W wieku 91 lat zmarła dr Jane Goodall, prymatolog znana ze swoich przełomowych badań nad szympansami – podała w środę stacja Sky News, powołując się na instytut jej imienia.
„Instytut Jane Goodall dowiedział się dziś rano, w środę 1 października 2025 r., że dr Jane Goodall, Posłanka Pokoju ONZ i założycielka Instytutu Jane Goodall, zmarła z przyczyn naturalnych. Przebywała w Kalifornii w ramach serii wykładów po Stanach Zjednoczonych” – czytamy w oświadczeniu wydanym na platformie Facebook.
Goodall przez ponad 60 lat badała interakcje wśród szympansów. Po raz pierwszy miała okazje je obserwować w naturalnym środowisku w 1960 r. w Parku Narodowym Gombe Stream w Tanzanii.
Podczas badań brytyjska naukowczyni zauważyła, że zwierzęta ta nie tylko mają osobowość, ale także są zdolne do wyrażania emocji, jak radość i smutek, a także do racjonalnego myślenia. Jej zdaniem wymiana uścisków, całusów czy wzajemne poklepywanie wśród szympansów wskazuje na bliskie więzi między członkami rodziny, ale też innymi osobnikami. Badaczka obserwowała także przypadki agresji i przemocy wśród członków stada.
Badania Goodall podważyły powszechne wówczas przekonania, np. że tylko ludzie potrafią konstruować i używać narzędzia albo że szympansy są wegetarianami. Była pierwszą osobą na świecie, która zarejestrowała zwierzę używające narzędzia - samiec szympansa wykopywał termity z kopca za pomocą gałązki. Jej obserwacje ukształtowały przyszłość nauki o ewolucji. W 1965 r. trafiła na okładkę „National Geographic”.
W 1977 r. badaczka otworzyła instytut swojego imienia, który wspiera badania prowadzone w Gombe, a także jest światowym liderem w ochronie szympansów i ich siedlisk.
Goodall wytyczała szlaki innym kobietom zajmującym się prymatologią i ochroną przyrody. Wśród nich była m.in. amerykańska zoolożka Dian Fossey.
Mimo że całe życie zajmowała się badaniami szympansów, w wywiadach wspominała, że jej ulubionymi zwierzętami są psy. Pytana o to, jak zrodziła się jej pasja do poznawania przyrody, odpowiadała, że wszystko zaczęło się od przeczytania książki dla dzieci „Doktor Doolittle”.
Goodall była autorką książek naukowych i popularnonaukowych, niektóre z nich zostały przetłumaczone na język polski, m.in. „W cieniu człowieka”, „Zabójcy bez winy”, „Przez dziurkę od klucza. Najważniejsza książka o naszych najbliższych krewnych”, „Księga nadziei. Poradnik przetrwania w trudnych czasach”.
Z Londynu Marta Zabłocka (PAP)
mzb/ mms/
Fundacja PAP zezwala na bezpłatny przedruk artykułów z Serwisu Nauka w Polsce pod warunkiem mailowego poinformowania nas raz w miesiącu o fakcie korzystania z serwisu oraz podania źródła artykułu. W portalach i serwisach internetowych prosimy o zamieszczenie podlinkowanego adresu: Źródło: naukawpolsce.pl, a w czasopismach adnotacji: Źródło: Serwis Nauka w Polsce - naukawpolsce.pl. Powyższe zezwolenie nie dotyczy: informacji z kategorii "Świat" oraz wszelkich fotografii i materiałów wideo.
