Rektorka UAM prof. dr hab. Bogumiła Kaniewska, która jest także przewodniczącą Konferencji Rektorów Akademickich Szkół Polskich, w swoim przemówieniu podczas środowej uroczystości zaznaczyła, że rok 2025 jest rekordowy pod względem nakładów PKB na naukę i szkolnictwo wyższe. - Rekordowy, bo od początku XXI w. tak niskich nakładów nie było. Ale będą - w roku 2026 ten procent będzie jeszcze niższy. W roku 2025 podwyżka płac dla pracowników uczelni wynosiła 5 proc. W roku kolejnym wynieść ma 3 proc. - powiedziała.

Rektorka dodała, że w tym roku akademickim poznańska uczelnia zrekrutowała na pełen cykl studiów 666 osób z zagranicy - czyli mniej niż do tej pory. - Ale z tej liczby tylko 30 otrzymało wizy - zaznaczyła prof. Kaniewska.

Rektorka wskazała, że inauguracja nowego roku akademickiego to radosne święto uniwersytetu, w którym nie ma miejsca na streszczanie wysiłków zarówno uczelni, jak i Konferencji Rektorów Akademickich Szkół Polskich, podjętych, by „zmienić bieg rzeczy”.

- Deklaratywne wsparcie, za którym nie idzie konstruktywny dialog ze środowiskiem akademickim, które nie przekłada się na konkretne działania, pozostaje pustym hasłem. Nie mówmy zatem o innowacjach, jeśli polskim badaczom brakuje pieniędzy na podstawowe badania. Nie mówmy o bezpieczeństwie, jeśli ma się ono opierać na zakupach obcych sprzętów i licencji bez inwestowania w rodzime technologie. Nie mówmy o gospodarce opartej na wiedzy, bez wypracowania systemu zachęcającego polskie firmy do współpracy z polskimi uczelniami - mówiła prof. Kaniewska.

Dodała przy tym, by nie mówić o „znaczeniu Polski na arenie międzynarodowej” przy jednoczesnym zamykaniu „drzwi do polskich uczelni studentom i badaczom z innych krajów, piętrząc przed nimi trudności w uzyskaniu wizy czy prawa do stałego pobytu”.

- Polskim uczelniom potrzebni są młodzi ludzie, decydujący się na pozostanie w murach uniwersytetów, by prowadzić eksperymenty, poszukiwać prawdy w poczuciu, że są potrzebni i cenni (...) Nie służy temu brak spójności, ponadpolitycznej strategii rozwoju nauki i edukacji, obejmującej także plan finansowania nauki oraz systemowego i systematycznego zachęcania biznesu do współpracy z nauką - powiedziała.

Rektorka wyraziła przekonanie, że jest jeszcze „czas na zwrot", czas na namysł i spełnienie deklaracji. - Tak, nauka niesie ze sobą ryzyko, nie daje szybkich zysków, nie daje gwarancji, że każdy eksperyment przełoży się na komercjalizacyjny czy ekonomiczny sukces - przyznała.

Prof. Kaniewska zaznaczyła, że każda złotówka zainwestowana w kształcenie i naukę młodych ludzi zwraca się wielokrotnie. - Nie tylko w postaci wymiernego zysku, ale także w tworzeniu wykształconego mądrego społeczeństwa, zachowującego pamięć o meandrach własnych losów. (...) Nauka się po prostu opłaca. Ryzyko warte jest swojej ceny. Bez niego będziemy żyli wśród płaskoziemców - oceniła.

W czasie inauguracji odczytano także list od ministra nauki i szkolnictwa wyższego Marcina Kulaska, w którym szef resortu m.in. podziękował władzom UAM za „dotychczasową efektywną współpracę”. - Jestem przekonany, że wspólnie, w atmosferze dialogu i wzajemnego zrozumienia, możemy w przyszłości wypracować wiele rozwiązań, które będą służyły rozwojowi polskiej nauki i szkolnictwa wyższego - napisał minister.

W swoim piśmie polityk podkreślił sukcesy naukowe i organizacyjne poznańskiej uczelni. Ocenił, że jest to rozpoznawalny w Europie i świecie ośrodek akademicki.

- Rozpoczynający się nowy rok akademicki 2025/2026 jest zapowiedzią nowych wyzwań, ale i nowych możliwości. Inaugurujemy go, koncentrując się na wspieraniu nowatorskich badań naukowych, zapewnieniu wysokiej jakości kształcenia, upowszechnianiu innowacji, wzmacnianiu umiędzynarodowienia polskich uczelni, a także na zacieśnianiu partnerstwa nauki i przemysłu - napisał minister.

Dodał przy tym, że „gospodarka oparta na wiedzy” jest gwarantem postępu cywilizacyjnego i rozwoju naszego kraju, ale też „skuteczną odpowiedzią na potencjalne zagrożenia związane z sytuacją geopolityczną Polski”.

Podczas środowej uroczystości byłym rektorom poznańskiej uczelni, prof. dr. hab. Bronisławowi Marciniakowi oraz prof. UAM dr. hab. Andrzejowi Lesickiemu, wręczono medale Palmae Universitatis Studiorum Posnaniensis.

Według danych przekazanych przez uczelnię, na UAM studiuje obecnie łącznie ponad 29 tys. osób, z czego 12,2 tys. rozpoczęło w środę naukę na pierwszym roku studiów.(PAP)

Nauka w Polsce

szk/ zan/