"Uzupełniamy naszą wiedzę o historii Gdańska, Polski i Europy" - mówił prof. Ossowski w trakcie wtorkowej konferencji, zorganizowanej, by zaprezentować najnowsze odkrycie archeologiczne w Gdańsku.

"Odkryliśmy pozostałości osadnictwa słowiańskiego pod Ratuszem Głównego Miasta, które bezsprzecznie wskazują na powstanie Gdańska w 930 roku. Tym samym przesuwamy chronologię miasta o 60 lat wstecz" - zaznaczył dyrektor gdańskiego muzeum.

Dodał, że odkrycie było możliwe dzięki współpracy Muzeum Gdańska oraz Instytutu Archeologii Uniwersytetu Gdańskiego. "Właściwie cały czas mieliśmy je dosłownie pod naszymi stopami" - wyjaśnił.

Podkreślił również, że jeszcze w latach 70. XX wieku śp. prof. Andrzej Zbierski odkrył pod Ratuszem pozostałości świadczące o przedpiastowskim osadnictwie, jednakże ustalenia były wówczas kwestionowane przez środowisko naukowe.

Rzecznik muzeum dr Andrzej Gierszewski poinformował, że podczas trwających od września do grudnia prac archeologicznych odsłonięto trzy wykopy.

Mówił, że w pierwszym, pod Wielką Salą Wety i Galerią Palową, w latach 70. XX wieku prowadził badania archeolog, prof. Andrzej Zbierski. "Odkrył w nim pozostałości zabudowań z XIII wieku oraz drewnianą konstrukcję, którą interpretował jako wał z X wieku. Do dziś nikt – archeolodzy i historycy – nie traktowali tej informacji poważnie, głównie z powodu niemożliwości precyzyjnego datowania znaleziska" - tłumaczył Gierszewski.

Natomiast na przełomie lipca i sierpnia br. archeolodzy powrócili do wykopu otworzonego 52 lata temu i pobrali próbki. Potwierdziły one wstępne ustalenia prof. Zbierskiego.

"Datowanie radiowęglowe dało wynik pomiędzy latami 911 a 951, zaś dendrochronologiczne wskazało na 930 rok" - podkreślił rzecznik gdańskiego muzeum.

Według informacji przesłanych Nauce w Polsce przez prof. Tomasza Ważnego z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, już 25 lat temu, wspólnie z innymi naukowcami, przeprowadził on badania, które wskazały, że konstrukcje odkryte przez prof. Zbierskiego w podziemiach Ratusza zostały wybudowane około 932 roku.   

"Wspólnie z ówczesnym dyrektorem Muzeum Archeologicznego w Gdańsku, Henrykiem Panerem, oraz nieżyjącym już archeologiem Zbigniewem Borcowskim wykonaliśmy wówczas badania drewna konstrukcji odkrytych przez prof. Zbierskiego w podziemiach wieży Ratusza. Moim zadaniem była analiza dendrochronologiczna oraz precyzyjne datowanie wczesnośredniowiecznej konstrukcji" - opisuje prof. Ważny. 
 
Jak zaznacza naukowiec UMK: wyniki "postarzające" Gdańsk o 60 lat opublikował w 2001 r. w książce "Dendrochronologia obiektów zabytkowych w Polsce" wydanej przez Muzeum Archeologiczne w Gdańsku, a niezależnie dyr. Henryk Paner powoływał się na wyniki tych badań dendrochronologicznych w swoich publikacjach.

W grudniu - jak poinformowano podczas konferencji prasowej - w dwóch nowych wykopach odkryto również ceramikę słowiańską charakterystyczną dla pierwszej połowy X wieku oraz kolejny fragment wału. Pobrane próbki drewna i ceramiki zostaną poddane dalszym badaniom.

Muzealnicy poinformowali, że znaleziska zostaną zabezpieczone a następnie zasypane. Dyrektor muzeum podkreślił, że pozostałości wału przetrwały do naszych czasów tylko dlatego, że zaistniały ku temu sprzyjające okoliczności.

"Po pierwsze nikt ich nie zniszczył w XIV wieku, być może dlatego, że stabilizowały konstrukcje stawiane na podmokłym terenie. Po drugie wał znajduje się w torfie, który świetnie konserwuje materiał organiczny" - wyjaśnił prof. Ossowski. I jako trzeci powód podał, że znalezisko znaleziono na terenie podmokłym, a woda - jak ocenił profesor - również zachowuje drewno w nienaruszonym stanie.

Wskazał przy tym, że udostępnienie znaleziska wiązałoby się z dużym ryzykiem. "W piwnicach panuje duża wilgoć, dodatkowo w miesiącach letnich do wykopu wchodzi woda gruntowa, która podnosi się do takiego stopnia, że uniemożliwi czytelne wyeksponowanie drewnianych pozostałości" - ocenił.

Dodał, że tak cenne znalezisko na razie najlepiej będzie zasypać, po to by w stanie w jakim przetrwało ponad 1000 lat, przetrwało do czasu, gdy będzie pomysł jak je na stale i bez ryzyka pokazać odwiedzającym.

Ślady osadnictwa zostaną dodatkowo zabezpieczone geowłókniną.

PAP - Nauka w Polsce, Piotr Mirowicz

pm/ pat/ ekr/