Prezydent RP objął swoim patronatem uroczystość, podczas której uczelnia zainaugurowała 101. rok swojej działalności. Uczestniczył w niej także wicepremier, minister nauki i szkolnictwa wyższego Jarosław Gowin.

Prezydent wręczył odznaczenia państwowe kilkunastu pracownikom AGH. Podkreślił, że kiedy zakładano uczelnię, miała ona funkcjonować w ramach cesarstwa Austro-Węgier, tymczasem jej działalność zainaugurowano 20 października 1919 r. na pobliskim Uniwersytecie Jagiellońskim, a uczynił to już w wolnej Polsce marszałek Józef Piłsudski.

"Polska walczyła wtedy o to, aby w jej granicach znalazł się Śląsk" - powiedział Andrzej Duda. "Akademia Górnicza była niezwykle ważnym elementem realizacji tej wielkiej wizji odrodzonej, nowej silnej Rzeczypospolitej, która powstała z popiołów po 123 latach i jak najszybciej chciała się wybić na samodzielność pod każdym względem, na zamożność, na powodzenie, na nowoczesność" – mówił prezydent.

Przypomniał, że Akademia Górnicza była jedną z pierwszych uczelni zamkniętych podczas okupacji niemieckiej, a po II wojnie światowej tą, która pomogła powstać wielu innym uczelniom technicznym - m.in. Politechnice Warszawskiej i Gdańskiej - zasilonym przez kadry naukowe z Krakowa.

Andrzej Duda przypomniał także czasy stanu wojennego i strajk okupacyjny na uczelni w proteście wobec delegalizacji "Solidarności". "AGH pokazało swoją prawdziwą twarz – uczelni patriotycznej, polskiej, służącej Rzeczypospolitej" – podkreślił. "Dziś AGH rozkwita: nowe budynki, piękne laboratoria, niesłabnący poziom, stałe, najwyższe miejsce w ogólnopolskich rankingach" – powiedział.

"Chcę podziękować w imieniu Rzeczpospolitej Polskiej suwerennej, niepodległej, wolnej za niezwykły trud pracy naukowej, pracy badawczej i edukacji pokoleń młodych polskich inżynierów, którzy szli i zasilali polski rynek, którzy przynosili i przynoszą nam chlubę pracując na uczelniach i w firmach na całym świecie" – powiedział prezydent.

Dodał, że każdy z absolwentów AGH jest doskonale przygotowany, by wykonywać swój zawód gdziekolwiek by się nie znalazł. Jak zauważył, absolwenci uczelni należą do najlepiej zarabiających inżynierów i menadżerów w Polsce.

Prezydent przypomniał, że jego rodzice są związani z AGH, gdzie pracowali, więc może o sobie śmiało mówić, że jest "dzieckiem AGH". "Była tutaj zawsze niezwykle rodzinna atmosfera" – podkreślił, wspominając pobyty z rodzicami m.in. w Bukowinie Tatrzańskiej czy Łukęcinie, gdzie do profesorów można było mówić "ciociu" czy "wujku".

Andrzej Duda życzył uczelni na następne sto lat rozwoju wszystkiego najlepszego.

Wicepremier Jarosław Gowin mówił, że wśród filarów strategii odpowiedzialnego rozwoju państwa znajdują się: neoindustrializacja Polski i zwiększenie innowacyjności gospodarki. "Warunkiem realizacji tych dwóch celów i całej strategii odpowiedzialnego rozwoju jest zainwestowanie w dynamiczniejszy i bardziej wszechstronny rozwój polskich uczelni i polskiej nauki" – podkreślił Gowin. Gratulował wspólnocie AGH dotychczasowych osiągnięć i sukcesów, które "przekładały się na formację kolejnych pokoleń polskich inżynierów, przemysłowców i twórców sukcesu gospodarczego ostatnich 30 lat".

Minister podkreślił, że polskim uczelniom nie jest potrzebna rewolucja, ale "spokojna, wolna od jakiejkolwiek presji" ewolucja, do czego konieczne są m.in. dobre prawo, większe nakłady finansowe i odwaga ze strony samych uczelni. Gowin zapowiedział, że 29 października w Warszawie spotka się grono ekspertów, którzy przedstawią rekomendacje dotyczące listy uczelni badawczych. Podkreślił, że chciałby, aby ten wybór przebiegł w sposób transparentny.

Gowin zapowiedział, że po uchwaleniu przyszłorocznego budżetu zdecyduje o przekazaniu AGH z okazji stulecia 100 mln zł w ramach dodatkowych obligacji Skarbu Państwa.

Wojewoda małopolski Piotr Ćwik odczytał list od premiera Mateusza Morawieckiego, w którym przypomniał on, że w tegorocznym budżecie państwa na szkolnictwo wyższe przeznaczonych zostało o 1,3 mld zł więcej niż w latach poprzednich, a w perspektywie 10 lat będzie to 47,5 mld zł. "AGH należy do tych ośrodków akademickich, które trafnie odczytują stojące przed nami wyzwania rozwojowe. Od lat z sukcesem łączycie Państwo świat nauki ze światem praktyki gospodarczej, tworzycie i transferujecie innowacyjne technologie do przedsiębiorstw i instytucji zewnętrznych, osiągacie międzynarodowe sukcesy wynalazcze" – napisał Morawiecki.

Prezydent Krakowa Jacek Majchrowski podkreślił, że z potencjału uczelni korzysta nie tylko państwo, ale także Kraków m.in. sięgając po wiedzę uczonych w walce ze smogiem.

Rektor AGH prof. Tadeusz Słomka mówił, że tegoroczna inauguracja roku akademickiego jest szczególna i wyjątkowa, bo uczelnia świętuje setną rocznicę swojej aktywnej działalności. "W ciągu minionego wieku realizowaliśmy główne założenia misji uniwersytetu – kształcenie, badania naukowe, wychowanie młodzieży oraz współpracę z otoczeniem społeczno-gospodarczym. Jesteśmy dumni i zaszczyceni, że możemy dziś gościć tak wiele znamienitych osobistości z Polski i całego świata. Więź pomiędzy reprezentantami Akademii Górniczo-Hutniczej: studentami, pracownikami i absolwentami jest wyjątkowa. Wiele tysięcy osób związanych z naszą Alma Mater doskonale wie, że w moich słowach nie ma cienia przesady" – powiedział.

"Nasza uczelnia to bowiem nie tylko świetna jakość kształcenia, nowe inwestycje, nowoczesne laboratoria czy tysiące naukowych grantów i zleceń z przemysłu. Nie osiągnęlibyśmy tych sukcesów, gdyby nie wyjątkowi ludzi" – podkreślił rektor.

Prof. Słomka przypomniał, że jest to bardzo ważne, bo weszła w życie ustawa "Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce", która niesie szereg istotnych zmian dla uczelni. "Potencjalna transformacja AGH w kierunku uczelni badawczej jest nie tylko dużym wyzwaniem, ale przede wszystkim ogromną szansą na zdecydowanie szybszy rozwój. I szansę tę planujemy skutecznie wykorzystać, jeśli będzie nam to dane. Dzięki temu możliwa będzie realizacja założeń programu wieloletniego, a także efektywne wykorzystanie infrastruktury uczelni. Mogę to powiedzieć z pełną odpowiedzialnością – jesteśmy gotowi na zmiany" - podkreślił.

Uroczyste posiedzenie Senatu AGH w Centrum Kongresowym ICE poprzedził pochód społeczności akademickiej wokół Rynku Głównego. Po nim rektor AGH prof. Słomka i rektor UJ prof. Wojciech Nowak wygłosili przemówienia przed Collegium Novum UJ, w których przypomnieli historię uczelni.

Wieczorem zaplanowano widowisko teatralno-muzyczne "Kids of evolution" w ICE oraz specjalne pokazy plenerowe na Bulwarach Wiślanych – z tego powodu wyłączone będzie oświetlenie w rejonie Mostu Grunwaldzkiego i bulwarów.

Z okazji 100-lecia uczelni odbył się także światowy zjazd absolwentów, których jest obecnie około 200 tys. Do Krakowa przyjechało ponad tysiąc osób. Obchody jubileuszu potrwają do czerwca 2020 r., a w jego programie są prezentacje projektów studenckich, wystawy, konkursy.

W 1913 r. cesarz Austrii Franciszek Józef wydał dekret o utworzeniu Akademii Górniczej. Rozpoczęto przygotowania do zainaugurowania działalności tak wyczekiwanej przez gospodarkę uczelni: powołano profesorów, zatwierdzono programy, ale ze względu na wybuch I wojny światowej wielkie, zapoczątkowane jeszcze w XIX w. marzenie, odłożone zostało – jak napisał w 1915 r. miejski urzędnik – "do spokojnych czasów".

Uczelnia rozpoczęła działalność w 1919 r., a zainaugurował ją marszałek Józef Piłsudski. Akademię tworzyło wówczas 80 studentów i kilkunastu profesorów. Dziś to ok. 30 tys. studentów, 4,2 tys. pracowników, w tym 2 tys. nauczycieli akademickich. Największym zainteresowaniem kandydatów na studia od lat cieszy się informatyka.

Polska Agencja Prasowa jest patronem medialnym obchodów.

PAP - Nauka w Polsce, Małgorzata Wosion-Czoba

wos/ pad/