ćwiczenia powiązano wcześniej z procesem neurogenezy (tj. tworzenia się nowych neuronów w mózgu) oraz neuroplastycznością (tj. zdolnością mózgu do tworzenia nowych i modyfikowania starych połączeń nerwowych), co może chronić zdrowie psychiczne” – napisała współautorka komentarza do artykułu Karmel Choi z Massachusetts General Hospital w Bostonie. Jak dodała, osoby ruszające się więcej, słabiej reagują na stres i mają mniejsze nasilenie stanu zapalnego w organizmie, będącego czynnikiem rozwoju depresji.

Wyniki tego badania są o tyle niepokojące, że w Polsce aktywność fizyczna nastolatków regularnie maleje. Jak wynika z ostatniej edycji cyklicznego międzynarodowego badania HBSC, dotyczącego zdrowia i zachowań młodzieży, odsetek nastolatków spełniających zalecenia Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) w zakresie umiarkowanej aktywności fizycznej spadł o 7 punktów procentowych – z 24,2 proc. w 2014 r. do 17,2 proc. w 2018 r. Jednocześnie obserwuje się duży wzrost odsetka młodych ludzi z depresją, lękami i myślami samobójczymi. (PAP)

jjj/ ekr/