Naukowcy z Wielkiej Brytanii przeanalizowali, w jaki sposób polityka żywieniowa może zmienić zachowania zakupowe ogółu społeczeństwa, aby pomóc w walce ze zmianami klimatu i w poprawie diety.

Ustalili, że połączony podatek ekologiczny i zdrowotny w Wielkiej Brytanii mógłby obniżyć roczne emisje gazów cieplarnianych o prawie 40 megaton CO2.

Badanie przeprowadzili naukowcy z University of Exeter, University of Reading oraz London School of Hygiene & Tropical Medicine (LSHTM). Wzięło w nim udział 6000 respondentów z Wielkiej Brytanii.

Respondentom przedstawiono listę popularnych produktów spożywczych i napojów (przypominającą supermarket internetowy) i poproszono ich o wskazanie swoich typowych zakupów tygodniowych. Kolejne pytania przedstawiały ten sam asortyment produktów, ale z nowymi cenami i/lub innymi informacjami o produkcie, aby symulować wpływ podatków od żywności na wybory konsumentów i dostarczać szczegółowych informacji na temat właściwości zdrowotnych i/lub emisji gazów cieplarnianych różnych produktów.

Za każdym razem, gdy na potrzeby badania w opisie produktów spożywczych wprowadzano nową politykę, respondenci mogli korygować swoje wybory żywieniowe. Zmiany w odpowiedziach naukowcy wykorzystywali do oceny wpływu różnych polityk na zachowania związane z zakupami żywności – a co za tym idzie, na emisje gazów cieplarnianych i jakość diety.

„Do tej pory rządy na całym świecie w najlepszym razie powstrzymywały się przed wprowadzeniem podatków od żywności, koncentrując się na zachętach podatkowych, mających powstrzymać konsumpcję niezdrowej żywności” – powiedział główny autor artykułu opisującego wyniki badania, dr Michela Faccioli z University of Trento.

I dodał: "Nasze ustalenia pokazują, że polityka żywnościowa, która zakłada dodatkowe opodatkowanie produktów o dużym śladzie klimatycznym, może znacząco przyczynić się do zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych, poprawiając jednocześnie jakość diety ludzi”.

Dr Cherry Law z University of Reading zwróciła uwagę, że wyniki badania wpisują się politykę ograniczania emisji CO2 i dbałość o zdrowie publiczne.

"Nasze wyniki pokazują, że dodanie pierwiastka węglowego do jakiegokolwiek podatku od żywności może stworzyć korzystną dla obu stron sytuację, w której można byłoby rozwiązać zarówno problemy zdrowotne i środowiskowe”.

Ostrzegła też, że „rządy mogą być bardziej niż kiedykolwiek niezdecydowane wobec użycia środków fiskalnych, ale konsekwencje braku działania mogą być jeszcze bardziej kosztowne”.

Profesor Ian Bateman, dyrektor Land, Environment, Economics and Policy Institute na Uniwersytecie Exeter (LEEP), zwrócił uwagę na trudną sytuację w związku z rosnącymi cenami żywności. „Mamy świadomość, jak wiele rodzin zmaga się obecnie ze wzrostem cen żywności i energii. Nasze badanie pokazuje, że znaczne redukcje emisji można osiągnąć nawet bez zastosowania najwyższych stawek podatkowych na ceny żywności, co może zwiększyć społeczną akceptację dla interwencji”.

Autorzy badania przyznają, że zdają sobie sprawę z ograniczeń interpretacji wyników. Ponieważ badanie zostało przeprowadzone w Wielkiej Brytanii – czyli kraju o wysokich dochodach obywateli. Potrzebne są dalsze badania, aby upewnić się, że wprowadzenie połączonego podatku ekologicznegi i zdrowotnego, wywolałoby taką samą reakcję społeczeństw w krajach o niskich i średnich dochodach.

Więcej informacji w materiale źródłowym: https://www.nature.com/articles/s43016-022-00482-2

Autorka: Urszula Kaczorowska

uka/ zan/