Znaleziska dokonali włoscy badacze z Uniwersytetu w Padwie, którzy odwiedzili lapońską stację badawczą fińskiej uczelni w Utsjoki, przy granicy z Norwegią, będącą najdalej wysuniętą na północ w Europie.

Roślinę znaleziono w 2021 r., pięć kilometrów od stanowiska. Wówczas jej wiek oszacowano na 1242 lata. W 2024 r. naukowcy powrócili do Laponii i uzyskali bardziej szczegółowe dane dotyczące wieku jałowca, z których wynikało, że ma on aż 1647 lat.

"Jest to najstarszy krzew na świecie, którego wiek ustalono na podstawie liczenia słojów, a także najstarsza roślina zdrewniała w Europie, której wiek ustalono tą metodą" – przekazano w komunikacie. Z badań wynika, że krzew zaczął rosnąć w 260 r. i obumarł na początku 1907 r. Prawdopodobnie – jak podkreślono – wzrost rośliny zaczął się jeszcze wcześniej, ale policzenie wszystkich lat "nie jest możliwe". W okolicy zespół znalazł także cztery inne jałowce mające ponad 1000 lat.

Dotychczas przed tym odkryciem za najstarszy krzew jałowca i jednocześnie najstarszą zdrewniałą roślinę na terenie Finlandii uznawano 1070-letni okaz, znaleziony także na terenie Laponii w Lemmenjoki, na terenie największego fińskiego parku narodowego oraz największego kompleksu lasów i pustkowia w Europie.

Marco Carrer, członek zespołu badawczego z Padwy, przypomniał, że jałowiec jest najpowszechniejszym gatunkiem drzewa na świecie, który rośnie od Alaski po Etnę i od Japonii po Szkocję, od poziomu morza po górne granice roślinności, zarówno w wysokich jak i bardzo niskich temperaturach w pobliżu lodowców.

W trakcie projektu badacze koncentrowali się na starych jałowcach, jako długowiecznych gatunkach, występujących w regionach arktycznych i subarktycznych, nie tylko w Finlandii, ale także w innych regionach Europy Północnej i Skandynawii, jak również na terenie Grenlandii i Islandii. Celem było zebranie informacji na temat zmian klimatycznych i rozwoju roślinności.

Z Helsinek Przemysław Molik (PAP)

pmo/ zan/