Horyzont 2020 to największy w historii program finansowania badań naukowych i innowacji w Unii Europejskiej. Jego budżet w latach 2014-2020 wynosi prawie 80 mld euro. Chodzi w nim o stworzenie spójnego systemu finansowania innowacji: od koncepcji naukowej, poprzez etap badań, aż po wdrożenie nowych rozwiązań, produktów czy technologii.

"Badania naukowe i innowacje mają ogromny wpływ na zwiększanie produktywności, zwiększanie konkurencyjności i wyraźną poprawę jakości życia. (...) Musimy lepiej wykorzystać korzyści z tej wiedzy, przekształcając ją w wartość dla gospodarki i społeczeństwa poprzez innowacyjność" - powiedział w poniedziałek unijny komisarz ds. badań Carlos Moedas na konferencji, na której zaprezentowano raport przygotowany dla KE przez grupę naukowców.

Na czele grupy badaczy, która przygotowała dokument, stoi były europejski komisarz i szef WTO Pascal Lamy, obecnie szef Instytutu Jacquesa Delorsa. Na konferencji przekonywał, że Europejczycy są dobrzy w inwestowaniu w naukę, ale już nie tak dobrzy, żeby dzięki tym inwestycjom zarabiać pieniądze. To też główne przesłanie raportu: UE musi uczyć się tego, jak kapitalizować wiedzę, a innowacje przekuwać we wzrost gospodarczy. W ciągu ostatnich 20 lat dwie trzecie wzrostu gospodarczego w gospodarkach industrialnych było wynikiem właśnie badań i innowacji.

Z raportu wynika, że UE wydaje o połowę mniej na badania i rozwój w porównaniu do Korei Południowej, biorąc pod uwagę procent PKB - 2,03 proc. (w Korei Płd. 4,23 proc.). Dla porównania Japonia przeznacza na ten cel 3,49 proc. PKB, USA - 2,79 proc., a Chiny 2,07 proc.

Naukowcy przekonują, że badania i innowacje powinny być traktowane priorytetowo w budżetach UE i krajowych, a budżet następcy unijnego programu badań i innowacji "Horyzont 2020" powinien być podwojony. To jedna z jedenastu rekomendacji zawartych w dokumencie skierowanym do decydentów w Unii Europejskiej.

Kolejne to m.in. stworzenie konkretnej unijnej strategii na rzecz rozwoju innowacji, postawienie na edukację ludzi, którzy mogą mieć największy wpływ na tworzenie innowacji w Europie, racjonalizacja wydawania środków unijnych na badania (poprzez likwidację licznych instrumentów wsparcia na rzecz wzmocnienia instrumentów działających najlepiej), większe zaangażowanie we współpracę sektora nauki z obywatelami przy tworzeniu innowacji i poprawę współpracy między krajami UE w badaniach i pracach nad nowymi technologiami.

Grupa naukowców, którzy napisali raport, została powołana w grudniu 2016 r. by doradzać Komisji Europejskiej w tym, jak inwestować w naukę. W jej skład wchodzą przedstawiciele uniwersytetów, instytucji badawczych i firm. Jest w niej także polska przedstawicielka - prof. Lucyna Woźniak, prorektor ds. nauki i współpracy z zagranicą Uniwersytetu Medycznego w Łodzi.

Z Brukseli Łukasz Osiński (PAP)

luo/ kot/ kar/