11. edycję Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych (ICD-11) uznano i przyjęto w Genewie podczas 72. dorocznego Światowego Zgromadzenia Zdrowia. Klasyfikacja definiuje wszelkie znane choroby, zaburzenia i urazy. ICD-11 została zaktualizowana na potrzeby XXI wieku i odzwierciedla znaczne postępy w nauce i medycynie.

Klasyfikacja chorób ma podstawowe znaczenie dla statystyki medycznej, która dostarcza wiedzy o życiu ludzi i stanie ich zdrowia – od narodzin do śmierci. Każda choroba i przyczyna śmierci ma swój kod. O ile w poprzedniej klasyfikacji (ICD-10) kodów było 14 400, to w ICD-11 jest ich już 55 000.

Po raz pierwszy WHO klasyfikuje zaburzenia związane z graniem w gry komputerowe, jako uzależnienie. Kategorie związane z transpłciowością zostały usunięte z rozdziału o zaburzeniach psychicznych i behawioralnych. Umieszczono je w nowym rozdziale „Warunki związane ze zdrowiem seksualnym”. Wypalenie zawodowe zostało uznane przez Światową Organizację Zdrowia za "oficjalną diagnozę medyczną" i wymienione wśród zjawisk związanych z pracą lub bezrobociem. W zespole stresu pourazowego (PTSD) ograniczono liczbę kryteriów diagnostycznych, co ma ułatwić stawianie rozpoznania. Wprowadzono też nową kategorię kPD7Z, która oznacza bycie uderzonym przez statek kosmiczny. Wśród innych decyzji dotyczących ICD-11 znajduje się włączenie do klasyfikacji, tradycyjnej medycyny chińskiej (co ułatwi klasyfikację na terenie Azji).

Wiedząc, na co ludzie chorują oraz jakie są przyczyny ich śmierci, władze i instytucje mogą podejmować racjonalne decyzje dotyczące zdrowia publicznego, tworząc programy usług medycznych, planując finansowanie oraz inwestując w badania.

Jako że na świecie żyje 7,4 miliarda ludzi mówiących niemal 7000 języków, ICD zapewnia wspólny język dla rejestracji, sprawozdawczości i monitorowania problemów zdrowotnych. Jeszcze 50 lat temu choroby takie jak schizofrenia nie były rozpoznawane w taki sam sposób na przykład w Japonii, Kenii i Brazylii. Teraz dzięki kodom lekarz w dowolnym kraju dokładnie wie, o jaką chorobę chodzi, a eksperci mogą prowadzić wiarygodne analizy.

Jak podaje WHO, o ile w skali całego świata dwiema głównymi przyczynami śmierci są choroba niedokrwienna serca oraz udar, to na poszczególnych kontynentach sytuacja wygląda nieco inaczej. Na przykład w Afryce głównymi przyczynami zgonu są infekcje dolnych dróg oddechowych, a przemoc należy do dziesięciu najczęstszych przyczyn śmierci na Bliskim Wschodzie czy w Ameryce Południowej.

Systemy klasyfikacji przyczyn zgonu pojawiły się w wieku XVI w Anglii. W XIX wieku na potrzebę takiego systemu zwróciła uwagę angielska pielęgniarka, działaczka społeczna Florence Nightingale. W tym samym czasie francuski statystyk Francois Bertillon wprowadził klasyfikację przyczyn zgonu, która przyjęło kilka krajów. W latach 40. XX wieku rozszerzony o przyczyny urazów oraz chorób i unowocześniony system Bertillona dał podstawę dla klasyfikacji WHO – pierwszego ICD.

Badania przydatności nowej klasyfikacji prowadzone były w 31 krajach. Została ona zelektronizowana, jest łatwiejsza w użyciu i bardziej dostępna dla uboższych krajów. (PAP)

Autor: Paweł Wernicki

pmw/ ekr/