Realizacja programu jądrowego jest niemożliwa bez zaplecza naukowego - podkreślił w środę pełnomocnik rządu ds. strategicznej infrastruktury energetycznej Wojciech Wrochna, podczas konferencji z okazji 70-lecia badań jądrowych w Polsce.

Jak wyjaśniał dyrektor IChTJ prof. Andrzej Chmielewski, trwają wspólne prace z Ministerstwem Energii nad stworzeniem tzw. TSO (Technical Support Organization), czyli organizacji wsparcia technicznego dla całego programu energetyki jądrowej. - Bez instytutów badawczych bezpiecznej energetyki jądrowej nie można zbudować w żadnym kraju w świecie - podkreślał Chmielewski przed otwarciem konferencji. Jak dodał, TSO będzie wsparciem nie tylko dla inwestora, ale i dla polskiego dozoru jądrowego PAA. - Mamy akredytowane laboratoria, gdzie dajemy gwarancję niezależności i niezawisłości, mamy tzw. autoryzację PAA. Westinghouse to firma z referencjami, ale trzeba wszystko kontrolować. Muszą być odpowiednie laboratoria i materiałowe i inne, które by po prostu tę kontrolę prowadziły w ramach tego TSO - podkreślił Chmielewski.

- W energetyce jądrowej nie można się obyć bez jakości. I te dwa instytuty (NCBJ i IChTJ - PAP), które dzisiaj celebrują 70-lecie prowadzenia badań jądrowych w Polsce odpowiadają za zbudowanie tej jakości - podkreślał z kolei dyrektor NCBJ prof. Jakub Kupecki. Według niego, TSO to jest rozwiązanie wynikające z potrzeb rynkowych. - Trwają prace dotyczące ram kwalifikacji dostawców dla sektora jądrowego, czyli de facto stworzeniu kryterium wejścia, by być uczestnikiem branży. TSO jest jednym z działań, które nas przybliża organizacyjnie i operacyjnie do realizacji programu jądrowego - ocenił Kupecki.

Dyrektor departamentu energii jądrowej w ME Paweł Gajda przypominał z kolei, że specjalnym wsparciem dla sektora naukowo-badawczego skupionego wokół energetyki jądrowej będzie program Nukleostrateg. - Program jądrowy nabiera tempa, coraz bardziej widzimy, że jest zapotrzebowanie na specjalistów, ale też na prowadzenie badań, tak, żebyśmy my mogli później właśnie samodzielnie móc pewne rzeczy dla sektora jądrowego przygotowywać. Atom będzie bardzo istotnym elementem bezpieczeństwa energetycznego Polski, ale żeby on faktycznie taki był, to my musimy sobie zapewnić zdolności właśnie serwisowania, czy dostaw odpowiednich komponentów, a tutaj kluczową rolą będą też odegrać instytuty badawcze - ocenił Gajda.

Jak zauważył, zadania w ramach TSO prowadzić będą nie tylko IChTJ i NCBJ. - Bedzie potrzebne wsparcie eksperckie z zupełnie innych dziedzin, jak inżynieria materiałowa, budownictwo itd. Zaangażowanych będzie więc cały szereg innych instytutów. »Instytuty jądrowe« będą miały pewnego rodzaju wiodącą rolę, natomiast pracujemy nad powołaniem tzw. Centrum Kompetencji Jądrowych, którego jednym z zadań będzie koordynacja na poziomie zaplecza eksperckiego - dodał Gajda. Zaznaczył, że nie jest tworzenie zupełnie nowej organizacji, tylko budowa TSO na bazie zdolności, które dziś sią w instytutach badawczych, a które będą wzmacniane i rozwijane.

Dyrektor Gajda zaznaczył, że TSO będzie mieć funkcję ekspercką dla przemysłu, a więc jego działania będą miały w dużej mierze charakter komercyjny. - Jest kwestia wcześniej zbudowania odpowiednich kompetencji, które służą później do wykonywania takiej funkcji. I tutaj dwie odnogi. Jedna to finansowanie właśnie poprzez Centrum Kompetencji Jądrowych, a drugą jest strategiczny program Nukleostrateg - wyjaśnił.

Z kolei pełnomocnik rządu Wojciech Wrochna ocenił, że budowa energetyki jądrowej to inwestycja, która ma dać bezpieczeństwo energetyczne, ale też jest szansą na to, żeby zbudować na nowo cały sektor. - To szansa dla polskich firm, dla polskiej gospodarki, po to, żeby w tych procesach uczestniczyć, żeby budując kompetencje, uczestniczyć w łańcuchach dostaw przy projektach, ale też zagranicznych. Chcemy, żeby pracując w polskich projektach, polscy przedsiębiorcy i polska gospodarka miała w stanie budować odpowiednie know-how, odpowiednie umiejętności kompetencji gospodarczej - mówił Wrochna.

Program Polskiej Energetyki Jądrowej przewiduje budowę dwóch elektrowni jądrowych. Równolegle do PPEJ trwają prace nad budową w Polsce reaktorów modułowych SMR. (PAP)

wkr/ mick/