Dotychczas znane były tylko tego rodzaju związki węgla i azotu - oba te pierwiastki tworzą wiązania potrójne z łatwością, zaś same wiązania są znacznie mocniejsze od pojedynczych czy podwójnych. Również bor spełnia minimalne wymagania, aby je tworzyć: ma trzy elektrony na zewnętrznej powłoce. Jednak w układzie okresowym znajduje się na granicy pomiędzy pierwiastkami tworzącymi wiązania jonowe, a tymi, które tworzą raczej wiązania kowalencyjne.

W roku 2002 zespołowi Mingfei Zhou z szanghajskiego Uniwersytetu Fudan udało się uzyskać związek boru o potrójnych wiązaniach, dokonali tego jednak dopiero w temperaturze 8 stopni powyżej zera bezwzględnego, w dodatku wykorzystując laser. W temperaturze pokojowej związek rozkładał się po czasie krótszym niż sekunda. Z obliczeń teoretycznie wynikało, że uzyskanie tego rodzaju związków stabilnych w temperaturze pokojowej może w ogóle nie być możliwe.

Teraz zespołowi Holgera Braunschweiga z uniwersytetu Juliusa Maximiliana w Wurzburgu udało się - w efekcie działania na bor N-heterocyklicznym karbenem - uzyskać zielone kryształy, które bez dostępu powietrza i wilgoci powinny być nieograniczenie trwałe.

Być może, dzięki działaniu wodą lub tlenkiem węgla, uda się uzyskać kolejne związki z potrójnym wiązaniem borowym. Nie jest nawet wykluczone, że znajdą one praktyczne zastosowanie, na przykład przy wytwarzaniu diod LED czy wyświetlaczy ciekłokrystalicznych.(PAP)

pmw/ zan/