W 1610 roku podróżujący przez Andy hiszpański jezuita Bernabe Cobo był zaskoczony zarówno surowością krajobrazu, jak i tym, w jakim stopniu miejscowa ludność uzależniona była od lam. Zwierzęta te służyły nie tylko jako źródło pokarmu, ale także środek transportu, a z ich skóry i wełny szyto ubrania i buty. Jak później pisał Cobo, lamy stanowiły wówczas jedyny majątek zamieszkujących góry Indian.

Obecne badania sugerują, że o wiele skromniejszy produkt pochodzący od lamy dał początek uprawom kukurydzy, co z kolei przyczyniło się do rozwoju społeczeństw andyjskich, a później w XII wieku - Państwa Inków.

Analiza osadów dennych z jeziora Laguna Marcacocha wykazała, że rolnicy z okolic Cuzco zaczęli hodować ogromne stada lam i alpak około 2700 lat temu, czyli wtedy, gdy po raz pierwszy w rejonie tym zaczęto uprawiać kukurydzę. Również na ten okres przypada formowanie się początkowo niewielkiej zhierarchizowanej społeczności, która dała początek cywilizacji Inków.

Alex Chepstow-Lusty z Francuskiego Instytutu Badań Andyjskich w Limie postanowił sprawdzić, czy wydarzenia te rzeczywiście miały ze sobą związek.

Jezioro Laguna Marcacocha jest oddalone o około 65 kilometrów na północny-zachód od Cuzco i znajduje się na wysokości 3350 m n.p.m. Chepstow-Lusty pobrał z głębokości 6,3-metrów próbkę osadu, a następnie przeprowadził analizę materiału organicznego z sześciu warstw, dzięki czemu uzyskał lepszy obraz panujących warunków klimatycznych i praktyk rolniczych. Napotkał wówczas pozostałości mechowców, małych, żyjących w glebie stawonogów, które żywią się martwą materią organiczną (także odchodami).

Analizując osady badacz doszedł do wniosku, że pyłki kukurydzy pojawiły się w nich po raz pierwszy 2700 lat temu podczas ciepłego okresu, który pozwolił lokalnym rolnikom siać i zbierać plony na większych niż wcześniej wysokościach, a także uprawiać odmiany dostosowane do środowiska górskiego. Wtedy właśnie miał miejsce szybki przyrost liczby mechowców, co świadczy o tym, że więcej lam i prawdopodobnie także alpak produkowało duże ilości nawozu, który był wykorzystywany na polach.

"Kukurydza była ważna ze względów żywieniowych, ale także ze względu na produkcję chichy (piwo kukurydziane - przyp. red.), które było wykorzystywane podczas ceremonii integrujących społeczeństwo" - mówi Chepstow-Lusty.

Wraz ze zwiększeniem rozmiarów pól uprawnych pojawiły się nadwyżki żywności, co pozwoliło myśleć o stworzeniu armii, a także o rozwoju infrastruktury- dodaje badacz. KOC

PAP - Nauka w Polsce

tot/bsz