Aż 80 proc. kobiet po menopauzie cierpi na uderzenia gorąca, powodujące zaczerwienienie skóry, pocenie się i dreszcze. W nocy uderzenia gorąca zakłócają sen.

W przeszłości rutynowo stosowane były leki na bazie estrogenów, ale wykazano, że zwiększają one ryzyko raka piersi i innych poważnych problemów. Ekstrakty izoflawonowe z nasion soi działają słabo pozostawiając kobietom i ich lekarzom niewiele skutecznych opcji.

Nowe badanie, nazwane WAVS (Women's Study for the Alleviation of Vasomotor Symptoms – badanie kobiet dotyczące łagodzenia objawów naczynioruchowych) – pokazuje, że zmiany diety mogą być znacznie skuteczniejsze w leczeniu uderzeń gorąca, niż sądzili naukowcy. Podczas 12-tygodniowego badania prawie 60 proc. kobiet całkowicie uwolniło się od umiarkowanych do silnych uderzeń gorąca. Ogółem uderzenia gorąca (w tym łagodne) zmniejszyły się o 79 proc.

W badaniu nie stosowano żadnych leków ani ekstraktów hormonalnych. Zamiast tego zespół badawczy przetestował kombinację niskotłuszczowej diety roślinnej z 1/2 szklanki zwykłej soi dodawanej każdego dnia do sałatki lub zupy.

Kobiety po menopauzie zgłaszające dwa lub więcej uderzeń gorąca dziennie zostały losowo przydzielone do grupy interwencyjnej – w której zastosowano niskotłuszczową dietę wegańską zawierającą pół szklanki gotowanej soi dziennie – lub do grupy kontrolnej, która nie zmieniła diety przez 12 tygodni. Częstość i nasilenie uderzeń gorąca rejestrowano za pomocą aplikacji mobilnej, a objawy naczynioruchowe, psychospołeczne, fizyczne i seksualne oceniano za pomocą kwestionariusza Menopause Specific Quality of Life Questionnaire (MENQOL).

Każda uczestniczka otrzymała cyfrową samokalibrującą wagę do codziennego śledzenia masy ciała, aplikację mobilną do śledzenia uderzeń gorąca w czasie rzeczywistym oraz multicooker (urządzenie do gotowania), aby przygotowywać soję w domu. Co tydzień grupa spotykała się z zespołem badawczym.

Całkowita liczba uderzeń gorąca zmniejszyła się o 79 proc., a w przypadku uderzeń gorąca o nasileniu od umiarkowanego do ciężkiego spadek w grupie interwencyjnej wyniósł 84 proc. Pod koniec badania 59 proc. uczestników grupy interwencyjnej stwierdziło, że nie występują umiarkowane i silne uderzenia gorąca. W grupie kontrolnej nie odnotowano takiej zmiany.

Wiele uczestniczek badania zgłosiło również poprawę objawów seksualnych, nastroju i ogólnej energii. Kilka zauważyło również znaczną utratę wagi i lepsze trawienie.

„Poprzednie badania wykazały, że soja może być korzystna, więc zdecydowaliśmy się przetestować zmianę diety – mówi autorka badania dr n. med. Hana Kahleova, dyrektor ds. badań klinicznych w Komitecie Lekarzy. - Pod koniec badania większość kobiet na diecie roślinnej bogatej w soję stwierdziło, że w ogóle nie doświadczały już umiarkowanych do ekstremalnych uderzeń gorąca i że nastąpiła znaczna poprawa jakości ich życia”.

„To zmienia zasady gry dla kobiet w wieku 45 lat i starszych, z których większość, jak teraz wiemy, może uzyskać natychmiastową ulgę w najcięższych i najbardziej niepokojących objawach menopauzy bez leków” – mówi główny badacz dr Neal Barnard, przewodniczący Komisji Lekarskiej i adiunkt w George Washington University School of Medicine.

W poprzednich randomizowanych badaniach wykazano, że produkty sojowe nieznacznie zmniejszają częstotliwość uderzeń gorąca. Naukowcy teoretyzują, że efekt może być wynikiem produktów sojowych zawierających izoflawony, które mogą być metabolizowane przez bakterie jelitowe do ekwolu – niesteroidowego związku, który, jak wykazano w niektórych badaniach, zmniejsza częstotliwość i nasilenie uderzeń gorąca. Wcześniejsze badania wykazały również, że osoby stosujące dietę wegetariańską lub wegańską wytwarzają wyższy poziom ekwolu. Nowe badanie wykazało silniejszą odpowiedź przy połączeniu diety roślinnej i soi. (PAP)

Autor: Paweł Wernicki

pmw/ ekr/