Amerykańscy biolodzy Victor Ambros i Gary Ruvkun zostali tegorocznymi laureatami Nagrody Nobla w dziedzinie medycyny - ogłosił w poniedziałek w Sztokholmie Komitet Noblowski. Odkryli oni mikroRNA (miRNA), nową klasę małych cząsteczek RNA, która ogrywa kluczową rolę w regulacji aktywności genów. MikroRNA mają fundamentalne znaczenie dla rozwoju i funkcjonowania organizmów, w tym - człowieka.

„Odkrycie mikroRNA – to pojawienie się nowego gracza, który się pojawił w regulacji funkcji komórkowej, co pokazało nam, że mamy nowe szanse, bo możemy oddziaływać na cząsteczki mikroRNA, aby leczyć pacjentów” – powiedział prof. Paweł Krzesiński, kierownik Kliniki Kardiologii i Chorób Wewnętrznych WIM-PIB podczas poniedziałkowego spotkania, organizowanego przez Centrum Współpracy i Dialogu Uniwersytetu Warszawskiego.

Dodał, że teraz można badać te cząsteczki jako markery pewnych chorób, np. nowotworowych, a także chorób strukturalnych serca czy zaburzeń pracy innych organów. "Możemy też wpływać na te cząsteczki, modyfikując pewne procesy. Są już na bardzo zaawansowanych etapach badań takie cząsteczki dla różnych chorób w zakresie wirusowego zapalenia wątroby typu C” – poinformował Krzesiński.

Wskazał, że jest już dostępny na polskim rynku lek wpływający na metabolizm złych cząsteczek cholesterolu. „Możemy już oferować pacjentom w Polsce lek oparty na tak nowoczesnych technologiach, który realnie obniża ryzyko sercowo-naczyniowe. Czyli ratujemy życie dzięki temu odkryciu” – podkreślił ekspert.

Obecni na spotkani naukowcy byli zgodni co do tego, że mikroRNA zaczyna nabierać coraz większego znaczenia w medycynie.

„Dziś wiemy, że jeden hormon odpowiada za wiele rzeczy. Być może będzie tak, że odkryjemy mechanizm konkretnej cząsteczki mikroRNA, która reguluje dane procesy i będziemy mogli ją albo zwiększyć, albo zmniejszyć” – powiedział prof. Arkadiusz Lubas z Wojskowego Instytutu Medycznego w Warszawie. I wymienił kilka chorób, w rozwoju których mikro RNA odgrywają znaczącą rolę.

„Wiemy na przykład, że niektóre cząsteczki mikro RNA biorą udział w przeroście mięśnia sercowego i niewydolności serca. Niektóre spotykamy w zaburzeniach czynności nerek, kłębuszków nerkowych, cewek nerkowych. Również w chorobach neurodegeneracyjnych spotykamy różne stężenia cząsteczek mikro RNA. Niektóre są odpowiedzialne za rozwój alzheimera i parkinsona. Być może modyfikacja ilości tych mikroRNA – dodanie lub zmniejszenie – wpłynie na to, że tych chorób będzie mniej i będziemy mogli te choroby leczyć” – wyraził nadzieję Lubas. I zapewnił, że mikroRNA ma bardzo szerokie zastosowanie.

Biolożka molekularna dr Magdalena Dziembowska stwierdziła natomiast, że mikroRNA ma związek z fizjologią. „Dla mnie to jest nagroda w pewnym sensie z fizjologii, ponieważ pokazuje nam, jak bardzo mocno możemy regulować proces syntezy białek w komórce, który jest niezwykle ważny. Od tego, w jaki sposób powstają białka i jaki sposób są regulowane zależą wszystkie procesy komórkowe” – powiedziała.

Ekspertka przypomniała też, że nagrodzeni Noblem naukowcy pierwotnie prowadzili swoje badania na bardzo prostym organizmie – na maleńkim nicieniu.

„Rzeczywiście w nim udało się po raz pierwszy zidentyfikować krótką cząsteczkę mikro RNA, która wpływała na rozwój nicienia – determinowała jego wygląd” – powiedziała Dziembowska.(PAP)

Nauka w Polsce, Urszula Kaczorowska

uka/ agt/