Jeśli ktoś nie wie, gdzie na niebie jest Saturn, a chciałby go zidentyfikować bez wspomagania się smartfonem z aplikacją do rozpoznawania obiektów na niebie, to w najbliższych dniach pomoże w tym Księżyc.

Księżyc w swojej drodze po niebie często mija różne gwiazdy i planety. Takie zbliżenia są nazywane w astronomii koniunkcjami albo złączeniami. Fizycznie ciała te dzielą od siebie duże odległości, ale zdarzają się momenty, w których obserwujemy je prawie w tym samym kierunku na niebie.

Szczególnie urokliwe są koniunkcje z jasnymi gwiazdami lub jasnymi planetami. Tak się składa, że 1 listopada i 2 listopada Księżyc będzie widoczny w pobliżu Saturna. Gdy spojrzymy w pierwszy z tych wieczorów, zobaczymy Księżyc po jednej stronie planety na niebie, a gdy uda nam się popatrzeć w kolejny wieczór, Księżyc będzie już po przeciwnej stronie Saturna.

Kiedy zapadnie wieczór, będziemy widzieć Księżyc i Saturna względnie nisko nad południowo-wschodnim horyzontem. W kolejnych godzinach obiekty będą wędrowały po niebie, aż zajdą za horyzont pomiędzy godziną pierwszą, a drugą w nocy. Nastąpi to po pozachodniej stronie nieba.

Księżyc zobaczymy jeszcze zanim zapadnie ciemność, zza horyzontu wyłoni się po godzinie 15. Będzie po pierwszej kwadrze, czyli nieco ponad połowa jego tarczy będzie oświetlona. Natomiast na Saturna musimy poczekać, aż niebo zrobi się ciemne, powinien być już dobrze widoczny mniej więcej około godziny 17.

Jasność Saturna obecnie to 0,90 magnitudo, czyli ma blask podobny do jasnych gwiazd (ale nie tych zupełnie najjaśniejszych). Jeśli patrzymy 1 listopada, to Saturna szukajmy na lewo od Księżyca. Z kolei 2 listopada Saturn będzie widoczny w dół, po prawej od Księżyca. Na oba obiekty można spojrzeć też w dni poprzedzające 1 listopada oraz następujące po 2 listopada, w każdym z nich odległość Księżyca od Saturna będzie się zmieniać.

W rozpoznawaniu obiektów na niebie pomocne są odpowiednie aplikacje na smartfony, obrotowe mapy nieba, komputerowe programy typu planetarium (najpopularniejszy wśród miłośników astronomii jest darmowy program o nazwie Stellarium). Z kolei w sprawdzaniu, kiedy nastąpią ciekawe zjawiska na niebie pomocne mogą być dodatkowo kalendarze astronomiczne (w Polsce jest co roku wydawanych kilka tego rodzaju publikacji), czy darmowy „Almanach astronomiczny” wydawany przez Polskie Towarzystwo Astronomiczne i dostępny w wersji elektronicznej. Tematyka ta jest też opisywana przez różne strony internetowe poświęcone astronomii oraz przedstawiana przez tematyczne kanały na YouTube, które nawet prowadzą obserwacje na żywo. (PAP)

cza/ zan/