Unijne badania naukowe w życiu codziennym

Badania europejskie dotyczą różnych sektorów: medycyny, farmaceutyki, bezpieczeństwa żywności, nanotechnologii, sztucznej inteligencji, transportu itp. Wybrane projekty sfinansowane w ramach Horyzontu 2020 przedstawiono podczas konferencji "EU research and innovation in our daily life", która w tym tygodniu odbyła się w Brukseli.

Jednym z prezentowanych tam projektów były badania prowadzone przez Emmę Teeling z University College Dublin. Jej badania, prowadzone w ramach grantu finansowanego ze środków Europejskiej Rady ds. Naukowych (ERC), dają szansę na przeciwdziałanie procesom starzenia zachodzącym w ludzkim organizmie. Badaczka dąży do tego celu rozpracowując genom nietoperzy.

"Nietoperze są naprawdę niesamowitymi zwierzętami: to jedyne ssaki, które potrafią latać, mają niezwykły system immunologiczny, stanowią też jedną piątą wszystkich żyjących dzisiaj ssaków! Tym jednak, co szczególnie mnie interesuje, jest fakt, że nietoperze żyją o wiele dłużej niż oczekiwalibyśmy patrząc na to, jak wysoka jest ich przemiana materii" - powiedziała PAP Teeling.

Grupie badawczej Emmy Teeling udało się ustalić m.in., że niektóre nietoperze znalazły sposób na zachowanie końcowych fragmentów chromosomu - tzw. telomerów - które powinny ulegać skróceniu podczas każdego podziału komórki. "Okazało się, że u nietoperzy telomery nie skracają się z upływem czasu! Ich zdolność do naprawy uszkodzonych komórek wręcz wzrasta z wiekiem" - podkreśliła badaczka.

Celem badań innego laureata grantu ERC, Johna M. Nolana z Waterford Institute of Technology w Irlandii, było natomiast usprawnienie ludzkiego wzroku.

"Zdolność widzenia daje nam siatkówka - wyspecjalizowana błona znajdująca się w wewnętrznej części oka, która wyłapuje światło i przekazuje sygnał do mózgu. Ale niewielka część siatkówki - plamka żółta, zajmująca zaledwie 4 proc. powierzchni siatkówki - odpowiada za 90 proc. widzianych przez nas rzeczy" - tłumaczył Nolan.

Grupie badawczej Nolana udało się ustalić, w jaki sposób usprawnić działanie plamki żółtej. Naukowcy udowodnili, że najlepsze efekty daje suplementacja trzema typami karotenoidów: luteiną, zeaksantyną i meso-zeaksantyną. "Związki te są naturalne, bezpieczne i opłacalne - i mają ogromny wpływ na jakość naszego wzroku" - podkreślił badacz.

Wśród zaprezentowanych projektów znalazł się też stworzony w Danii elektryczny prom. "Obecnie ocenia się, że pomiędzy 20 do 50 proc. gazów cieplarnianych pochodzi z sektora transportowego. Nasza grupa badawcza mieszka na wyspie, na którą dostać się można jedynie za pomocą promów - zanieczyszczenie z nich pochodzące jest więc dla nas szczególnie widoczne" - mówiła liderka projektu Trine Heinemann.

"Aby ten problem rozwiązać, podążamy za widocznym w niektórych krajach trendem w transporcie lądowym: do napędzania naszych promów chcemy użyć +zielonej+ elektryczności" - dodała. Jak tłumaczyła Heinemann, elektryczne promy napotykają jednak ten sam problem, co elektryczne samochody - są w stanie pokonywać mniejsze odległości niż ich tradycyjne odpowiedniki. Aktualnie działające e-promy są w stanie pokonać jedynie 6 km bez ponownego ładowania.

"Skupiliśmy się na pokonaniu tej właśnie bariery. Nasz prom - który jest już prawie gotowy i trafi na rynek prawdopodobnie wiosną przyszłego roku - będzie mógł przepłynąć odległość prawie 40 km" - zapowiedziała Heinemann. (PAP)

autorka: Katarzyna Florencka

kflo/ zan/