Każdego roku międzynarodowe nagrody L’Oréal-UNESCO For Women in Science International Awards trafiają do pięciu wybitnych kobiet, reprezentujących: Afrykę i państwa arabskie, Azję i Pacyfik, Europę, Amerykę Łacińską i Karaiby oraz Amerykę Północną.

W 27. edycji programu laureatki wyłoniono spośród 466 nominacji, w drodze szczegółowej oceny przeprowadzonej przez niezależne jury pod przewodnictwem prof. Artura Avili — profesora Instytutu Matematyki Uniwersytetu w Zurychu, wybitnego badacza w Instituto de Matematica Pura e Aplicada w Brazylii i laureata Medalu Fieldsa z 2014 roku.

Wyniki badań laureatek wyznaczają nowe kierunki rozwoju w takich obszarach, jak monitorowanie zdrowia w czasie rzeczywistym, bezpieczeństwo danych, zielona energia, wiedza o wszechświecie czy zanieczyszczenie powietrza. Rezultaty ich badań mają potencjał, by zrewolucjonizować technologie, zwiększyć zdolność społeczeństw do reagowania na globalne wyzwania i znacząco poprawić jakość życia na całym świecie.

Laureatką z Afryki i krajów arabskich została prof. Priscilla Baker z University of the Western Cape w Kapsztadzie (RPA). Nagrodzono ją za wybitny wkład w dziedzinie wysoce czułych mikroczujników elektrochemicznych do wykrywania zanieczyszczeń w środowisku, z zastosowaniami w przemyśle farmaceutycznym, spożywczym, zdrowotnym i energetycznym. Jej zaangażowanie jako mentorki w dziedzinie elektrochemii analitycznej umożliwiło studentom i naukowcom na wczesnym etapie kariery podejmowanie innowacyjnych projektów badawczych w tej dziedzinie.

Wśród badaczek z Azji i Pacyfiku nagrodzona została prof. Xiaoyun Wang z Instytutu Studiów Zaawansowanych, Tsinghua University Pekin (Chiny). Doceniono ją za znaczny wkład w kryptografię i matematykę kryptograficzną, które mają kluczowe znaczenie dla bezpiecznej komunikacji i przechowywania danych. Jej praca wykazała istotne wady funkcji skrótu, które są szeroko stosowane w protokołach komunikacyjnych. Obecnie standardy te są używane w przypadku kart bankowych, haseł komputerowych i handlu elektronicznego. Jej dorobek zachęcił wiele studentek do podjęcia kariery naukowej w dziedzinie matematyki i bezpieczeństwa sieciowego.

Laureatką z Europy została prof. Claudia Felser, dyrektorka i członkini naukowa Max Planck Institute for Solid State Research w Dreźnie (Niemcy). Nagrodzono ją za pracę z pogranicza fizyki, matematyki i chemii, która doprowadziła do odkrycia i stworzenia nowych materiałów magnetycznych. Są one bardzo obiecujące dla przyszłych technologii zielonej energii. Jej wizjonerskie podejście utorowało drogę nowej dziedzinie - "topologicznej chemii kwantowej" i zapoczątkowało rewolucję w dziedzinie materii relatywistycznej. Jej poświęcenie i dociekliwość stworzyły most między nauką podstawową a rzeczywistymi wyzwaniami w zakresie przechowywania danych i technologii zielonej energii. Jest liderką informującą społeczeństwo o roli nauki, m.in. poprzez zachęcanie młodych pokoleń, zwłaszcza kobiet, do kontynuowania kariery naukowej oraz mentoring dla nich.

Nagrodę dla naukowczyń z Ameryki Łacińskiej i Karaibów otrzyma prof. Maria Teresa Dova z Wydziału Nauk Ścisłych Narodowego National University of La Plata oraz starsza pracowniczka naukowa w Narodowej Radzie Badań Naukowych i Technicznych (CONICET) w Argentynie. Nagrodzona została za kluczowy wkład w fizykę wysokich energii, w tym odkrycie i scharakteryzowanie bozonu Higgsa, poszukiwanie nowych kierunków fizyki i pracę w badaniu fizyki promieniowania kosmicznego. Jej przywództwo w tej dziedzinie i wyjątkowe zaangażowanie w mentoring młodych naukowców zainspirowały nowe pokolenie i doprowadziły Argentynę do odegrania ważnej roli w fizyce eksperymentalnej na całym świecie.

Laureatką z Ameryki Północnej została prof. Barbara Finlayson-Pitts, emerytowana profesorka na Wydziale Chemii oraz założycielka i współdyrektorka Atmospheric Integrated Research Institute, University of California (USA). Nagrodzono ją za przełomowe badania ujawniające nowe procesy powstawania zanieczyszczeń powietrza, takie jak smog fotochemiczny. Ustaliła też molekularne podstawy reakcji na granicy faz między atmosferą a cząstkami unoszącymi się w powietrzu. Jej wyjątkowa zdolność do przekładania fundamentalnych odkryć na rzeczywiste zastosowania doprowadziła do przełomowego wkładu w politykę publiczną i przepisy dotyczące chemii atmosfery, ostatecznie poprawiając jakość powietrza.

Według danych UNESCO, kobiety nadal stanowią tylko nieco ponad jedną trzecią badaczy na świecie (31,1 proc.). Z tego powodu Fundacja L’Oréal i UNESCO od 27 lat współpracują w ramach programu For Women in Science, wspólnie promując i umacniając rolę kobiet w świecie nauki. Inicjatywa ta wspiera rozwój kariery naukowczyń i pomaga im pokonywać bariery.

Od momentu powstania, w ramach programu L'Oréal–UNESCO Dla Kobiet i Nauki uhonorowano 4700 badaczek, w tym 137 z nich to laureatki For Women in Science International Awards, a 4500 wyróżniono w konkursach lokalnych. Siedem laureatek otrzymało Nagrodę Nobla w dziedzinie nauki.

Nagrody zostaną wręczone 12 czerwca, w siedzibie UNESCO w Paryżu.(PAP)

ekr/ bar/