Polska badaczka od Europejskiej Rady ds. Badań Naukowych (European Research Council - ERC) otrzymała tzw. Starting Grant, przeznaczony dla osób od dwóch do siedmiu lat po doktoracie. "W ramach otrzymanego finansowania (ponad 1,3 mln euro) dr Knapska stworzy zespół, który zbada, jak ciało migdałowate, stanowiące centrum emocji w mózgu, kontroluje pozytywne i negatywne emocje przekazywane społecznie" - poinformował Instytut Nenckiego.

"Kilka dni temu na lotnisku w Los Angeles wybuchła panika. Zaczęła się od tego, że na podłogę upadło coś ciężkiego i komuś wydawało się, że słyszy strzały, ktoś inny zaczął krzyczeć. W ten sposób zebrani na lotnisku ludzie zarażali się emocjami. W tym przypadku strachem. To zjawisko, które dość często pojawia się w dużych grupach ludzi, na koncertach czy stadionach sportowych. Zarażać możemy się nie tylko strachem, ale też radością i szczęściem. Ciągle jednak nie wiemy jak mózg kontroluje takie przekazywane społecznie emocje" - wyjaśnia dr Knapska.

Ten proces naukowcy chcą zbadać na bardzo precyzyjnym poziomie: manipulując pojedynczymi neuronami. "Rozwinęliśmy dość innowacyjną technologię, która umożliwia takie badania na modelach zwierzęcych. Pozwala ona świecić na neurony, które mają specjalne fotoczułe białka i bardzo precyzyjnie aktywować je lub hamować, a potem obserwować jak to wpływa na zachowanie. Chcemy też zorientować się też czy są komórki, które specyficznie wiążą się z emocjami społecznymi" - mówi laureatka.

To badania z dziedziny nauk podstawowych, ale w dłuższej perspektywie poznanie tych mechanizmów może pomóc naukowcom zrozumieć zaburzenia w interakcjach społecznych u osób cierpiących na autyzm czy psychopatię. "Zarażanie emocjami jest uważane za podstawową formę empatii, której zaburzenia mają konsekwencje u ludzi. Poznanie tych bardzo podstawowych mechanizmów pozwoli lepiej zrozumieć jak działa ludzki mózg" - dodaje dr Knapska.

Dr hab. Ewelina Knapska jest kierownikiem Pracowni Neurobiologii Komórki w Instytucie Biologii Doświadczalnej PAN w Warszawie. Jest też laureatką programów Fundacji na rzecz Nauki Polskiej: Kolumb (2006) oraz Powroty/Homing (2008).

European Research Council przyznaje środki na trzy główne rodzaje projektów trwających do 5 lat. Starting Grant (maksymalnie 1,5 mln euro) przeznaczony jest dla osób od 2 do 7 lat po doktoracie, Consolidator Grant (maksymalnie 2 mln euro) - skierowany jest do naukowców od 7 do 12 lat po doktoracie, a o Advanced Grants (maksymalnie 2,5 mln euro) walczyć mogą niezależni naukowcy o ugruntowanym dorobku, prowadzący własne badania. Dodatkowo naukowcy, którzy zdobyli już któryś z grantów ERC, mogą ubiegać się o grant Proof of Concept (maks. 150 tys. euro) na rozwinięcie swojego pomysłu na potrzeby rynku.

W latach 2007-2013 (7. Program Ramowy) do Polski trafiło jedynie 14 z 4322 grantów przyznanych przez ERC. Po dwóch latach realizacji programu Horyzont 2020 (2014-2020) polskie jednostki naukowe otrzymały dziesięć z ok. 2 tys. przyznanych grantów ERC.

PAP - Nauka w Polsce

ekr/ zan/