Osteomalacja to metaboliczna choroba kości, która u dorosłych objawia się ich zmiękczeniem i osłabieniem, spowodowanymi niedostateczną mineralizacją, czyli odkładaniem soli wapnia. Najczęstszymi przyczynami są niedobór witaminy D lub fosforanów, prowadzące do bólu kości i mięśni, osłabienia mięśniowego, trudności w chodzeniu oraz zwiększonej podatności na złamania. U dzieci choroba ta występuje jako krzywica.

Zespół badawczy Uniwersytetu w Uppsali (Szwecja) dwukrotnie przebadał 52 Somalijki i 71 Szwedek zarejestrowanych w ośrodku zdrowia położniczego w Borlänge, szukając ewentualnego związku pomiędzy poziomem witaminy D i mineralizacją kości a przebiegiem porodu (https://doi.org/10.1016/j.bone.2025.117679).

Za pierwszym razem, w trakcie ciąży, pobrano próbki krwi, przeprowadzono ankiety i badanie kliniczne. Dwa lata później zebrano dane rejestrowe z kodami diagnostycznymi metod porodu. Kobiety z poronieniami, martwymi urodzeniami lub te, które wyprowadziły się z regionu, zostały wykluczone z badania. Osteomalacja została potwierdzona w oparciu o nieinwazyjne badanie bez użycia promieniowania jonizującego.

Spośród uczestniczek badania osteomalację zdiagnozowano u 20 kobiet: 19 Somalijek i jednej Szwedki. Wcześniejsze badania wskazywały, że mające ciemniejszą skórę i zakrywające większość powierzchni ciała imigrantki ze słonecznych krajów Południa mogą mieć problemy w wytwarzaniem witaminy D w krajach Północy, takich jak Szwecja.

Udało się znaleźć wyraźny związek pomiędzy osteomalacją, spowodowaną niedoborem witaminy D, a pięciokrotnie zwiększonym ryzykiem nagłego cięcia cesarskiego lub konieczności zastosowania próżniociągu.

„Nasze odkrycia sugerują, że osteomalacja, której główną przyczyną jest niedobór witaminy D, może wpływać na przebieg porodu w sposób zwiększający potrzebę pilnej interwencji położniczej” – wskazał Paul Kalliokoski, pierwszy autor badania.

Osłabienie mięśni jest głównym objawem osteomalacji – wynikającym ze względnego niedoboru wapnia, niezbędnego do prawidłowego funkcjonowania mięśni. W połączeniu z potencjalnym wpływem na strukturę kości miednicy może to być potencjalnym wyjaśnieniem zwiększonej potrzeby interwencji położniczych obserwowanych w badaniu.

Wyniki mogą mieć znaczenie zarówno dla opieki zdrowotnej nad matkami, jak i dla strategii zdrowia publicznego, szczególnie w populacjach, w których powszechny jest niedobór witaminy D.

„Od dawna wiemy, że osteomalację można skutecznie leczyć światłem słonecznym, witaminą D i wapniem. Dlatego istnieje potencjalna możliwość zmniejszenia ryzyka i cierpienia zarówno kobiet, jak i dzieci podczas porodu, jeśli uda nam się zidentyfikować osteomalację na wczesnym etapie ciąży” – podkreślił Kalliokoski.

Paweł Wernicki (PAP)

pmw/ bar/