Biuro ds. Nauki i Współpracy z Gospodarką Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie jest finalistą w kategorii Instytucje w XII edycji konkursu Popularyzator Nauki, organizowanego przez serwis PAP - Nauka w Polsce oraz Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego.

"W dobie Internetu, playstation, x-boxów i tabletów młodzi ludzie potrzebują zobaczyć na własne oczy, jak można wbijać gwoździe bananem zamrożonym w ciekłym azocie; sprawdzić, co mieszka w szuwarach czy własnoręcznie stworzyć ekozabawkę" – podkreśla kierująca biurem Anna Smoczyńska.

Dodaje, że statystyki dotyczące zarówno programu festiwalu, jak i zainteresowania uczestników czy liczby współorganizatorów rosną z każdym rokiem. Sytuacja ta obrazuje, jak bardzo potrzebne są takie wydarzenia.

"Nauka może być ciekawa, nie musi kojarzyć się z dusznymi salami wykładowymi czy laboratoriami pełnymi probówek. Otaczają nas z każdej strony niezwykłe zjawiska, których nie dostrzegamy lub nie potrafimy oglądać. Okazuje się, że nauka może być fascynująca i zaciekawić nawet tych, którym nigdy nie było po drodze do szkoły czy na uniwersytet" - mówi Smoczyńska.

Olsztyńskie Dni Nauki i Sztuki to trwający trzy dni, jedyny Festiwal popularnonaukowy w województwie warmińsko-mazurskim organizowany na tak dużą skalę. Odbywa się co roku w końcu września. Tegoroczna edycja festiwalu obejmowała ponad 450 różnego rodzaju pokazów, warsztatów, wykładów, wycieczek, wystaw, koncertów, przedstawień teatralnych (85 proc. z nich zostało przygotowanych i przeprowadzonych przez pracowników UWM). Udział w nim wzięło ponad 25 tysięcy osób.

"Staraliśmy się pokazać naukę w sposób łatwy, dostępny i zrozumiały, ponieważ skomplikowane zagadnienia w odpowiedniej formie zainteresują każdego, bawią się dobrze zarówno dzieci, jak i dorośli. Już podczas oficjalnego otwarcia - w Bibliotece Uniwersyteckiej - na uczestników czekał Krzysztof Hołowczyc, znany kierowca rajdowy i popularyzator bezpieczeństwa na drodze. Było mnóstwo konkursów, nagród i szeroki wachlarz atrakcji, począwszy od wybuchowych pokazów naukowych, na ratowaniu człowieka z wraku samochodu kończąc. Ze zdrowym pieczywem w ręku można było poeksperymentować w Bibliotece Uniwersyteckiej, gdzie każdy mógł znaleźć coś dla siebie. Mie sposób było się nudzić" – wylicza Anna Smoczyńska.

Istotnym elementem dotyczącym sposobów prezentacji trudnych zagadnień jest pokazywanie ich "u źródła". Za przykład może posłużyć "Akademia zdrowia", organizowana corocznie w ramach Dni Nauki i Sztuki, skierowana do młodszych dzieci. Zajęcia odbywają się w szpitalu: dzieci odwiedzają swoich rówieśników na oddziałach szpitalnych, zapoznają się ze sprzętem diagnostycznym, oswajają ze szpitalem. W ramach działalności popularyzatorskiej od 7 lat biuro aktywnie współpracuje z Uniwersytetem Dzieci, z którym prowadzi nowoczesny program edukacyjny oparty na dziecięcej ciekawości.

Od 2 lat organizuje spotkania dla studentów, doktorantów i naukowców z udziałem przedstawicieli Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Narodowego Centrum Nauki i Narodowego Centrum Badań i Rozwoju. Spotkania odbywają się cyklicznie, ostatnie - na początku października. Uczestniczyli w nim przedstawiciele Narodowego Centrum Nauki. Jego celem było przybliżenie możliwości aplikowania o projekty badawcze, informowanie o dobrych praktykach oraz uświadomienie studentom, doktorantom i pracownikom Uniwersytetu, jak ważne jest pozyskiwanie funduszy na projekty badawcze dla przyszłości polskiej nauki.

Od roku 2000 biuro administruje organizacją konferencji i sympozjów naukowych i popularnonaukowych organizowanych przez pracowników Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie, organizując co roku ok. stu konferencji. W maja 2016 roku w Olsztynie odbyły się Dni Narodowego Centrum Nauki.

Na terenie uczelni odbywają się wykłady otwarte. Prelegenci są autorytetami naukowymi w swoich dziedzinach, które z kolei pokrywają się z dziedzinami naukowymi funkcjonującymi na UWM. Liczba słuchaczy waha się od 50 do 500. Największą popularnością cieszyły się osoby znane w całej Polsce - Jerzy Bralczyk, Krzysztof Zanussi czy Zygmunt Miłoszewski. Od 2012 r. wykłady transmitowane są on-line, co zwiększyło rozpoznawalność inicjatywy i liczbę jej odbiorców.

W końcu września b.r. Biuro ds. Nauki i Współpracy z Gospodarką Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego współorganizowało kolejne edycje Europejskiej nocy Naukowców "FUSION2NIGHT" (w ramach dwuletniego projektu, sfinansowanego przez Komisję Europejską w programie Horyzont 2020). Od 2012 r. w Uniwersytecie Warmińsko-Mazurskim w Olsztynie organizowana jest Noc Biologów.

"Festiwale naukowe w naszym wydaniu są próbą pokazania nauki i jej zagadnień w niecodziennej, nieakademickiej, często zabawnej formie, tak aby to, co wydaje się na co dzień niezrozumiałe - stało się jasne. Podczas festiwali i pikników staramy się pokazać uniwersytet od mniej akademickiej strony. Naszym głównym zamierzeniem jest zachęcenie do zadawania pytań i szukania odpowiedzi" - tłumaczy Smoczyńska.

Podczas tych wydarzeń mieszkańcy Olsztyna i regionu mają wyjątkową okazję do spotkania oko w oko z prawdziwą nauką, poznania miejsc niedostępnych – laboratoriów naukowych, pracowni i warsztatów, prac naukowców i artystów. W ramach Europejskiej Nocy Naukowców uczelnia gości znane osoby, które prezentują informacje o swoim życiu, dokonaniach i doświadczeniach. W tym roku prezentacje na UWM prowadzili m.in. Edyta Jungowska, Bogusław Wołoszański, Elżbieta Dzikowska, Marcin Kydryński i Tomasz Cichocki.

O Olsztyńskich Dniach Nauki i Sztuki co roku dowiaduje się 500 tys. osób. Podczas każdej edycji Europejskich Nocy Naukowców przez miasteczko akademickie w Kortowie przewija się ok. 10 tys. osób, natomiast Planetarium i Obserwatorium Astronomiczne odwiedza w tych dniach do 2 tys. osób.

"Działalność popularyzatorska jest naszą działalnością dodatkową, bardziej pasją niż obowiązkiem. Realizacja pasji daje ogromną satysfakcję, która jest motorem do dalszego działania i daje nam przeświadczenie, że to, co robimy ma sens" - podsumowuje Smoczyńska w imieniu pracowników Biura ds. Nauki i Współpracy z Gospodarką UWM.

PAP - Nauka w Polsce

kol/ zan/