Jak zwracają uwagę naukowcy z University of Leeds (Wielka Brytania), wiadomo od długiego czasu, że wycięcie tropikalnego lasu powoduje miejscowe podnoszenie się temperatury.

W projekcie opublikowanym właśnie na łamach „Proceedings of the National Academy of Sciences”, badacze sprawdzili, jak wylesienie powoduje ocieplenie miejscowego klimatu w różnej odległości - aż do 100 km od miejsca usunięcia drzew.

„Zrozumienie wpływu utraty lasów Amazonii ma krytyczne znaczenie” – mówi lider przedsięwzięcia, dr Edward Butt.

„Świat się ociepla w wyniku zmian klimatu. Ważne jest, abyśmy zrozumieli, jak wylesienie Amazonii się do tego przyczynia. Jeśli ubytki lasów mają udział w ogrzewaniu się okolicznych regionów, ma to kluczowe znaczenie dla mieszkających na tym terenie ludzi” – podkreśla.

On i jego zespół porównali dane satelitarne i temperaturę powierzchni z informacjami na temat zalesienia różnych części Amazonii, z lat 2001–2020. Zbadano aż 3,7 mln różnych lokacji.

W uwzględnionym okresie, na obszarach o niskim wylesieniu, temperatura wzrosła średnio o 0,3 st. C. Przy lokalnym wylesieniu na poziomie od 40 do 50 proc. zmiana ta wyniosła już 1,3 st. C. Natomiast przy wylesieniu zarówno lokalnym, jak i regionalnym wzrost osiągnął aż 4,4 stopnia.

„Regionalne ocieplenie spowodowane wylesieniem Amazonii będzie miało negatywne skutki dla 30 mln ludzi mieszkających na jej terenie. Już dzisiaj wiele z tych osób jest narażonych na niebezpieczne temperatury” – piszą badacze.

Dalsza analiza zdobytych danych pozwoliła na wykonanie prognoz na kolejnych 30 lat. Na południu Amazonii, gdzie wycinanie lasu jest najintensywniejsze, jego ograniczenie mogłoby przynieść największe efekty, redukując ocieplenie o 0,5 st. C.

„Dobrze wiadomo, że ochrona lasów tropikalnych jest kluczowa w walce z globalnymi zmianami klimatu. Nasza praca pokazuje, że ochrona tych lasów przyniesie ogromne korzyści na lokalną, regionalną i krajową skalę” – mówi współautor badania, prof. Dominick Spracklen.

“Pokazujemy, że zmniejszenie wylesienia osłabi przyszłe ocieplenie na południu Amazonii. Skorzystaliby na tym ludzie żyjący w tym regionie. Doświadczyliby mniejszego stresu cieplnego. Zmalałby też negatywny wpływ wysokich temperatur na rolnictwo” – dodaje.

Naukowcy podkreślają, że w Brazylii prowadzi się wiele badań na temat wychwytywania przez las dwutlenku węgla, ale brakuje prac odnośnie skutków biofizycznych działania lasu.

Zwracają też uwagę na pozytywne informacje.

„Nowe działania mające na celu kontrolę wylesiania w brazylijskiej Amazonii przynoszą skutki i tempo wylesiania zmniejszyło się w ciągu ostatniego roku. Teraz widzimy korzyści w postaci potencjalnego ograniczenia ocieplenia wpływającego na ludzi mieszkających w tym regionie. Liczymy na to, że rozpoznanie tych korzyści doprowadzi do zwiększenia wsparcia dla dalszych wysiłków, mających na celu ograniczenie wylesiania i ochronę lasów” – mówi jeden z autorów, dr Celso von Randow z brazylijskiego Narodowego Instytutu Badań Kosmicznych.(PAP)

Marek Matacz

mat/ bar/