Społecznościowy projekt naukowy "The Whale Song Project", czyli "Śpiew wielorybów" jest dostępny na stronie http://whale.fm  albo http://spiewwielorybow.pl

"Dotąd nie zbadano w pełni sposobów, w jakie porozumiewają się orki i grindwale. O ile w przypadku niektórych gatunków znany jest ogólny kontekst, w którym wydawane są odgłosy: reprodukcja, nawoływania rozproszonych zwierząt, wiele z nich pozostaje dla nas tajemnicą" – informują organizatorzy akcji.

Naukowcy, którzy chcą właściwie zrozumieć, co znaczą odgłosy wydawane przez ssaki morskie, muszą wiedzieć więcej na temat miejsca i czasu, w którym zwierzęta wydają poszczególne z nich.

Wiadomo, że każde stado orek ma swój własny dialekt, a blisko spokrewnione osobniki komunikują się ze sobą za pomocą tych samych odgłosów. Biologom udało się skategoryzować skomplikowane odgłosy orek i teraz próbują rozszyfrować ich znaczenie.

Znacznie mniej wiadomo o grindwalach. Używają one dialektów i odgłosów podobnych do orek, jednak biologom nie udało się ich jeszcze skategoryzować. "Zebraliśmy nagrania przedstawicieli obu gatunków i chcemy, żebyście pomogli nam podzielić je na kategorie. Mamy nadzieję, że z Waszą pomocą uda nam się zrozumieć ich język" – zachęcają naukowcy na stronie internetowej projektu.

Zadaniem internauty, który przyłączy się do akcji, będzie dopasowanie podobnych do siebie odgłosów grindwali. "Pozwoli to określić, czy poszczególne odgłosy pochodzą od tego samego osobnika, jednej grupy czy używane są przez zwierzęta na znacznie większym obszarze" – czytamy na stronie internetowej.

W ten sposób naukowcy posegregują akustyczną bazę dźwięków wydawanych przez orki i grindwale. Potem wydawane dźwięki podzielą na kategorie według podobieństwa. Klasyfikacja pomoże odpowiedzieć na pytanie, kiedy i dlaczego ssaki morskie wydają poszczególne odgłosy.

Nagrania, odsłuchiwane przez internautów, naukowcy zebrali podczas badań w środowisku naturalnym. Obserwowali reakcje zwierząt na podwodny hałas, którego głównym źródłem była działalność człowieka. W większości nagrań oprócz dźwięków wydawanych przez orki i grindwale można usłyszeć hałas, generowany podczas prowadzenia odwiertów czy pracy echosond statków.

Do udziału w badaniach zaproszono wszystkich internautów interesujących się ssakami morskimi, niezależnie od wieku i wykształcenia. Ochotnicy odsłuchują nagrania i wybierają spośród losowo wytypowanej puli dźwięków ten, który ich zdaniem jest najbardziej zbliżony do zaprezentowanego wzorca. Na początku pracy pomocny może okazać się umieszczony na stronie samouczek.

Dlaczego uczeni poprosili o pomoc internautów? "Jednej osobie analiza danych zabrałaby wiele miesięcy, a rezultaty i tak zależałyby od interpretacji, zastosowanej przez tę osobę. Duża liczba potencjalnych ochotników zmniejsza ryzyko błędów podczas segregacji dźwięków, jest także znakomitym sposobem na poszerzenie wiedzy ogólnej dotyczącej waleni" – wyjaśniają twórcy polskiej edycji projektu.

Projekt utworzyły stowarzyszenie Citizen Science Alliance we współpracy z magazynem naukowym Scientific American. Jest dostępny na platformie Zooniverse.org. Dzięki polskim partnerom Citizen Science Alliance: Centrum Fizyki Teoretycznej PAN i portalowi Astronomia.pl, projekt dostępny jest także w języku polskim. W tłumaczeniu strony uczestniczyła też Stacja Morska Instytutu Oceanografii Uniwersytetu Gdańskiego.

PAP – Nauka w Polsce

ekr/ agt/