Badacze z NCBJ oraz partnerzy z francuskiego Komisariatu Energii Jądrowej i Energii Alternatywnych (CEA) i fińskiego Centrum Badań Technicznych VTT utworzyli konsorcjum NOMATEN. Partnerem konsorcjum jest także Narodowe Centrum Badań i Rozwoju (NCBR) - jako potencjalna jednostka współfinansująca projekt - poinformowało NCBJ w przesłanym PAP w piątek komunikacie.

Konsorcjum bierze udział w konkursie Teaming for Excelence w ramach programu badań i innowacji UE Horyzont 2020. Konkurs jest dwuetapowy.

NOMATEN znalazł się wśród zwycięzców pierwszego, krajowego etapu konkursu. Od 1 września konsorcjum ma 12 miesięcy na przygotowanie szczegółowego biznesplanu stworzenia i działania Centrum Doskonałości Materiałów Funkcjonalnych dla Przemysłu i Medycyny. Na ten cel otrzymuje środki z UE.

Jeśli projekt zyska uznanie na poziomie europejskim, to w Świerku powstanie Centrum Doskonałości opracowujące nowe materiały na potrzeby medycyny, chemii, przemysłu jądrowego i zaawansowanych technologii.

"Chcemy, by w Centrum Doskonałości NOMATEN były badane nowe materiały odporne na ekstremalne warunki pracy" – wyjaśnia, cytowany w komunikacie, dyrektor Departamentu Fizyki Materiałów NCBJ i koordynator projektu prof. Jacek Jagielski. Jak tłumaczy, tego typu materiały potrzebne są inżynierom do konstrukcji reaktorów jądrowych nowych generacji i reaktorów termojądrowych. Powinny cechować się wytrzymałością oraz odpornością na temperaturę, korozję i promieniowanie. Nowe typy materiałów potrzebne są też w wielu innych gałęziach przemysłu, m.in. w przemyśle lotniczym, kosmicznym, elektronicznym i chemicznym.

„W naszym Centrum będziemy w stanie zaprojektować materiały o własnościach, które można będzie w wiarygodny sposób przewidzieć w okresie eksploatacji instalacji. W przypadku instalacji jądrowych okres ten może sięgać sześćdziesięciu, a nawet stu lat” - dodaje prof. Jagielski.

Zwraca uwagę, że wiele ważnych z gospodarczego punktu widzenia procesów chemicznych wymaga temperatur powyżej 500 stopni Celsjusza. W takich temperaturach pozyskuje się m.in. paliwo wodorowe i produkuje paliwa płynne oparte na węglu i wodorze. "Podwyższenie temperatury pracy instalacji otwiera nowe możliwości syntezy. Trudno przecenić znaczenie gospodarcze i ekologiczne rozwoju podobnych technologii. Wszystkie one wymagają linii produkcyjnych zbudowanych z materiałów o specjalnych właściwościach, które ma badać i opracowywać Centrum Doskonałości NOMATEN. Z tego powodu spore zainteresowanie naszym projektem wykazują polscy potentaci chemiczni" - mówi.

Podkreśla, że projekt jest bezpośrednio związany zarówno z Polskim Programem Energetyki Jądrowej, jak i z programem budowy reaktorów wysokotemperaturowych chłodzonych gazem, tzw. HTGR. „Dość powiedzieć, że wdrożenie tej technologii w Polsce pozwoliłoby na zmniejszenie importu gazu o ok. 25 proc.” - zauważa koordynator projektu.

W czwartek i piątek w Świerku odbyło się pierwsze spotkanie konsorcjum NOMATEN. W jego trakcie poparcie dla projektu i uznanie jego znaczenie dla gospodarki wyraził dyrektor Departamentu Energii Jądrowej Ministerstwa Energii Józef Sobolewski - podano w komunikacie

Francuskie CEA odgrywa w Europie kluczową rolę w badaniach, rozwoju i innowacji w dziedzinie obronności i bezpieczeństwa, energii jądrowej, badań technologicznych dla przemysłu. Główne zadania CEA podczas przygotowań projektu NOMATEN to opracowanie długoterminowej strategii, zaproponowanie mechanizmów finansowania oraz audyt poszczególnych zadań.

Z kolei fińskie Centrum Badań Technicznych VTT jest największą publiczną organizacją wspierającą badania w Europie Północnej. VTT będzie odpowiedzialne za przygotowanie modelu organizacyjnego oraz międzynarodowego planu marketingowego. Specjaliści VTT przygotują także propozycje polityki transferu technologii i dostępu do potencjału badawczego Centrum NOMATEN.(PAP)

kflo/ agt/