Minister nauki i szkolnictwa wyższego Marcin Kulasek w rozmowie z PAP przypomniał, że zgodnie z danymi GUS za 2023 r. państwo przeznacza na badania i rozwój (B+R) 1,56 proc. PKB, podczas gdy średnia Unii Europejskiej to 2,2 proc. PKB.

"Gdybyśmy osiągnęli ten poziom w najbliższym czasie, byłby to już duży sukces. Cel na poziomie 3 proc. PKB na badania i rozwój jest bardzo ambitny i należy go traktować jako wyzwanie na przyszłość. Obecnie tylko pięć krajów europejskich osiągnęło ten poziom – są to Austria, Niemcy, Belgia, Finlandia i Szwecja” – zaznaczył.

Minister podkreślił, że mówi o ogóle nakładów na B+R na tle krajów EU-27 (oficjalne dane na ten temat są publikowane na stronach Eurostatu). Szef resortu nauki wyjaśnił, że na poziomie międzynarodowym publikowane są informacje o środkach przeznaczanych przez krajowe gospodarki na B+R - w tym ujęty jest sektor biznesu, który w większości krajów w najistotniejszym stopniu finansuje badania i rozwój. Dane o wydatkach są zbierane i sumowane przez krajowe instytucje statystyczne (w Polsce - GUS) zgodnie z europejskimi standardami. Aktualnie dostępne są dane za 2023 r.

Natomiast, jak podaje MNiSW, zaplanowane w budżecie państwa na 2025 r. wydatki na naukę i szkolnictwo wyższe to łącznie kwota 42,8 mld zł (ze środków budżetu krajowego i programów operacyjnych UE). Stanowi to 1,077 proc. wysokości PKB Polski prognozowanego na 2025 r. (to kwota 3 bln 973 mld zł).

Minister nauki stwierdził, że widzi szanse na poprawę sytuacji, bo o wyższych nakładach na naukę mówi już nie tylko MNiSW, ale i rząd.

"Pan premier (Donald Tusk – PAP) wyraźnie powiedział, że muszą być zwiększone pieniądze na naukę i szkolnictwo wyższe. Nasz resort zadba, żeby o obietnicach pana premiera nie zapomniał pan minister finansów Andrzej Domański" – podkreślił rozmówca PAP.

Przyznał, że wzrostowi nakładów na badania i rozwój powinna sprzyjać napięta sytuacja geopolityczna naszego regionu.

"Przeznaczamy obecnie ok. 5 proc. PKB na obronność i bezpieczeństwo. Przykłady Korei Południowej albo Tajwanu pokazują, że w opracowywaniu rozwiązań wykorzystywanych w obronności niezbędna jest współpraca z nauką, a w związku z tym dofinansowanie badań" – powiedział Marcin Kulasek.

Przypomniał, że gdy był wiceszefem Ministerstwa Aktywów Państwowych, odpowiadał za nadzór nad spółkami z udziałem Skarbu Państwa z sektora obronnego.

Zaznaczył, że we współpracy przemysłu zbrojeniowego i jednostek naukowych powstają np. nowe rodzaje broni, środki bojowe albo systemy rozpoznania i dowodzenia.

"Za przykład podam Bojowy Wóz Piechoty +Borsuk+. Prace nad nim, finansowane z Narodowego Centrum Badań i Rozwoju, trwały prawie 10 lat. Dziś pojazd, który porusza się na gąsienicach i może pływać, to prawdziwe +srebro rodowe+ naszej armii. Innym owocem współpracy przemysłu i naukowców jest przenośny przeciwlotniczy zestaw rakietowy Piorun do zwalczania nisko lecących obiektów, którym interesują się m.in. Amerykanie" – opowiadał szef resortu nauki.

Dodał, że obecny rząd ma świadomość, że inwestowanie w naukę skutkuje m.in. modernizacją armii, opracowaniem własnych technologii wojskowych i przynajmniej częściowym uniezależnieniem się od zagranicznych dostawców.

"Wobec jednoznacznych zapewnień pana premiera jestem spokojny o to, że w budżecie znajdzie się więcej środków na naukę. Myślę, że już w przyszłym roku możemy spodziewać się wyższego finansowania nauki" – podsumował minister Marcin Kulasek.

Nauka w Polsce, Anna Bugajska, Anna Ślązak (PAP)

abu/ zan/ bar/ lm/