Efekty ponad 40-letnich badań żubrów, prowadzonych przez małżeństwo naukowców - Małgorzatę i Zbigniewa Krasińskich - zostały opisane w niedawno opublikowanej książce \"Żubr - monografia przyrodnicza\". To pierwsza po wielu latach publikacja zbierająca wyczerpujące informacje o żubrze - od genetyki po jego tryb życia.

WSZYSTKO O ŻUBRACH

Małgorzata i Zbigniew Krasińscy badają białowieskie żubry od 1961 roku. \"Gdy zaczynaliśmy pracę, na wolności żyły 44 żubry i właściwie nic o nich nie było wiadomo. Była to więc niepowtarzalna szansa, by się czegoś dowiedzieć\" - mówi Zbigniew Krasiński z Białowieskiego Parku Narodowego http://www.bpn.com.pl/

W monografii znalazły się informacje o genetyce tego zwierzęcia, o tym, jak długo żyją żubry, co lubią jeść, ale też informacje o zagrożeniach, jakimi są nierozpoznane do dziś przyczyny chorób narządów płciowych u samców.

Właśnie badania nad wyjaśnieniem przyczyn tych chorób to, według Krasińskiego, największe wyzwanie dla naukowców badających żubry. Choć badania są prowadzone od ponad 20 lat przez specjalistów z kraju i zagranicy, nie przyniosły jak dotąd odpowiedzi na najważniejsze pytania.

\"Ciągle nie wiemy, co wywołuje tę chorobę. Mówi się o zespole, korelacji kilku czynników. Bardzo poważnie brany pod uwagę jest czynnik genetyczny. Stado jest bowiem bardzo +wsobne+ - cała populacja żubra nizinnego wywodzi się praktycznie od jednego samca\" - zwraca uwagę Krasiński.

Bierze się także pod uwagę wpływ wirusów lub kleszczy, których w Puszczy Białowieskiej nie brakuje. Prawie co dziesiąty padający w Białowieży żubr ginie z powodu tej choroby. Ogólna śmiertelność w populacji wynosi 3 procent.

CORAZ CIAŚNIEJ

Obecnie na świecie żyje około 3 tys. żubrów, tyle jest wpisanych w ostatnim wydaniu księgi rodowodowej tych zwierząt. Ponad 600 żubrów mieszka w Puszczy Białowieskiej, z czego 350 w jej polskiej części, reszta w białoruskiej.

Naukowcy mówią, ze żubrów jest za dużo. Zaczyna im być w puszczy ciasno, stąd pojawiające się nowe pomysły na powiększanie im przestrzeni życiowej w innych puszczach na Podlasiu.

Rok 2004 jest w Białowieskim Parku Narodowym \"Rokiem Żubra\", ponieważ w tym roku przypada 75. rocznica restytucji, czyli uratowania od zagłady tego największego w Europie ssaka. Wydanie książki było wpisane w kalendarz obchodów \"Roku Żubra\".

Jedyna wcześniejsza monografia żubra ukazała się w 1927 roku. Nowa publikacja już została nagrodzona przez Ministra Środowiska http://www.mos.gov.pl/

PAP - Nauka w Polsce, Izabela Próchnicka

28 października 2004