- Badacze japońscy chcą sklonować mamuta. Już dziś nie ma żadnych technicznych przeszkód, żeby to zrobić. Ich zdaniem, narodziny zdrowego mamuta mogą nastąpić za cztery-pięć lat.

- Kości jednego z najwcześniejszych dinozaurów odkryto w Argentynie u podnóża Andów. Nowy gatunek nazwano Eodromaeus. Pochodzi on sprzed 230 mln lat, a więc z epoki, w której nic jeszcze nie zapowiadało ekspansji dinozaurów.

- Współczesny człowiek opuścił Afrykę wcześniej niż dotychczas sądzono. W swojej wędrówce przez kontynenty skierował się najpierw na Półwysep Arabski - poinformowano w "Science". Mogło to być ok. 125 tys. lat temu. Dotychczas najczęściej uważano, że ludzie anatomicznie nam współcześni opuścili Afrykę około 60 tys. lat temu. Jednak datowanie to było kwestią sporną wśród naukowców.

- Niektóre dinozaury przetrwały wielkie wymieranie nawet o 700 tys. lat - piszą naukowcy na łamach periodyku "Geology". Okazuje się, że odnaleziona kość udowa hadrozaura pochodzi sprzed 64,8 mln lat. Wielkie wymieranie dinozaurów, spowodowane najprawdopodobniej uderzeniem w Ziemię potężnej planetoidy, datuje się na 65,5-66 mln lat temu.

- Neandertalczycy, zamieszkujący 44 tys. lat temu obszar północnych Włoch, używali ptasich piór jako ozdób. Takie wnioski pochodzą z badań włoskich antropologów, prowadzących badania w jaskini Fumane niedaleko Werony. Zespół odkrył w grocie 660 ptasich kości sprzed 44 tys. lat. Należały one do 22 gatunków ptaków.

- Przy użyciu technik kryminalistycznych wykonano rekonstrukcję twarzy Człowieka Lodu - mumii sprzed ponad 5 tys. lat odnalezionej w lodowcu alpejskim. Zamarznięte zwłoki Człowieka Lodu (zwanego też Oetzi) dostrzegli w 1991 r. alpiniści w topniejącym lodowcu alpejskim. Znalezisko stało się prawdziwą sensacją archeologiczną.

- Neandertalczycy nauczyli się kontrolować ogień około 400 tys. lat temu - donieśli naukowcy na łamach tygodnika "Proceedings of the National Academy of Sciences". Przodkowie neandertalczyków, wymarłych krewniaków człowieka, przybyli do Europy około 800 tys. lat temu. Wtedy nie potrafili jeszcze kontrolować ognia. "Dotąd naukowcy uważali, że neandertalczycy sporadycznie używali ognia, nie posiadając umiejętności jego stałej kontroli" - wyjaśnia Paola Villa z University of Colorado (USA).

- Praworęczni przeważają w dzisiejszym społeczeństwie w proporcji dziewięć do jednego. Okazuje się, że tak było już 500 tys. lat temu - informują naukowcy na łamach pisma "Laterality". Wyniki badań mogą rzucić światło na kwestię początków języka u wczesnych ludzi, ponieważ rozwój mowy związany jest również z lateralizacją mózgu, czyli specjalizacją każdej z półkul.

- Paleontolodzy od dawna dyskutują, po co ewolucja dała ssakom, m.in. ludziom, mózgi wyraźnie większe w stosunku do reszty ciała, niż u innych grup zwierząt. Teraz wiemy, że cecha ta wiązała się z wyostrzeniem węchu i udoskonaleniem zmysłu dotyku. O badaniach skamieniałości jurajskich ssaków doniesiono na łamach "Science".

- Kiedy nasi przodkowie opuszczali Afrykę, byli słabo wyposażeni genetycznie przeciwko nowym chorobom. Pozyskali wartościowe geny dzięki krzyżowaniu się z lokalnymi przedstawicielami rodzaju Homo.

- Już 515 mln lat temu zwierzęta posiadały oczy o skomplikowanej budowie. Świadczy o tym skamieniałość z wyspy Kangura nieopodal Australii. Na skamieniałości widoczna jest struktura, która była okiem złożonym, podobnym do tych, które dziś występują u owadów, wijów i niektórych mięczaków. Takie oczy składają się z mozaikowo ułożonych oczek prostych w liczbie od kilkuset do kilkudziesięciu tysięcy. Nie jest prawdą, że posiadacz takich oczu widzi zwielokrotniony obraz świata. Każde z oczek jest jak gdyby pikselem w polu widzenia.

- Część populacji ludzkiej, już po wyemigrowaniu z Afryki, przemieszała się z neandertalczykami - dowodzą wyniki badań genetycznych, opublikowane na łamach "Molecular Biology and Evolution". Część ludzkiego chromosomu X pochodzi od neandertalczyków, naszych bliskich wymarłych krewniaków.

- Dinozaury żyjące w pobliżu bieguna południowego nie zapadały w sen zimowy. Miały podobną fizjologię, jak dinozaury na pozostałej części globu.

- Australopithecus sediba może być najstarszym przodkiem rodzaju Homo. W 2008 r. w południowoafrykańskiej jaskini Malapa, kilkadziesiąt kilometrów na północ od Johannesburga, naukowcy odkryli dwa, częściowo zachowane szkielety A. sediba. Jeden należał do kobiety, drugi - do chłopca. Najnowsze datowanie dowodzi, że szkielety liczą 1,977 mln lat.

- Skamieniałość nosorożca włochatego, którą odkryto w Tybecie, może być kluczowa dla zrozumienia ewolucji dużych ssaków epoki lodowcowej - informują naukowcy na łamach tygodnika "Science". Być może pojawiły się one jeszcze zanim nastąpiło zlodowacenie. Nosorożec żył 3.6 mln lat temu, na długo zanim nastała ostatnia epoka lodowcowa.

- Człowiek anatomicznie współczesny krzyżował się w Afryce z bardziej archaicznymi przedstawicielami człowiekowatych, przed migracją niektórych grup ludzkich 60 tys. lat temu z Afryki do Europy i Azji.

- W Muzeum Ziemi w Warszawie natrafiono na skamieniałość dinozaura protoceratopsa z odciśniętym obok w skale śladem jego stopy. To pierwszy na świecie przypadek, kiedy można bezpośrednio powiązać tropy dinozaura z konkretnym gatunkiem. O znalezisku poinformowali naukowcy na łamach prestiżowego pisma "Cretaceous Research". Autorami publikacji są: Tomasz Singer z Juraparku w Ostrowcu Świętokrzyskim, Grzegorz Niedźwiedzki z Uniwersytetu w Uppsali, Gerard Gierliński z Juraparku oraz Martin Lockley z University of Colorado w Denver.

Okaz przez kilkadziesiąt lat przeleżał na wystawie w Muzeum Ziemi na Skarpie w Warszawie. Na odcisk natknął się student, który zajmował się szkieletem w ramach przygotowywania pracy magisterskiej. Protoceratops, przodek dinozaurów rogatych, to jeden z rodzajów dinozaurów, jakie najczęściej znajduje się na Pustyni Gobi w Mongolii. Ten konkretny okaz ma 80 mln lat, a polscy i mongolscy odkrywcy znaleźli go w 1965 roku.

- Skamieniałość prehistorycznego psa z kością mamuta w pysku odkryto w Predmosti w Czechach. Wiele rdzennych ludów Północy wierzyło, że w głowie mieści się duch czy dusza. Zwyczaj panujący u tych ludów nakazywał robić otwór w czaszkach zabitych zwierząt, żeby duch mógł się uwolnić. Być może pies dostał kość jako "pożywienie" na ostatnią drogę, żeby jego dusza mogła towarzyszyć duszy jego pana.

- Niektóre spośród roślinożernych dinozaurów należały do zwierząt migrujących sezonowo w poszukiwaniu pożywienia, podobnie jak dzisiaj robią to ptaki wędrowne czy słonie na równinie Serengeti.

- W tym roku odbyła się ważna konferencja w Bolzano. To tam przechowywane są szczątki Człowieka Lodu. Około stu specjalistów z całego świata analizowało okoliczności związane z jego morderstwem sprzed pięciu tys. lat. "Czuł się na tyle bezpiecznie, że zrobił sobie przerwę i zatrzymał się na obfity posiłek. Kiedy tak odpoczywał, został zaatakowany. Trafiono go strzałą i pozostawiono, żeby skonał" - opisuje Albert Zink z Institute for Mummy Research przy Europejskiej Akademii w Bolzano.

Oetzi najadł się około pół godziny do dwóch godzin przed śmiercią. Analiza mikroskopowa treści jego żołądka dowodzi, że zjadł mięso kozła, jabłka, ponadto rozpoznano w żołądku ziarna, kawałki liści, a nawet skrzydełka muszek.

- Najstarsze w Europie kości człowieka współczesnego datowano na 45-42 tys. lat. Okazały się one dużo starsze niż dotąd przypuszczano. O nowych ustaleniach informują naukowcy z dwóch zespołów na łamach tygodnika "Nature". Naukowcy dokonali ponownego, dokładniejszego datowania dwóch znalezisk. Jedno pochodzi Anglii, drugie z Włoch, z Grotta del Cavallo.

- Po raz pierwszy odkryto w Antarktyce szczątki zauropoda, czworonożnego, roślinożernego dinozaura - informują paleontolodzy na łamach pisma "Naturwissenschaften". Zauropody dzieliły się na ponad 150 gatunków. Były największymi zwierzętami na Ziemi. Chodziły na czterech nogach, miały charakterystyczną wężowatą szyję i długi ogon.

PAP - Nauka w Polsce

krx/ tot/