Celem konkursu „Dostępność podmiotów szkolnictwa wyższego” jest niwelowanie barier w dostępie do edukacji na poziomie wyższym wśród krajowych szkół wyższych. Realizacja zasad równych szans i niedyskryminacji ma się wyrażać m.in. poprzez zapewnienie odpowiedniej infrastruktury oraz taką organizację procesu kształcenia, która zapewni dostosowanie studiów do potrzeb wszystkich studentów, w tym tych z niepełnosprawnościami.

Jak poinformowało NCBR, chodzi o to, aby wspomóc polskie uczelnie w podejmowaniu aktywnych działań, dzięki którym otworzą się one na studentów ze szczególnymi potrzebami.

„Budżet konkursu wynosił pierwotnie 150 mln zł. Zdecydowaliśmy się jednak go zwiększyć o 50 mln zł – powiedział cytowany w komunikacie dr Jacek Orzeł, dyrektor Narodowego Centrum Badań i Rozwoju. - Im szybciej nastąpi likwidacja barier w dostępie do studiów, tym lepiej, a wszyscy wiemy, że oprócz dobrych pomysłów do zapewniania równych szans konieczne są pieniądze”.

„Chcemy uczelniom ułatwić ten proces. Oczekujemy, że w efekcie konkursu 'Dostępność podmiotów szkolnictwa wyższego' studentki i studenci ze szczególnymi potrzebami, w tym z niepełnosprawnościami, będą mogli korzystać z coraz szerszych możliwości zdobycia dobrego wykształcenia, a później satysfakcjonującej pracy na miarę swoich talentów i umiejętności” – dodał.

Według NCBR taka dostępność musi być standardem, bo tylko wtedy wszystkie osoby podejmujące studia będą mogły na równi korzystać ze swoich praw. Część polskich szkół działa w tym kierunku już od lat, krok po kroku usuwając przeszkody architektoniczne, organizacyjne i mentalne, związane z niedostosowaną infrastrukturą, brakiem odpowiednich pomocy dydaktycznych czy nawet brakiem wiedzy na temat różnych rodzajów niepełnosprawności. Dzięki wcześniejszemu wsparciu z Funduszy Europejskich już ponad 200 polskich szkół wyższych podjęło konkretne działania na rzecz znoszenia barier w edukacji na poziomie wyższym. Teraz dołączyć do nich mogą kolejne.

Wnioski o dofinansowanie w konkursie NCBR mogą składać uczelnie oraz jednostki naukowe prowadzące szkoły doktorskie, np. instytuty Polskiej Akademii Nauk. Jednak oferta dotyczy tylko tych placówek, które nie realizowały wcześniej projektów w żadnej z trzech edycji konkursu „Uczelnia dostępna” w ramach programu Wiedza Edukacja Rozwój oraz tych, które realizowały ww. projekty wyłącznie w ścieżce MINI.

Dla szkół wyższych bardziej zaawansowanych we wdrażaniu zasad dostępności NCBR planuje odrębny konkurs, pt. „Uczelnie coraz bardziej dostępne”, który ma ruszyć jeszcze w tym roku.

Jak podkreśla NCBR, realizacja projektów ma służyć trwałemu wzrostowi dostępności uczelni dla osób ze szczególnymi potrzebami wynikającymi ze stanu zdrowia. Chodzi zarówno o osoby studiujące lub pracujące na nich, współpracujące z nimi lub w inny sposób korzystające z ich oferty.

Zgłaszane do konkursu „Dostępność podmiotów szkolnictwa wyższego” projekty można będzie realizować w ramach jednej z dwóch ścieżek: START albo ROZWÓJ. O tym, którą z nich wybrać, decydują sami wnioskodawcy po dokonaniu oceny swojego stanu dostępności.

Ścieżka „Start ku dostępności” (START) przeznaczona jest dla uczelni, które dopiero rozpoczynają prace nad dostępnością lub podjęły pierwsze działania w tym zakresie, ale ich efekty są niewielkie. Realizacja projektu ma w ich przypadku stworzyć stabilną bazę do dalszego rozwoju, z której już w trakcie trwania projektu korzystać będą mogły osoby z niepełnosprawnościami.

Ścieżka „Rozwój w dostępności” (ROZWÓJ) przeznaczona jest dla uczelni, które mają już pewne doświadczenie w obszarze podnoszenia dostępności i stworzyły bazę, którą będą mogły rozwijać w ramach projektu. W ramach realizacji programu powinny utworzyć lub rozwinąć stabilną i sprawną strukturę wsparcia dla osób z niepełnosprawnościami.

„W przypadku obu ścieżek uczelnie nie będą pozostawione samym sobie - zapewnił dr Orzeł. - Mogą czerpać wiedzę i uczyć się dobrych praktyk od innych szkół wyższych i instytucji, które mają już doświadczenie w zakresie podnoszenia poziomu dostępności. Szczególnie polecamy im kontakt z podmiotami, które realizowały projekty w ramach konkursu 'Uczelnia dostępna'”.

Wnioskodawca, dokonując wyboru jednej z wymienionych ścieżek, zobowiązuje się do spełnienia w punkcie wyjściowym wszystkich wymagań przewidzianych dla każdej z nich. Wymagania te zostały przedstawione w „Opisie ścieżek dla naboru Dostępność podmiotów szkolnictwa wyższego”, który stanowi załącznik do Regulaminu Wyboru Projektów.

Budżet konkursu „Dostępność podmiotów szkolnictwa wyższego” wynosi 200 mln zł. Na realizację projektu NCBR przewiduje dofinansowanie wynoszące nawet 97 proc. jego wartości. Ze strony wnioskujących uczelni wymagany jest jedynie niewielki wkład własny. Wartość dofinansowania w ramach projektu wynosi maksymalnie 2 mln zł - w przypadku ścieżki START, oraz 6 mln zł - w przypadku ścieżki ROZWÓJ.

Wdrażane projekty uczelnie będą realizować samodzielnie lub w partnerstwie, np. z inną szkołą wyższą czy podmiotem prowadzącym szkołę doktorską. Dofinansowanie będą mogły przeznaczyć m.in. na usprawnienie struktury organizacyjnej, przełamywanie barier architektonicznych, wzmocnienie dostępności informacyjno-komunikacyjnej i cyfrowej. Projekty uwzględnią również tworzenie potrzebnych procedur i zapewnienie niezbędnych technologii wspierających. Uczelnie będą zobowiązane przeprowadzić działania podnoszące świadomość niepełnosprawności wśród kadry akademickiej i swoich studentów oraz zatroszczyć się o usługi wspierające edukację.

Istotnym aspektem konkursu jest to, aby podejmowane działania były kompleksowe i prowadziły do osiągnięcia jak największej dostępności uczelni, z uwzględnieniem wszystkich aspektów ich funkcjonowania. Organizatorzy podkreślają, że konieczne jest również to, aby dany podmiot spełniał wymagania dostępności nie tylko w trakcie trwania projektu, ale również długo po jego zakończeniu.

Maksymalny okres realizacji projektu wynosi 30 miesięcy w przypadku ścieżki START oraz 48 miesięcy, gdy projekt wpisuje się w ścieżkę ROZWÓJ.

Nauka w Polsce, Katarzyna Czechowicz

kap/ bar/