W środowisku Nowej Zelandii, w którym brakowało dużych ssaków, moa olbrzymie (Dinornis) ewoluowały tak, że stały się jednym z największych gatunków ptaków, jakie widział świat. Wyjątkowo okazałe ich samice, ważące ponad dwieście kilogramów - mniej więcej tyle, co trzech ludzi o przeciętnej budowie. Samce moa ważyły "tylko" od 34 do 85 kg.

Naukowcy podkreślają, że właściwie wśród wszystkich gatunków ptaków samce i samice różnią się wielkością, choć zwykle to samce bywają większe. Są jednak grupy - np. bezgrzebieniowce (duże nielotne ptaki, do których należą emu i kazuary) - wśród których jest przeciwnie: to samice górują nad samcami.

Wymarłymi krewnymi dzisiejszych bezgrzebieniowców były właśnie moa. Kilka ich gatunków zamieszkiwało lasy, góry i odkryte niziny Nowej Zelandii do około 700 lat temu. Ptaki te zostały wytępione przez Maorysów, którzy polowali na nie od pojawienia się na archipelagu Nowej Zelandii w X wieku.

"Porównaliśmy schematy związane z masą ciała w obrębie ram ewolucyjnych zarówno wśród wymarłych, jak i współczesnych bezgrzebieniowców. Proces powiększania się samic okazuje się osobliwym skutkiem ubocznym powiększania się całej skali budowy ptaka moa" - zauważa publikujący w "Proceedings of the Royal Society B" dr Samuel Turvey z Zoological Society of London.

"Brak dużych ssaków, np. słoni, żubrów czy antylop, pozwolił nowozelandzkim ptakom powiększać swoje rozmiary i wypełnić puste nisze ekologiczne, zajmowane zwykle przez duże zwierzęta roślinożerne. Moa ewoluowały stając się faktycznie ogromne, co zostało uwydatnione jeszcze bardziej przez istniejącą już wcześniej różnicę pomiędzy wzrostem samców i samic" - dodał. (PAP)

zan/ agt/