Fizyczne karanie dzieci przynosi wyłącznie negatywne skutki – pokazało badanie przeprowadzone na New York University.

Jak przypominają naukowcy, w 2006 roku Sekretarz Generalny ONZ wezwał do zakazu kar cielesnych wobec dzieci - czyli stosowania siły fizycznej w celu zadania bólu, obejmującej m.in. klapsy, potrząsanie i bicie. Do tej pory 65 krajów na świecie wprowadziło całkowity lub częściowy zakaz takiej praktyki. Większość z tych zakazów została jednak ustanowiona w krajach o wysokich dochodach (z dochodem narodowym brutto wynoszącym co najmniej 14 tys. dolarów na mieszkańca).

"Niektórzy eksperci sugerowali, że kara fizyczna może wywoływać inne skutki w krajach, gdzie jest bardziej rozpowszechniona lub społecznie akceptowana – to podejście znane jest jako hipoteza norm kulturowych" – zaznacza Jorge Cuartas, główny autor badania przedstawionego w piśmie "Nature Human Behaviour".

"Jednak brak danych z krajów o niskim i średnim dochodzie utrudniał dotąd pełne zrozumienie, w jakim stopniu szkody wynikające z kar fizycznych w dzieciństwie są uniwersalne, a w jakim zależne od kontekstu kulturowego" – zauważa.

Teraz naukowcy przeanalizowali 195 badań, opublikowanych w latach 2002–2024, a dotyczących kar cielesnych.

Obejmowały one 92 kraje o niskim i średnim dochodzie oraz 19 różnych wskaźników, związanych m.in. z relacjami rodzic-dziecko, zdrowiem psychicznym i fizycznym, zachowaniami przemocowymi, postawami wobec przemocy, używaniem substancji psychoaktywnych, funkcjonowaniem poznawczym, umiejętnościami społeczno-emocjonalnymi, snem, sprawnością motoryczną oraz prawdopodobieństwem przymusu pracy w dzieciństwie.

Wyniki analiz wskazują na to, że kary fizyczne były wyraźnie związane z negatywnymi konsekwencjami w 16 z 19 analizowanych obszarów: gorszymi relacjami rodzic–dziecko, byciem ofiarą przemocy, stosowaniem przemocy (w tym przemocy względem partnera w dorosłości), akceptowaniem przemocy, gorszym zdrowiem fizycznym i psychicznym, używaniem substancji psychoaktywnych, słabymi wynikami w nauce, zaburzeniami językowymi, pogorszeniem funkcji wykonawczych, zaburzeniami umiejętności społeczno-emocjonalnych, ogólnymi problemami behawioralnymi, zaburzeniami internalizacyjnymi (np. depresja i wycofanie) i eksternalizacyjnymi (np. agresja i działania destrukcyjne), zaburzeniami w rozwoju wczesnodziecięcym oraz jakością snu.

Nie stwierdzono wpływu kar cielesnych na umiejętności poznawcze, motoryczne oraz skalę przymusu pracy dzieci.

Co istotne, badanie nie wykazało żadnych pozytywnych skutków związanych z karami fizycznymi.

"Spójność i siła tych wyników sugerują, że kara fizyczna jest w szerokim zakresie szkodliwa dla dzieci i młodzieży. W przyszłości konieczne będą dalsze badania, aby zidentyfikować skuteczne strategie zapobiegania karom fizycznym na skalę globalną oraz zapewnić, że dzieci będą chronione przed wszystkimi formami przemocy, co będzie wspierało ich zdrowy rozwój" – mówi prof. Cuartas.

Marek Matacz (PAP)

mat/ zan/