Nowogród (pow. łomżyński), ćwiczenia wojskowe (jm) PAP/Artur Reszko

Nanoproszki wśród technologii Instytutu Fizyki PAN z potencjałem dla obronności

Nanoproszki - „zapamiętujące” pochłonięte promieniowanie jonizujące i temperaturę otoczenia lub te o działaniu antybakteryjnym – to przykłady tzw. technologii podwójnego zastosowania, mogących znaleźć zastosowanie do celów zarówno cywilnych, jak i wojskowych, nad którymi pracują naukowcy z Instytutu Fizyki Polskiej Akademii Nauk.

  • Fot. Adobe Stock

    Magnetyt w kuchni molekularnej nauki

    Magnetyt to tani i znany tlenek żelaza, który łatwo steruje się magnesem. Zespół z Uniwersytetu w Białymstoku sprawdził, jak „doprawienie” go śladowymi ilościami metali może dodać mu nowych funkcji: świecenia i hamowania wzrostu drobnoustrojów. Efekt zależy od przyprawy — i otwiera różne ścieżki zastosowań.

  • Stalagmity kolumnowe w Jaskini Lechuguilla, Nowy Meksyk (USA) – źródło: Dave Bunnell/Under Earth Images (licencja CC BY-SA 2.5)
    Ziemia

    Z jaskini (platońskiej) do równania – fizycy wyprowadzili wzór na kształt stalagmitu

    Kształty stalagmitów - narastających w górę nacieków skalnych w jaskini - zależą od warunków, w jakich powstawały. A kształt ten można opisać jednym wzorem matematycznym – pokazał zespół prof. Piotra Szymczaka z UW. Wiedza ta posłuży geologom i klimatologom.

  • Fot. Adobe Stock

    Nowy model pomoże badać kwantowy świat wysokoenergetycznych fotonów

    Naukowcy z Polski i Austrii opracowali model komputerowy do badania zjawisk kwantowych z udziałem wysokoenergetycznych fotonów. Narzędzie pozwoli testować podstawy mechaniki kwantowej, a być może też znajdzie zastosowanie w medycynie, m.in. w tomografii PET.

  • Fot. Adobe Stock

    Nanowłókniste katody wzmacniają ogniwa paliwowe

    Mikrododatek materiału o ujemnej rozszerzalności cieplnej (NTE) oraz nanowłóknista budowa katody znacząco podnoszą sprawność i trwałość stałotlenkowych ogniw paliwowych. Nowatorski pomysł powstał na Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie, a w pracach brały udział także zespoły z Danii i Chin.

  • W zderzeniach przeciwbieżnych wiązek protonów można badać procesy hadronizacji. Detektory rejestrują cząstki wtórne powstające bezpośrednio w obszarze zderzenia lub z rozpadów długożyciowych cząstek w obrębie otaczającego je halo. Korelacje kwantowe między trójkami mezonów pi (po prawej) dostarczają informacji o szczegółach procesu, wskazując na koherentną emisję cząstek. (Źródło: IFJ PAN)

    Fizycy: trojaczki rodzące się ze zderzeń protonów są ze sobą skorelowane

    Po raz pierwszy, badając korelacje kwantowe między trójkami cząstek wtórnych, powstających podczas zderzeń w akceleratorze LHC, naukowcy zaobserwowali ich koherentną produkcję. Zjawisko to analizowali fizycy z IFJ PAN w Krakowie, pracujący w ramach eksperymentu LHCb.

  • Wizualizacja atomów we wnęce optycznej oddziałujących ze sobą oraz jednocześnie ze światłem. (Źródło: Yao Wang @ Emory University)

    Fizycy: oddziaływania między atomami mogą wzmocnić emisję światła

    Polscy i amerykańscy fizycy wykazali, że bezpośrednie oddziaływania między atomami mogą wzmocnić nadpromienistość – efekt optyczny, polegający na zbiorowym rozbłysku światła. Odkrycie może być w przyszłości wykorzystane w technologiach kwantowych.

  • Fot. materiały prasowe
    Wydarzenia

    Nowe oblicza technologii jądrowych i młodzi specjaliści - kolejne spotkanie z cyklu „Zapytaj fizyka"

    Wykład pt. „Nowe oblicza technologii jądrowych: międzynarodowe możliwości dla młodych specjalistów” będzie kolejnym spotkaniem z cyklu „Zapytaj fizyka”. Wygłosi go Jadwiga Najder. Spotkanie odbędzie się w czwartek 23 października na Wydziale Fizyki UW.

  • Fot. Adobe Stock
    Świat

    Pomiar niepewności kwantowej w czasie rzeczywistym

    Naukowcy po raz pierwszy, w czasie rzeczywistym zmierzyli, jak zmienia się kwantowa niepewność – podstawowe zjawisko mikroświata. Osiągnięcie otwiera jednocześnie drzwi do lepszej komunikacji kwantowej.

  • Fot. Adobe Stock

    Eksperci WAT: technologie nagrodzone Noblem z fizyki ważne dla cyberbezpieczeństwa

    Rozwijanie technik telekomunikacji kwantowej i kwantowego klucza szyfrującego jest podstawą współczesnego cyberbezpieczeństwa - zwrócili uwagę eksperci Wojskowej Akademii Technicznej (WAT), komentując wtorkową Nagrodę Nobla z fizyki za odkrycia w dziedzinie mechaniki kwantowej.

Najpopularniejsze

  • Fot. Adobe Stock

    Współautorka benchmarku OneRuler: nie pokazaliśmy wcale, że język polski jest najlepszy do promptowania

  • Niezwykły błąd natury - polscy naukowcy odkryli robaki z dwiema głowami

  • Naukowcy z Politechniki Śląskiej badają wysiłek koni z Morskiego Oka

  • Resort nauki zaproponował zmiany w rozporządzeniu ws. ewaluacji jakości działalności naukowej

  • Prof. Łukasik: Polska musi zawalczyć o lepsze wyniki w kolejnym programie Horyzont Europa

  • Fot. Adobe Stock

    Długotrwałe stosowanie melatoniny może zwiększać ryzyko niewydolności serca

  • Badania: często stosowany opioid mało skuteczny w leczeniu bólu przewlekłego

  • Siarkowodór może leczyć paznokcie

  • Badanie: elektryczne samochody - lepsze dla środowiska od spalinowych

  • Sztuczna inteligencja staje się bardziej egoistyczna

Warszawa, 13.11.2025. Wiceminister nauki i szkolnictwa wyższego prof. Marek Gzik przed siedzibą Polskiej Agencji Prasowej w Warszawie, 13 bm. Marek Gzik był gościem Studia PAP. PAP/Leszek Szymański

Wiceminister Gzik: mamy dodatkowe 60 mln zł na aparaturę naukowo-badawczą

Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego wygospodarowało dodatkowe 60 mln zł na specjalną aparaturę naukowo-badawczą; wkrótce ma być decyzja, ile kolejnych projektów z listy otrzyma finansowanie – powiedział w czwartek w Studiu PAP wiceminister nauki prof. Marek Gzik.

newsletter

Zapraszamy do zapisania się do naszego newslettera