Phosphaenus hemipterus Radim Gabriš (Zlaté Hory, Czechy). Źródło: Jakub Goczał

Chrząszcze bez tarczy, ale nie na tarczy – kiedy warto zrezygnować z kluczowej ewolucyjnej innowacji?

Tradycyjna polska nazwa chrząszczy – tęgopokrywe, odnosi się do unikalnej cechy tych owadów – posiadania ochronnych pokryw powstałych z przekształcenia skrzydeł pierwszej pary. Okazuje się jednak, że u co piątego gatunku z tej grupy doszło do redukcji lub wręcz zaniku pokryw - wydawałoby się, kluczowej ewolucyjnej innowacji. Dlaczego? Wyjaśniają to badacze - w tym z Polski.

  • Fot. Adobe Stock
    Świat

    Chrząszcze mają bakterie w specjalnej "kieszeni"

    Dzięki specjalnej "kieszonce" larwy będących uciążliwymi szkodnikami upraw chrząszczy mogą ochronić symbiotyczne bakterie podczas przemiany w postać dojrzałą - informuje pismo „Frontiers in Physiology".

  • trójwymiarowa rekonstrukcja wyglądu T.coprolithica, Qvarnström et al.
    Życie

    Pierwszy gatunek owada znaleziony w koprolicie; pochodzi od "opolskiego" silezaura

    Drobny żuk sprzed milionów lat jest pierwszym gatunkiem owada, który został zidentyfikowany w skamieniałych odchodach - tzw. koprolicie. Pochodzą one przypuszczalnie od przodka dinozaurów, zamieszkującego obszar dzisiejszego Śląska – informują naukowcy w „Current Biology”.

  • Badacze pokazali, że padlinożerne chrząszcze - padlińce pospolite - w nietypowy sposób opiekują się swoim potomstwem (Fot: Anna Mądra-Bielewicz)
    Życie

    Ciepła opieka rodzicielska chrząszczy żerujących na zwłokach

    Padlinożerne chrząszcze o uroczej nazwie - padliniec pospolity - pokrywają zwłoki powłoką wytwarzającą ciepło. Dzięki temu zapewniają warunki korzystne dla rozwoju swojego potomstwa - pokazały badania polskich naukowców. Być może kiedyś badania te pozwolą kryminalistykom dokładniej ustalać czas zgonu.

  • Fot. PAP/Piotr Polak 26.06.2019
    Życie

    Samo zło? Pożar lasu może sprzyjać różnorodności gatunków

    Konsekwencje pożarów w lasach bywają złożone, a niektóre gatunki mogą na nich wręcz skorzystać. Przemawiają za tym wyniki badań chrząszczy po przejściu ognia w Puszczy Białowieskiej. Wyniki przedstawiono w piśmie "Forest Ecology and Management".

  • Nowoopisane gatunki chrząszczy z RPA otrzymały nazwy na cześć polskich matematyków. Okaz A – Machleida banachi; okaz D – Machleida tarskii. Okaz F – Machleida zofiae, nazwany na cześć córki odkrywcy, dra Kamińskiego. Fot: Kamiński MJ, Kanda K, Smith AD (2019) ZooKeys 898: 831-102
    Życie

    Chrząszcze i małże nazwane na cześć polskich matematyków

    Taksonomowie uczcili polskich matematyków. Na cześć Stefana Banacha i Alfreda Tarskiego nazwali gatunki bezskrzydłych chrząszczy z RPA (Machleida banachi oraz Machleida tarskii); na cześć Stanisława Ulama - cały rodzaj prehistorycznych małży (Ulamus).

  • Życie

    Larwy zeżrą zużyty styropian?

    Być może stert styropianu zalegającego na składowiskach można się będzie pozbywać dzięki larwom chrząszcza mącznika. Badania nad wykorzystaniem tych zwierząt do niszczenia polistrynenu prowadzą młodzi naukowcy z Politechniki Wrocławskiej.

  • Fot. Fotolia
    Życie

    Lubuskie/ Rzadkie chrząszcze pod opieką przyrodników

    Jelonek rogacz, kozioróg dębosz i pachnica dębowa - to rzadkie w Europie gatunki dużych chrząszczy objęte całkowitą ochroną. Jedne z najcenniejszych z krajowych stanowisk tych owadów znajdują się w woj. lubuskim.

  • Chrząszcze z książki telefonicznej

    Dzięki nowatorskiemu podejściu nauka zyskała ponad sto nowych gatunków chrząszczy za jednym zamachem. Nazwy dla nich hurtowo zapożyczono z książki telefonicznej z Papui-Nowej Gwinei.

  • Foto: Fotolia

    Chrząszcze reagują na feromony mrówek

    Samice chrząszczy potrafią odczytywać sygnały alarmowe wysyłane przez mrówki, które zostały zaatakowane przez muchy z rodziny zadrowatych. Dzięki temu mogą wybrać bezpieczniejsze miejsce do złożenia jaj - czytamy w piśmie "Ecology and Evolution".

Najpopularniejsze

  • 12.12.2025. Uczestnicy gali wręczenia nagród XXI edycji ogólnopolskiego konkursu Popularyzator Nauki, 12 bm. w Centrum Prasowym PAP w Warszawie. Spośród 24 finalistów wyłoniony został zwycięski naukowiec, animator, instytucja, zespół i przedstawiciel mediów, popularyzujący naukę. Kapituła wskazała także laureata nagrody głównej i dwóch wyróżnień. Konkurs Popularyzator Nauki organizowany jest przez serwis Nauka w Polsce, wydawany przez Fundację Polskiej Agencji Prasowej. PAP/Albert Zawada

    Zespół Festiwalu Nauki w Warszawie z Nagrodą Główną konkursu Popularyzator Nauki

  • W ocieplającym się klimacie niedźwiedzie zmieniają menu

  • Minister nauki: nakłady na naukę wciąż są dalekie od wystarczających

  • Polacy opracowali cząsteczki, które przestają świecić w obecności zanieczyszczeń metalami

  • Leśkiewicz: 7 stycznia prezydent Nawrocki wręczy nominacje profesorskie

  • Fot. Adobe Stock

    Mieszanka trzech składników odżywczych łagodzi objawy autyzmu u myszy

  • Składnik czekolady może opóźniać starzenie

  • Gwałtowny wzrost liczby młodych korzystających z opieki zdrowia psychicznego

  • Naukowiec z NASA: kometa, znana jako Gwiazda Betlejemska, mogła być na kursie kolizyjnym z Ziemią

  • NASA utraciła kontakt z marsjańską sondą MAVEN

Warszawa, 09.07.2025. Minister nauki i szkolnictwa wyższego Marcin Kulasek. PAP/Albert Zawada

Dwa lata rządu/ Minister nauki: projekt noweli ustawy o PAN i e-dyplomy wśród ważnych przedsięwzięć resortu

Projekt noweli ustawy o Polskiej Akademii Nauki, e-dyplomy, tworzenie fabryk sztucznej inteligencji czy wygospodarowanie środków na remonty i budowę akademików - to zdaniem ministra nauki i szkolnictwa wyższego Marcina Kulaska ważne przedsięwzięcia resortu kończącego się roku.

newsletter

Zapraszamy do zapisania się do naszego newslettera