Wyniki eksperymentalnych badań zostały opublikowane na łamach renomowanego periodyku "Marine Micropaleontology". Obecnie metoda jest w trakcie procesu patentowania.

Jak wyjaśnili przedstawiciele Instytutu Geologii Podstawowej Wydziału Geologicznego UW (IGP WG UW) w przesłanym PAP komunikacie, mikroskamieniałości to kopalne szczątki drobnych organizmów zachowane w zapisie kopalnym. Geolodzy, w tym geolodzy naftowi, wykorzystują je m.in. do datowania skał, korelacji otworów wiertniczych, określania paleośrodowiska i innych wskaźników potrzebnych przy poszukiwaniach ropy i gazu. Analiza mikropaleontologiczna jest powszechnym narzędziem wykorzystywanym z powodzeniem przez wszystkie światowe koncerny naftowe.

Jak zaznaczają w swoim komunikacie geolodzy, najbardziej czasochłonnym i kosztownym etapem zbierania danych mikropaleontologicznych jest jednak etap oddzielenia mikroskamieniałości od próbek skalnych. Powszechnie do usuwania skał stosuje się metody chemiczne, które trwają długo, nie są wystarczająco dokładne i należy je wykonywać w specjalistycznych laboratoriach. Jak informują przedstawiciele WG UW, dzięki metodzie polskich naukowców, dezintegracja przynajmniej niektórych typów skał może ulec skróceniu z dni, czasem nawet tygodni do zaledwie minut.

Zespół pod kierownictwem dr. Zbigniewa Remina, aby zdezintegrować skały i odseparować od nich mikroskamieniałości, zastosował ciekły azot. Badacze wykorzystali procesy zachodzące podczas erozji skał, która zachodzi np. pod wpływem zmian temperatury. W eksperymencie polskich naukowców proces erozji został wielokrotnie przyspieszony w kontrolowanych warunkach, na znacznie większych (ok. 300 st. C) niż spotykane w naturze amplitudach temperatur. Prowadzi to do bardzo szybkiej dezintegracji próbek skalnych i "wypadania" z nich mikroskamieniałości. Ponadto przy takich amplitudach uruchamiane są dodatkowe procesy niszczące skałę, których synergiczne działanie sprawia, że proces dezintegracji próbek skalnych zachodzi jeszcze szybciej.

"Metoda ta, wręcz banalna w swoich założeniach, nie była dotychczas nigdy stosowana w praktyce, co zdaje się potwierdzać starą regułę w nauce, że rzeczy oczywiste, bywają najtrudniejsze do odkrycia" - komentują w swoim komunikacie przedstawiciele IPG WG UW.

Wyniki uzyskane dzięki nowej metodzie stoją nierzadko w sprzeczności z danymi uzyskiwanymi dotychczasowymi metodami. Daje to zupełnie nowe pole do interpretacji geologicznych np. paleośrodowiskowych czy paleobatymetrycznych, wyjaśniając w wielu przypadkach istniejące rozbieżności interpretacyjne.

Jak informują geolodzy z UW, badania mikropaleontopolgiczne zostały zapoczątkowane w Polsce, już w końcu XIX wieku, przez Józefa Grzybowskiego, który używał otwornic typ mikroskamieniałości do korelacji otworów wiertniczych przy poszukiwaniach ropy naftowej w polskich Karpatach.

PAP - Nauka w Polsce

lt/ agt/bsz