Stalagmity kolumnowe w Jaskini Lechuguilla, Nowy Meksyk (USA) – źródło: Dave Bunnell/Under Earth Images (licencja CC BY-SA 2.5)

Z jaskini (platońskiej) do równania – fizycy wyprowadzili wzór na kształt stalagmitu

Kształty stalagmitów - narastających w górę nacieków skalnych w jaskini - zależą od warunków, w jakich powstawały. A kształt ten można opisać jednym wzorem matematycznym – pokazał zespół prof. Piotra Szymczaka z UW. Wiedza ta posłuży geologom i klimatologom.

  • Fot. Adobe Stock
    Świat

    Jadowity skorupiak z podwodnych jaskiń Majów wytwarza potencjalne leki

    Toksyny wytwarzane przez skorupiaka Xibalbanus tulumensis, żyjącego w zalanych wodą jaskiniach Półwyspu Jukatan, mogą znaleźć zastosowanie w leczeniu chorób neurologicznych – informuje pismo „BMC Biology”.

  • Fot. Adobe Stock
    Świat

    Portugalia/ Przed 6 tys. lat ludzie zamieszkiwali jaskinie

    Portugalscy naukowcy badający życie ludzi zamieszkujących zachodnią część Półwyspu Iberyjskiego przed 6 tys. lat odkryli pozostałości po ludzkich społecznościach, zamieszkujących głębokie jaskinie.

  • 12.05.2024. Jaskinia Mroźna w Tatrach Zachodnich. PAP/Grzegorz Momot
    Ziemia

    Nawet w znanych jaskiniach odkrywane są nowe korytarze

    Jaskinie, nawet te znane od dawna, wciąż zaskakują. Z roku na rok odkrywane są kolejne korytarze i przejścia - mówi PAP Barbara Zasadowska, przewodniczka po Jaskini Raj.

  • Zdjęcie ilustracyjne - prekolumbijskie artefakty. Źródło: Adobe Stock
    Świat

    Meksyk/ Odkryto broń myśliwską sprzed ok. 1900 lat

    Grupa speleologów z Meksyku odnalazła w jednej z jaskiń narzędzia wykorzystywane do polowań. Broń myśliwska ma około 1900 lat.

  • Fot. Adobe Stock
    Świat

    Dane o zmianach klimatu zapisane w stalagmitach

    Analiza stalagmitów pozwala odtworzyć historyczne zmiany klimatyczne dokładniej niż badanie słojów drzew – wynika z najnowszych badań. Nacieki jaskiniowe „zapisują" m.in. informacje o deszczowych latach i łagodnych zimach z tysięcy lat.

  • Fot. Adobe Stock
    Świat

    Zmiana klimatu zagraża lodowym jaskiniom w Austrii

    Zmiana klimatu zagraża jaskiniom lodowym w Austrii, dotyczy to przede wszystkim mniejszych jaskiń – informują naukowcy w piśmie „Scientific Reports”.

  • Scena konfliktu między lampartem a górnoplejstoceńskim konkurentem, wilkiem jaskiniowym. Rysunek W. Gornig (fragm.)
    Życie

    Szczątki lamparta z Jaskini Radochowskiej mają ponad 40 tys. lat

    Szczątki kopalnego lamparta, znalezione w Jaskini Radochowskiej (Dolny Śląsk), mają 43-42 tys. lat - ustalili naukowcy z Polski i Włoch. Sugerują, że w czasach występowania tego drapieżnika klimat regionu był względnie ciepły i wilgotny.

  • geolog przy pracy w jaskini Sel'ungur w Kirgistanie, źródło: dr hab. Maciej Krajcarz

    W poszukiwaniu geologicznego kontekstu znalezisk archeologicznych w Azji Środkowej

    Bardzo rzadko się zdarza, by osady jaskiniowe, kryjące w sobie cenne znaleziska archeologiczne, przetrwały tysiące lat w niezmienionym kształcie. Tak właśnie jest w Jaskini Chagyrskaya w Górach Ałtaju, gdzie odkryto m.in. szczątki neandertalczyków. Geologiczny kontekst tych odkryć bada dr hab. Maciej Krajcarz z PAN.

  • Źródło: Adobe Stock
    Życie

    Prof. Gradziński: Jaskinie są świetnym repozytorium danych o przeszłości

    W jaskiniach świetnie zachowują się szczątki zwierząt, dzięki czemu badać można tam kopalne DNA, a z nacieków w jaskiniach wyczytać można, jak zmieniał się klimat w przeszłości - mówi speleolog prof. Michał Gradziński z UJ przy okazji Międzynarodowego Roku Jaskiń i Krasu.

Najpopularniejsze

  • Fot. Adobe Stock

    Prof. Nawrocki: mamy pierwszy lek na glejaka istotnie poprawiający rokowania chorych

  • Prorektor UW: wzmocnienie nadzoru państwa nad uczelniami jest zasadne

  • Poważne grzybice w Polsce – nowe dane pokazują skalę porównywalną z chorobami cywilizacyjnymi

  • Naukowcy: trauma z dzieciństwa może wpływać na skład mleka kobiety i temperament dziecka

  • „Dom daleko od domu”. 50 lat Stacji Polarnej UMK na Svalbardzie

  • Fot. Adobe Stock

    Nadwrażliwość na gluten w rzeczywistości nie wynika z glutenu

  • Sztuczna inteligencja dostarcza płytszej wiedzy niż samodzielne wyszukiwanie w internecie

  • USA/ Shutdown ograniczył aktywność NASA

  • Kakao może chronić przed skutkami długiego siedzenia

  • Austria/ Biblioteka Wiedeńska szuka chętnych do odczytywania starych dokumentów, w tym Polaków

28.10.2025.  EPA/OLIVIER MATTHYS

Dyrektor ESA: Polska będzie liderem w niektórych dziedzinach przemysłu kosmicznego

Polska będzie w przyszłości liderem w niektórych dziedzinach przemysłu kosmicznego – powiedział PAP dyrektor Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA) Josef Aschbacher. Dodał, że ESA chętnie pomoże Polsce w utworzeniu Centrum Operacji Satelitarnych, którego powstanie zapowiedział premier Donald Tusk.

newsletter

Zapraszamy do zapisania się do naszego newslettera