Uszkodzenie nerek wywołane lekami (nefrotoksyczność) jest częstym powikłaniem leczenia. Może wystąpić w przypadku wielu rodzajów leków – na przykład przeciwzapalnych, przeciwbakteryjnych, przeciwwirusowych lub chemioterapeutycznych. U niektórych pacjentów konieczne jest przerwanie lub ograniczenie terapii.

Jak wykazały amerykańskie badania prowadzone w Critical Path Institute (C-Path) i Boston Medical Center (BMC), oznaczanie poziomu sześciu substancji (biomarkerów) może poprawić wczesne i dokładne wykrywanie uszkodzenia nerek, co powinno zarówno poprawić wyniki leczenia, jak i pozwolić na opracowanie bezpieczniejszych leków.

Dr Sushrut Waikar, pierwszy autor artykułu, powiedział, że badane przez jego zespół biomarkery mogą pozwolić na wykrywanie spowodowanych przez leki uszkodzeń nerek wcześniej niż przy użyciu istniejących metod i ułatwić wybór bardziej tolerowanych opcji leczenia.

„Obecne biomarkery bywają zbyt powolne w wykazywaniu wczesnych objawów uszkodzenia nerek” — wskazał Waikar. „Biomarkery, które można mierzyć w moczu, mogą pomóc lekarzom wykryć uszkodzenie nerek w ciągu 24 godzin od jego powstania, umożliwiając bardziej terminowe monitorowanie podczas opracowywania leków i lepsze leczenie pacjentów, którzy są narażeni na ryzyko w warunkach klinicznych” - dodał.

Zespół badawczy zbadał poziomy biomarkerów białkowych w moczu u zdrowych ochotników i pacjentów poddawanych leczeniu nowotworu zwanego międzybłoniakiem. Wiadomo, że stosowany w przypadku międzybłoniaka chemioterapeutyk ma toksyczny wpływ na nerki.

Zespół ocenił skuteczność sześciu obiecujących biomarkerów w wykrywaniu uszkodzeń nerek wywołanych lekami z większą czułością i swoistością niż tradycyjne markery. Większość ocenianych biomarkerów powstaje w samych nerkach w odpowiedzi na uraz lub stan zapalny. Umożliwia to szybsze wykrywanie uszkodzeń nerek niż obecne biomarkery, takie jak kreatynina, której poziom w surowicy może osiągnąć nieprawidłowe wartości dopiero po kilku dniach. Wcześniejsze wykrycie uszkodzenia nerek może pozwolić lekarzom na szybszą interwencję, zmniejszając ryzyko długotrwałych uszkodzeń i poprawiając wyniki leczenia.

Teraz zespół badawczy ma nadzieję ocenić, czy nowo wytypowane biomarkery można szerzej wykorzystać do monitorowania zdrowia nerek u zdrowych ochotników w trakcie badań klinicznych fazy 1.

Paweł Wernicki (PAP)

pmw/ bar/