Na zdjęciu Dagmara Bożek. Fot. archiwum własne
O historii polskich wypraw polarnych opowiada i pisze książki, wiedzę o polarnictwie przekazuje podczas zabaw z dziećmi na piknikach naukowych, życie na stacjach polarnych zna z własnego doświadczenia – była na dwóch całorocznych wyprawach. Dagmara Bożek z Instytutu Geofizyki PAN jest finalistką konkursu Popularyzator Nauki w kategorii Animator.
LEKCJE ONLINE PROWADZONE Z ANTARKTYKI
Organizowała lekcje online zanim to jeszcze było modne. I to z jakim rozmachem – w zajęciach łącznie wzięło udział około tysiąca szkół z Polski. Transmisje online z Antarktyki zainicjowała podczas pracy w ramach 40. Wyprawy do Polskiej Stacji Antarktycznej im. Henryka Arctowskiego (2015-2016). Dzięki wsparciu dr Agaty Goździk z IGF PAN w jej inicjatywę zaangażowało się jeszcze trzech naukowców pracujących w Stacji, co zaowocowało przeprowadzeniem 11 lekcji dla uczniów szkół podstawowych, gimnazjów i liceów i zorganizowaniem wideokonferencji przeznaczonej w całości na pytania młodzieży. Nikt wcześniej nie prowadził w takim wymiarze dydaktycznych transmisji na żywo ze Stacji.
Dagmara Bożek popularyzuje polarnictwo i jego historię. Jest pośrednikiem między szeroką publicznością a naukowcami pracującymi w rejonach polarnych, którzy – jak podkreśla - mają ogromną wiedzę, ale trudno im pogodzić działalność naukową z upowszechnianiem wiedzy. W tej roli przydają się filolożce jej humanistyczne zainteresowania.
Nie przeszkadzają one również w pisaniu poczytnych, nagradzanych książek i artykułów, które promują wiedzę o obszarach polarnych i historii polskich wypraw polarnych do Arktyki i Antarktyki. O przygodzie i polarnej codzienności traktuje „Dom pod biegunem. Gorączka (ant)arktyczna” (2017). Za książkę „Ryszard Czajkowski. Podróżnik od zawsze” (2019) Dagmara Bożek otrzymała nagrodę Magellana w kategorii biografia. Jej najnowsza książka to „Polarniczki. Zdobywczynie podbiegunowego świata” (2021). Projekt Polarniczki - poświęcony polskim badaczkom pracującym w Arktyce i Antarktyce - zaowocował przyznaniem stypendium Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego "Młoda Polska", reportażem i wciąż jeszcze przygotowywanym – wraz z Kubą Witkiem, reżyserem dokumentów o tematyce północnej – filmem dokumentalnym o tym samym tytule.
A wszystko zaczęło się kilka lat wcześniej, bo Dagmara Bożek odbyła aż dwie całoroczne wyprawy polarne: najpierw do polskiej stacji Hornsund na Spitsbergenie, następnie do polskiej stacji antarktycznej im. Henryka Arctowskiego. Wspomnienia z tych wypraw gromadziła w latach 2012-2019 na blogu dompodbiegunem.pl
ZACZĘŁO SIĘ OD WYPRAWY NA SPITSBERGEN
W 35. Wyprawie Polarnej IGF PAN na Spitsbergen (2012-2013), w ramach obowiązków zawodowych pracowała m.in. jako dydaktyk w ogólnopolskim projekcie Eduscience, promując działalność naukową Stacji. Tak rozpoczęła się jej stała współpraca z Instytutem Geofizyki PAN, polegająca na upowszechnianiu wiedzy o obszarach polarnych.
Kolejne projekty realizowała we współpracy z IGF PAN równolegle do innej pracy zawodowej kandydatki (EDU-ARCTIC, EDU-ARCTIC 2). Od powrotu ze Spitsbergenu kandydatka rozpoczęła również prywatną działalność edukacyjną i popularyzatorską dotyczącą rejonów polarnych. Prowadziła lekcje w szkołach, występowała na festiwalach nauki i festiwalach podróżniczych, udzielała wywiadów dla mediów.
Podczas współpracy z nauczycielami dostrzegła ich wolę pogodzenia podstawy programowej z pokazywaniem uczniom osób pełnych pasji, które mają niecodzienne doświadczenia. Podobnie jak sama popularyzatorka, również nauczyciele uznali, że spotkania z ciekawymi ludźmi to doskonała inspiracja dla uczniów. Podczas takich lekcji starała się przekonać młodych ludzi, że również oni mogą w przyszłości robić rzeczy warte uwagi, które będą sprawiać im radość.
„Na wyprawach polarnych zajmowałam się pracą administracyjną. Jestem doskonałym przykładem na to, że w nietypowe miejsca takie jak stacja polarna mogą też trafić osoby spoza środowiska naukowego. To otwiera młodym ludziom oczy na nowe szanse i pozwala uwierzyć, że i im może się udać” - mówi Dagmara Bożek. Zaznacza, że podczas spotkań w szkołach starała się przekazać młodzieży, że pobyt w Arktyce nie jest tylko przygodą, bo wykonuje się tam prace istotne dla naszej wiedzy o świecie.
OD PASJI DO PRACY Z PASJĄ
„Z początku opowiadałam o regionach polarnych w swoim czasie wolnym. Obecnie popularyzacja to filar mojej pracy w Instytucie Geofizyki Polskiej Akademii Nauk, gdzie odpowiadam za komunikację naukową i edukacji. Motywuje mnie poczucie misji, widzę, że te działania mają sens i inspirują innych, wiec czerpię niesamowitą satysfakcję z pracy na rzecz promocji nauki. Przy tym cały czas czuję że się rozwijam” - deklaruje finalistka.
Jako pracownik działu logistyki Polskiej Stacji Antarktycznej im. Henryka Arctowskiego w IBB PAN w latach 2019-2021 zajmowała się m.in. działaniami edukacyjnymi oraz kontaktem z mediami. Obecnie jako pracownik IGF PAN jest zaangażowana w liczne projekty ogólnopolskie i międzynarodowe promujące badania polarne i geofizyczne. To m.in. EDU-ARCTIC.PL, Polar Star, GEOGADKA – Geofizyka dla każdego, RAW – glaciers Retreat And fjords Wither.
Od września 2021 r. do czerwca 2022 r. pracowała w grupie Dobrowolski Task Force w IGF PAN. Grupa przygotowywała IV Wyprawę Geofizyczną na Antarktydę Wschodnią do Polskiej Stacji Antarktycznej im. A.B. Dobrowolskiego. Dagmara Bożek promowała ekspedycję w mediach elektronicznych i podczas 38. Międzynarodowego Sympozjum Polarnego w Toruniu. Jest sekretarzem Rady Muzeum działającej przy Muzeum Badań Polarnych w Puławach.
Poza tymi wszystkimi niezwykle poważnymi inicjatywami popularyzatorka bardzo lubi pracować z dziećmi w wieku przedszkolnym i uczącymi się w szkole podstawowej. Według niej intuicyjne pytania dzieci są bardzo ciekawe. Te spotkania inspirują popularyzatorkę do tego, żeby jak najbardziej upraszczać sposób przekazywania wiedzy.
Jedyne, co potrafi ją chwilowo zniechęcić do upowszechniania wiedzy o regionach polarnych, to obojętność i brak ciekawości wśród publiki. Zapewnia, że jeśli tylko będą osoby, które chcą słuchać opowieści - entuzjazmu jej nie zabraknie.
WYPRAWA W ŚWIAT POPULARYZACJI NIE ZMIERZA KU KOŃCOWI
Tylko w 2022 roku kalendarz działań popularyzatorskich Dagmary Bożek był wypełniony po brzegi. W styczniu prowadziła warsztaty popularyzujące projekt EDU-ARCTIC2 dla nauczycieli oraz webinaria po polsku i angielsku. W lutym nauczyciele wysłuchali jej wykładu o mikroplastiku w Arktyce w ramach projektu SCIENTIX. Odbyło się też spotkanie autorskie wraz z wykładem wokół książki i projektu „Polarniczki” w BWA w Kielcach,
W marcu kandydatka opowiadała studentom pracy w stacji polarnej podczas konferencji NZS UJ w Krakowie. W kwietniu współorganizowała wykład w ramach cyklu „Polarne Środy” w Muzeum Ziemi PAN. W maju - warsztaty dla nauczycieli w ramach projektu SCIENTIX w OEIIZK w Warszawie, kolejne „Polarne Środy” oraz udział w 25. Pikniku Naukowego Polskiego Radia i Centrum Nauki Kopernik.
W czerwcu była organizatorką Festiwalu Polarnego IGF PAN w Warszawie, miała swój wieczór autorski wokół książki „Polarniczki” w Wałbrzychu, zaprosiła publiczność na wystawę „Dobrowolski – Reaktywacja. Antarktyczna misja (prawie) niemożliwa” i nie zapomniała o „Polarnych środach”.
W lipcu wygłosiła anglojęzyczny wykład dla nauczycieli o Polskiej Stacji Polarnej Hornsund w ramach Polar Star Summer School. We wrześniu była prelegentką i organizatorką stoiska EDU-ARCTIC.PL podczas Festiwalu Nauki i Pasji w Grodzisku Mazowieckim. W ramach Festiwalu Nauki w Obserwatorium Geofizycznym IGF PAN w Belsku odbył się jej następny wieczór autorski poświęcony „Polarniczkom”.
Wśród publikacji popularnonaukowych Dagmary Bożek znalazły się teksty: „Henryk Arctowski - geofizyk, geograf, meteorolog, badacz regionów polarnych”, „Antoni Bolesław Dobrowolski - geofizyk, polarnik, pedagog”, blurb na okładkę książki Zbigniewa Szwocha „Z wiosłem i wiatrem. Kajakiem po wodach północy”, „Anna Wanda G. Siedlecka — początek historii polskich polarniczek” („Zew Północy”, 37/2021) oraz „Polarnik – zawód czy nazwa zarezerwowana dla pierwszych odkrywców polarnego świata?”.
Aktualnie razem z Katarzyną Dąbkowską kandydatka pracuje nad biografią Henryka Arctowskiego.
PAP – Nauka w Polsce, Karolina Duszczyk
kol/ agt/
Przed dodaniem komentarza prosimy o zapoznanie z Regulaminem forum serwisu Nauka w Polsce.
